BÀI 50. KÍNH LÚP
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Kính lúp là gì?
+ Kính lúp là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn dùng để quan sát các vật nhỏ.
+ Mỗi kính lúp có độ bội giác (kí hiệu G) được ghi trên vành kính bằng các con số như 2x, 3x, 5x...
- Dùng kính lúp có số bội giác càng lớn để quan sát một vật thì sẽ thấy ảnh càng lớn.
- Số bội giác thường được ghi ngay trên vành kính.
- Giữa số bội giác và tiêu cự f (đo bằng đơn vị xentimet) của một kính lúp có hệ thức: \(G=\frac{25}{f}\)
Þ Số bội giác của kính lúp cho biết, ảnh mà mắt thu được khi dùng kính lớn gấp bao nhiêu lần so với ảnh mà mắt thu được khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kính.
|  |
Khi không dùng kính lúp | Khi dùng kính lúp |
2. Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp
+ Khi quan sát một vật nhỏ qua kính lúp, ta phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính sao cho thu được một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Bài tập kính lúp
+ Kính lúp là thấu kính hội tụ, muốn quan sát được vật qua thấu kính thì vật phải đặt trong khoảng tiêu cự của thấu kính, khi đó ảnh thu được là ảnh ảo lớn hơn vật
+ Tiêu cự của kính dựa vào độ bội giác G ghi trên kính lúo: 2,5x, 5x, 10x, …
Với \(G=\frac{25}{f}\) trong đó f tính theo đơn vị xentimet.
Để làm những bài tập tính toán về sự tạo ảnh qua kính lúp, các em cần vẽ hình và tính toán như với bài toán quang hình học của thấu kính hội tụ (trường hợp cho ảnh ảo, cùng chiều, lớn hơn vật).
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu C1 (trang 133 SGK Vật Lí 9):
Kính lúp có số bội giác càng lớn thì có tiêu cự càng dài hay ngắn?
Trả lời:
Số bội giác của kính lúp được tính bởi công thức: \(G=\frac{25}{f}\)
Þ Kính lúp có số bội giác càng lớn thì tiêu cự càng ngắn.
Câu C2 (trang 133 SGK Vật Lí 9):
Số bội giác nhỏ nhất của kính lúp là l,5x. Vậy tiêu cự dài nhất của kính lúp sẽ là bao nhiêu?
Trả lời:
Tiêu cự dài nhất của kính lúp là: \({{f}_{\text{max}}}=\frac{25}{{{G}_{\min }}}=\frac{25}{1,5}\approx 16,7\,cm.\)
Câu C3 (trang 134 SGK Vật Lí 9):
Qua kính sẽ có ảnh thật hay ảnh ảo? To hay nhỏ hơn vật?
Trả lời:
Qua kính lúp sẽ có ảnh ảo, to hơn vật.
Câu C4 (trang 134 SGK Vật Lí 9):
Muốn có ảnh như ở C3, ta phải đặt vật trong khoảng cách nào trước kính?
Trả lời:
Muốn có ảnh như ở câu C3 thì phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính lúp (cách kính lúp một khoảng nhỏ hơn hay bằng tiêu cự).
Câu C5 (trang 134 SGK Vật Lí 9):
Hãy kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp.
Trả lời:
Những trường sử dụng kính lúp là:
- Đọc những chữ viết nhỏ.
- Quan sát những chi tiết nhỏ của một số con vật hay thực vật (như các bộ phận của con kiến, con muỗi, con ong, các vân trên lá cây…).
- Quan sát những chi tiết nhỏ của một đồ vật (ví dụ như các chi tiết trong đồng hồ, trong mạch điện tử của máy thu thanh…).
Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài kính lúp do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.