LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ
KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu hỏi phần I. Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 83)
a. Chẳng may em đánh vỡ một lọ hoa đẹp.
- Bước 1: Sự việc chính do sơ ý làm vỡ lọ hoa.
- Bước 2: Lựa chọn ngôi kể: ngôi thứ nhất
- Bước 3: Xác định thứ tự kể:
+ Lọ hoa bị đánh vỡ trong trường hợp nào (thời gian, địa điểm)
+ Lọ hoa vỡ như thế nào
+ Mảnh vỡ được dọn ra sao
- Bước 4: Xác định các yếu tố miêu tả và biểu cảm dùng trong đoạn văn tự sự sẽ viết
+ Hình dáng lọ hoa chưa vỡ
+ Hình dáng lọ hoa khi đã vỡ
+ Ý nghĩ sau khi làm vỡ lọ hoa
- Bước 5: Viết thành đoạn văn
Một ngày đẹp trời, em chăm chỉ quét dọn, lau nhà, bỗng đâu một âm thanh gây hoang mang phát ra ngay bên cạnh: “Choang!”. Ôi không! Không thể cứu vớt nổi, chiếc bình hoa cổ lọ đẹp đẽ đã ra đi. Đó là chiếc bình hoa yêu thích của bà nội em. Bà rất hiền từ, bà sẽ không trách mắng nặng lời với cháu. Nhưng cảm giác tội lỗi cứ hằn sâu vào suy nghĩ khiến em không thể yên lòng được.
b. Em giúp một bà cụ qua đường vào lúc đông người và nhiều xe cộ đi lại.
- Bước 1: Lựa chọn sự việc chính - giúp bà cụ qua đường lúc xe đông
- Bước 2: lựa chọn ngôi kể- ngôi thứ nhất (có thể ngôi thứ 3)
- Bước 3: Xác định thứ tự kể ( trình tự sự việc)
+ Hoàn cảnh gặp bà cụ muốn qua đường (địa điểm, thời gian)
+ Quá trình, hành động giúp bà cụ qua đường
+ Tâm trạng của bà cụ và bản thân em sau khi bà cụ qua đường
- Bước 4: Xác định các yếu tố miêu tả và biểu cảm dùng trong đoạn văn tự sự
+ Dáng đi, nét mặt của bà cụ
+ Bối cảnh xung quanh đông người và nhiều xe qua đường
+ Cảm nghĩ khi làm được việc có ý nghĩa
- Bước 5: Viết đoạn văn
Chiều sụp bóng râm trên lề phố, giữa đường vẫn nắng và rất đông xe cộ. Bên lề đường đối diện, em thấy một bà cụ tóc bạc, người gầy, lưng cong, tay chống gậy cứ nhìn hết bên này đến bên kia đường. Bà đứng gần đường cho người đi bộ, nhưng nhìn dòng xe tấp nập, bà không dám đi sang. Thấy vậy, em nhanh nhẹn đi qua đường, đến bên và nắm lấy khuỷu tay bà: “Để cháu giúp bà nhé!”. Bà cười thật hiền hậu: “Cám ơn cháu bé nhé! Cháu tốt bụng quá!”. Thế là hai bà cháu đi qua đường khi đèn xanh sáng. Em vui lắm, vui vì giúp đỡ được người khác. Về nhà em còn khoe với mẹ về chiến công của mình.
c. Em nhận được một món quà bất ngờ nhân ngày sinh nhật hay ngày lễ, tết.
- Bước 1: Lựa chọn sự việc chính – nhận được một món quà bất ngờ nhân ngày sinh nhật
- Bước 2: Lựa chọn ngôi kể - ngôi thứ nhất
- Bước 3: Xác định thứ tự kể - (trình tự sự việc)
+ Hoàn cảnh diễn ra: có nhiều người, bố mẹ, ông bà, bạn bè,…
+ Quá trình buổi sinh nhât: được tặng nhiều quà, gặp gỡ anh trai với món quà bất ngờ
+ Tâm trạng của hai anh em khi gặp lại nhau
- Bước 4: Xác định các yếu tố miêu tả và biểu cảm dùng trong đoạn văn tự sự
+ Căn phòng trang trí đẹp mắt
+ Những món quà đẹp
+ Hình dáng của anh
+ Cảm xúc khi bất ngờ gặp lại anh
- Bước 5: Viết đoạn văn
Hôm nay em sẽ bước sang một tuổi mới với bao mơ ước và hi vọng. Buổi tối thật tuyệt vời. Các bạn đến chúc mừng sinh nhật, cùng ăn bánh gato, hát mừng sinh nhật em, và còn tặng rất nhiều quà mà em thích nữa. Nhưng sinh nhật năm nay đặc biệt vì món quà đặc biệt của một người đặc biệt. Đó là anh trai em. Đã ba năm qua em không được gặp anh trai. Anh trai đi làm việc xa, sang tận Nhật Bản, vì thế cơ hội được gặp anh thật khó biết bao. Trong ánh đèn mập mờ của buổi tối, hình dáng anh dần hiện ra một rõ nét hơn, dáng người to lớn ấy. Mừng đến phát khóc, em chạy đến ôm chầm lấy anh. anh bế thốc em lên “Em gái bé nhỏ của anh”. Thật sự là một món quà bất ngờ. Anh trai chính là món quà em mong chờ suốt bao năm qua.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 4)
Trông thấy tôi, lão làm bộ vui vẻ. Nhưng rồi lão nói ngay câu chuyện:
- Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ!
Hóa ra lão đã bán con chó mà lão vẫn luôn yêu quý ấy. Lão không nén nổi xúc động, khuôn mặt nhăn nhúm ép hai dòng nước mắt chảy ra. Rồi lão bật khóc nức nở. Tôi xót xa mà không giúp được lão.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1 – trang 84)
- Đoạn văn Nam Cao kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm ở phần tả tâm trạng qua khuôn mặt và tiếng khóc của lão Hạc.
“Lão cố làm ra vẻ vui vẻ. Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt ầng ậng nước, tôi muốn ôm choàng lấy lão òa lên khóc.… Lão hu hu khóc."
- Nhờ có sự kết hợp giữa yếu tố miêu tả và biểu cảm mà tác giả:
+ Khắc họa rõ nét một cách đặc sắc hình ảnh lão Hạc và những diễn biến tâm trạng phức tạp của nhân vật.
+ Người đọc cảm nhận rõ ràng nỗi đau, sự dằn vặt tới tột cùng cảm xúc khi phải bán “cậu Vàng”
Hy vọng Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm của ICAN soạn thảo giúp bạn học tốt Ngữ Văn 8 tốt hơn. Chúc bạn học tập vui vẻ