BÀI 5. LUYỆN TẬP: TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA OXIT VÀ AXIT
A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
I. Sơ đồ thể hiện tính chất chung của oxit
II. Sơ đồ thể hiện tính chất chung của axit
Lưu ý: Axit H2SO4 đặc có tính chất hóa học riêng;
- Axit H2SO4 đặc tác dụng với nhiều kim loại nhưng không giải phóng khí hiđro.
- Tính háo nước.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Phương pháp giải bài tập chuỗi phản ứng
Để làm tốt dạng bài này, học sinh cần ghi nhớ tính chất hóa học, cách điều chế các chất, để biết từ chất A tạo chất B thì nên sử dụng tính chất hóa học của chất A hay sử dụng cách điều chế chất B. Sau đó học sinh viết phương trình phản ứng minh họa cho quá trình từ chất A tạo chất B trong chuỗi phản ứng.
C. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Bài 1 (trang 21 SGK hóa học 9)
Có những oxit sau: SO2, CuO, Na2O, CO2. Hãy cho biết những oxit nào tác dụng được với
a) Nước
b) Axit clohiđric
c) Natri hiđroxit
Viết các phương trình hóa học.
Hướng dẫn giải:
a) Những oxit tác dụng với nước là: SO2, Na2O, CO2
SO2 + H2O → H2SO3
Na2O + H2O → 2NaOH
CO2 + H2O → H2CO3
b) Những oxit tác dụng với HCl là CuO, Na2O
CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O
Na2O + 2HCl → 2NaCl + H2O
c) Những oxit tác dụng với natri hiđroxit là SO2 và CO2
SO2 + 2NaOH → Na2SO3 + H2O
CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O
Bài 2 (trang 21 SGK hóa học 9)
Những oxit nào dưới đây có thể điều chế bằng
a) phản ứng hóa hợp ? Viết phương trình hóa học
b) phản ứng hóa hợp và phản ứng phân hủy ? viết phương trình hóa học.
(1) H2O; (2) CuO; (3) Na2O; (4) CO2; (5) P2O5
Hướng dẫn giải:
a) Cả 5 oxit đã cho đều có thể điều chế bằng phản ứng hóa hợp.
2H2 + O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 2H2O
2Cu + O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)2CuO
4Na + O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)2Na2O
4P + 5O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)2P2O5
C + O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)CO2
b) Các oxit CuO, CO2, H2O có thể được điều chế bằng phản ứng phân hủy
Cu(OH)2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)CuO + H2O
CaCO3 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)CaO + CO2
Bài 3 (trang 21 SGK hóa học 9)
Khí CO được dùng làm chất đốt trong công nghiệp, có lẫn tạp chất là các khí SO2 và CO2. Làm thế nào có thể loại bỏ được những tạp chất ra khỏi CO bằng hóa chất rẻ tiền nhất ? Viết các phương trình hóa học
Hướng dẫn giải:
Để loại bỏ SO2 và CO2 ta dùng dung dịch bazơ. Dung dịch bazơ rẻ tiền nhất là dung dịch nước vôi trong Ca(OH)2. Dẫn hỗn hợp khí đi qua dung dịch Ca(OH)2 dư, toàn bộ SO2 và CO2 bị hấp thụ hết do có phản ứng:
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O
SO2 + Ca(OH)2 → CaSO3 + H2O
Khí CO không phản ứng, thoát ra và được thu lấy.
Bài 4 (trang 21 SGK hóa học 9).
Cần phải điều chế một lượng muối đồng (II) sunfat. Phương pháp nào sau đây tiết kiệm được axit sunfuric?
a) Axit sunfuric tác dụng với đồng (II) oxit
b) Axit sunfuric đặc tác dụng với kim loại đồng.
Giải thích các câu trả lời.
Hướng dẫn giải:
H2SO4 + CuO ® CuSO4 + H2O (1)
2H2SO4 đ/n + Cu ® CuSO4 + SO2 + 2H2O (2)
Ta thấy: để tạo 1 mol CuSO4 ở phản ứng (1) cần 1 mol H2SO4, ở phản ứng 2 cần 2 mol H2SO4 Þ Phản ứng (1) tiết kiệm H2SO4 hơn.
Bài 5 (trang 21 SGK hóa học 9)
Hãy thực hiện những chuyển đổi hóa học sau bằng cách viết những phương trình hóa học
Hướng dẫn giải:
1) S + O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) SO2
2) 2 SO2 + O2 \(\xrightarrow{xt,\,{{t}^{o}}}\) 2 SO3
3) SO2 + Na2 O ® Na2SO3
4) SO3 + H2O ® H2SO4
5) 2H2SO4 (đ) + Cu ® CuSO4 + SO2↑ +2 H2O (đk: to)
6) SO2 + H2O ® H2SO3
7) H2SO3 + 2 NaOH ® Na2SO3 + 2H2O
8) Na2SO3 + 2HCl ® 2 NaCl + SO2 ↑ + H2O
9) H2SO4 + 2 NaOH ® Na2SO4 + 2H2O
10) NaSO4 + BaCl2 ® BaSO4 ↓ + 2 NaCl
Trên đây là gợi ý giải bài tập Hóa 9 bài Luyện tập tính chất hoá học của oxit và axit do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.