ÔN LUYỆN VỀ DẤU CÂU
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
* TỔNG KẾT VỀ DẤU CÂU
Dấu câu | Công dụng |
Dấu chấm | Dùng để kết thúc câu trần thuật. |
Dấu chấm hỏi | Dùng để kết thúc câu nghi vấn. |
Dấu chấm than | Dùng để kết thúc câu cầu khiến hoặc câu cảm thán. |
Dấu phẩy | Dùng để phân cách các thành phần và các bộ phận của câu. |
Dấu gạch ngang | - Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu. - Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê. - Nối các từ nằm trong một liên danh. |
Dấu chấm lửng | - Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết. - Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng. - Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm. |
Dấu chấm phẩy | - Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp. - Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp. |
Dấu ngoặc đơn | Dùng để đánh dấu phần chú thích (giải thích, thuyết minh, bổ sung thêm). |
Dấu hai chấm | - Đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó. - Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang). |
Dấu ngoặc kép | - Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp. - Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai. - Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san,… được dẫn. |
* CÁC LỖI THƯỜNG GẶP VỀ DẤU CÂU
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 151)
- Thiếu dấu ngắt câu sau từ “xúc động”.
- Nên dùng dấu chấm ở chỗ đó, từ “trong” sau đó phải viết hoa.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 151)
- Dùng dấu chấm là sai, vì câu chưa kết thúc.
- Ở chỗ đó, nên dùng dấu phẩy.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 151)
- Câu đã cho thiếu dấu phẩy để phân biệt ranh giới giữa các thành phần đồng chức.
- Sửa lại: Cam, quýt, bưởi, xoài là đặc sản của vùng này.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 151)
- Dùng sai dấu chấm hỏi vì đó là câu trần thuật (dùng dấu chấm).
- Dấu chấm cuối câu 2 sai vì đây là câu nghi vấn (dùng dấu chấm hỏi).
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Khi viết, cần tránh các lỗi sau đây về dấu câu:
+ Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc.
+ Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa kết thúc.
+ Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết.
+ Lẫn lộn công dụng của các dấu câu.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 152)
Con chó cái nằm ở gậm phản bỗng chốc vẫy đuôi rối rít, tỏ ra dáng bộ vui mừng.
Anh Dậu lử thử từ cổng tiến vào với cả vẻ mặt xanh ngắt và buồn rứt như kẻ sắp bị tù tội.
Cái Tí, thằng Dần cùng vỗ tay reo:
- A! Thầy đã về! A! Thầy đã về!
Mặc kệ chúng nó, anh chàng ốm yếu im lặng dựa gậy lên tấm phên cửa, nặng nhọc chống tay vào gối và bước lên thềm. Rồi lảo đảo đi đến cạnh phản, anh ta lăn kềnh lên trên chiếc chiếu rách.
Ngoài đình, mõ đập chan chát, trống cái đánh thùng thùng, tù và thổi như ếch kêu.
Chị Dậu ôm con vào ngồi bên phản, sờ tay vào trán chồng và sẽ sàng hỏi:
- Thế nào? Thầy em có mệt lắm không? Sao chậm về thế? Trán đã nóng lên đây mà!
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 152)
a. Sao mãi tới giờ anh mới về? Mẹ ở nhà chờ anh mãi. Mẹ dặn là anh phải làm xong bài tập trong chiều nay.
b. Từ xưa, trong cuộc sống lao động vản sản xuất, nhân dân ta có truyền thống thương yêu nhau, giúp đỡ nhau trong lúc khó khăn, gian khổ. Vì vậy, có câu tục ngữ: “Lá lành đùm lá rách”.
c. Mặc dù đã qua đi bao năm tháng nhưng tôi vẫn không quên được những kỉ niệm êm đềm thời học sinh.
Gợi ý Văn 8 Soạn bài Ôn luyện về dấu câu do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc bác bạn học tập vui vẻ