BÀI 5: SỐ GẦN ĐÚNG, SAI SỐ
I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Số gần đúng
Số \[ \overline{a} \] biểu thị giá trị thực của một đại lượng gọi là số đúng. Số a có giá trị ít nhiều với số đúng \[ \overline{a} \] gọi là số gần đúng của số \[ \overline{a} \] .
2. Sai số tuyệt đối, sai số tương đối
Cho a là số gần đúng của số \[ \overline{a} \]
Ta gọi \[ {{\Delta }_{a}}=|\bar{a}-a| \] là sai số tuyệt đối của số gần đúng a.
Tỉ số \[ \frac{{{\Delta }_{\text{a}}}}{|\text{a}|} \] được gọi là sai số tương đối của số gần đúng a.
3. Độ chính xác của một số gần đúng.
Nếu \[ {{\Delta }_{a}}=|\bar{a}-a|\le \text{d} \] thì \[ -d\le \bar{a}-a\le d \] hay \[ a-d\le \bar{a}\le a+d \]
4. Quy tắc làm tròn số
Nếu chữ số sau hàng quy tròn nhỏ hơn 5 thì ta thay nó và các chữ số bên phải nó bởi chữ số 0.
Nếu chữ số sau hàng quy tròn lớn hơn hoặc bằng 5 thì ta cũng làm như trên, nhưng cộng thêm một đơn vị vào chữ số của hàng quy tròn.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Sử dụng quy tắc làm tròn số để giải bài tập.
Cách viết số quy tròn của số gần đúng căn cứ vào độ chính xác cho trước
Cho số gần đúng a với độ chính xác d (tức là \[ \bar{a}=a\pm d \] ). Khi bài toán yêu cầu quy tròn số a mà không nói rõ quy tròn đến hàng nào thì ta quy tròn a đến hàng cao nhất mà d nhỏ hơn một đơn vị của hàng đó.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Bài 1 (trang 23 SGK Đại số 10):
Lời giải:– Làm tròn với hai chữ số thập phân: \[ \sqrt[3]{5}=1,71 \]
Sai số tuyệt đối: \[ |1,71-\sqrt[3]{5}|<|1,71-1,7099|=0,0001 \]
Vậy sai số tuyệt đối không vượt quá 0,0001.
– Làm tròn với ba chữ số thập phân: \[ \sqrt[3]{5}=1,710 \]
Sai số tuyệt đối: \[ |1,71-\sqrt[3]{5}|<|1,71-1,7099|=0,0001 \] |
Vậy sai số tuyệt đối không vượt quá 0,0001.
– Làm tròn với bốn chữ số thập phân: \[ \sqrt[3]{5}=1,71 \]
\[ |1,71-\sqrt[3]{5}|<|1,71-1,7099|=0,0001 \]
Vậy sai số tuyệt đối không vượt quá 0,0001.
Bài 2 (trang 23 SGK Đại số 10):
Lời giải:
Ta có: l = 1745,25 m ± 0,01 m có độ chính xác đến hàng phần trăm (độ chính xác là 0,01) nên ta quy tròn số đến hàng phần chục.
Vậy số quy tròn của 1745,25 m là 1745,3 m.
Bài 3 (trang 23 SGK Đại số 10):
Lời giải:
a) Vì độ chính xác đến \[ {{10}^{-10}} \] (10 chữ số thập phân sau dấu phẩy) nên ta quy tròn đến \[ {{10}^{-9}} \] (9 chữ số thập phân sau dấu phẩy)
Vậy số quy tròn của a là 3,141592654.
b) π = 3,14159265358…
+ Viết b = 3,14 :
Sai số tuyệt đối : |b – π| < |3,14 – 3,14159265358| < 0,0016
Vậy sai số tuyệt đối của b không quá 0,0016.
+ Viết c = 3,1416 :
Sai số tuyệt đối : |c – π| < |3,1416 – 3,14159265358| = 0,00001.
Vậy sai số tuyệt đối của c không vượt quá 0,00001.
Bài 4 (trang 23 SGK Đại số 10):
Lời giải:
a) Kết quả
8183.0047.
b) Kết quả: 51139,3736.
Bài 5 (trang 23 SGK Đại số 10):
Đối với các loại máy tính CASIO fx–570 trở lên và VINACAL
Trên đây là gợi ý giải bài tập Toán 10 Bài 5. Số gần đúng. Sai số do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ