BÀI 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Chuyển động của các nguyên tử, phân tử
+ Các nguyên tử, phân tử luôn luôn chuyển động không ngừng.
+ Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
+ Chuyển động của các nguyên tử, phân tử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này được gọi là chuyển động nhiệt.
2. Hiện tượng khuếch tán
Hiện tượng khi các nguyên tử, phân tử của các chất tự hoà lẫn vào nhau gọi là hiện tượng khuếch tán.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Giải thích các hiện tượng liên quan đến chuyển động của các nguyên tử, phân tử
Các câu hỏi chủ yếu là câu hỏi lí thuyết về đặc điểm chuyển động của các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật, cần lưu ý một số đặc điểm sau:
+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động hỗn loạn không ngừng về mọi phía.
+ Nhiệt độ càng cao, chuyển động của các nguyên tử, phân tử càng nhanh.
Giải thích các hiện tượng khuếch tán
+ Hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra trong chất rắn, lỏng và khí.
+ So với chất lỏng và chất khí thì hiện tượng khuếch tán xảy ra trong chất rắn rất chậm, cần phải có một thời gian khá dài mới có thể quan sát được hiện tượng này.
+ Để so sánh hiện tượng khuếch tán xảy ra nhanh hay chậm trong các chất, ta căn cứ vào sự chuyển động nhanh hay chậm của các phân tử cấu tạo nên vật, hay nói cách khác là căn cứ vào nhiệt độ của vật. Nhiệt độ của vật càng cao tức là các phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh thì hiện tượng khuếch tán xảy ra càng nhanh.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu C1 (trang 71 SGK Vật Lí 8):
Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Brao- nơ?
Trả lời:
Quả bóng tương tự với hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Brao-nơ.
Câu C2 (trang 71 SGK Vật Lí 8):
Các học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm của Brao- nơ?
Trả lời:
Các học sinh tương tự với những phân tử nước trong thí nghiệm của Brao-nơ.
Câu C3 (trang 72 SGK Vật Lí 8):
Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
Trả lời:
Do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động hỗn độn không ngừng. Trong khi chuyển động, các phân tử nước va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng, làm cho các hạt phấn hoa cũng chuyền động hỗn độn không ngừng.
Câu C4 (trang 72 SGK Vật Lí 8):Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh (H.20.4). Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và dung dịch đồng sunfat đã hòa lẫn vào nhau. Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán. Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích cho hiện tượng trên. |
|
Trả lời:
Nước cùng như dung dịch đồng sùnat đều cấu tạo từ các phân tử, các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động hỗn loạn không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa những phân tử nước và ngược lại các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới xen vào giữa khoảng cách của các phân tử đồng sunfat, vì vậy nước và dung dịch đồng sunfat dần dần hòa lẫn vào nhau.
Câu C5 (trang 73 SGK Vật Lí 8):
Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
Trả lời:
Do các phân tử không khí chuyển động hỗn loạn không ngừng về mọi phía, giữa các phân tử nước và không khí đều có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể đi vào nước và nằm xen kẽ giữa các phân tử nước.
Câu C6 (trang 73 SGK Vật Lí 8):
Hiện tượng khuyếch tán có xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không? Tại sao?
Trả lời:
Hiện tượng khuếch tán sẽ xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ vì khi tăng nhiệt độ thì các phần tử, nguyên tử chuyển động nhanh hơn, chúng tự hòa trộn với nhau nhanh hơn.
Câu C7 (trang 73 SGK Vật Lí 8):
Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích.
Trả lời:
+ Trong 2 cốc, nước và thuốc tím hòa lẫn vào nhau, nước có màu tím dần, trong cốc đã xảy ra hiện tượng khuếch tán giữa thuốc tím và nước.
+ Trong cốc nước nóng hiện tượng hòa lẫn vào nhau xảy ra nhanh hơn cốc nước lạnh, vì khi nhiệt độ cao hơn thì các phân tử nước và các phân tử thuốc tím chuyển động hỗn độn nhanh hơn, kết quả là hiện tượng khuếch tán xảy ra nhanh hơn.
Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 8 bài Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.