Soạn bài Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

Câu tục ngữ

Nội dung

Cơ sở thực tiễn

Trường hợp áp dụng

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.

Ngày tháng nười chưa cười đã tối.

Tháng năm đêm ngắn, tháng mười ngày ngắn. Suy ra tháng năm đêm ngắn, ngày dài; tháng mười ngày ngắn, đêm dài.

Do sự vận động tự quay và chuyển động xung quanh mặt trời của Trái Đất.

Áp dụng trong việc phân bố thời gian, hoạt động cho phù hợp. Có ý thức về thời gian làm việc phù hợp theo mùa.

Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

Trời nhiều sao (mau sao) sẽ nắng, trời ít sao (vắng sao) thì mưa.

Quan sát được nhiều sao là do trời ít mây nên trời nắng; quan sát được ít sao là do trời nhiều mấy nên trời mưa.

Quan sát sao để dự đoán thời tiết từ đó sắp xếp công việc một cách hợp lí.

Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.

Khi trời xuất hiện ráng mỡ gà, báo hiệu sắp có mưa bão lớn. Vì vậy phải chú ý gia cố cho nhà cửa thêm vững chắc.

Kinh nghiệm được đúc rút từ sự quan sát thực tiễn.

Nhắc nhở mọi người nâng cao việc chủ động phòng chống bão lụt.

Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.

Trong tháng bảy, nếu thấy kiến di chuyển nhiều theo đàn thì có khả năng mưa bão lớn dẫn đến lũ lụt sắp xảy ra.

Kiến là côn trùng rất nhạy cảm. Chúng thường bò ra khỏi tổ, di chuyển đến chỗ cao khi lũ lụt sắp xảy ra.

Nhắc nhở mọi người nâng cao ý thức phòng chống lụt bão.

Tấc đất, tấc vàng.

Đất được coi quý giá như vàng

Đất là nguồn tài nguyên quý giá, đem lại nhiều giá trị, lợi ích cho đời sống của con người.

Nhắc nhở mọi người có ý thức sử dụng nguồn đất một cách đúng đắn.

Nhất canh trì, nhì canh viên, tam canh điền.

Thứ tự giá trị kinh tế khi khai thác ao, vườn, ruộng; cũng có thể là sự công phu, khó khắn khi khai thác các giá trị kinh tế tại các nơi đó.

Kinh nghiệm tổng kết về giá trị kinh tế, độ khó kĩ thuật khi khai thác các giá trị kinh tế đó.

Nhắc nhở mọi người có ý thức khai thác tốt các điều kiện tự nhiên có sẵn đem lại giá trị cao.

Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.

Vai trò quan trong của các yếu tố trong sản xuất nông nghiệp (trồng lúa nước) được sắp xếp theo thứ tự: nước, phân, sự chăm sóc, giống.

Kinh nghiệm được đúc rút trong thực tiễn sản xuất, quá trình canh tác của người dân mà nắm được các đặc điểm của cây trồng.

Nhắc nhở người nông dân phải đầu tư và tất cả các khâu nhưng phải chú ý đến các yếu tố được ưu tiên trước.

Nhất thì, nhì thục.

Đề cao yếu tố thời vụ sau đó mới đến yếu tố chuẩn bị đất canh tác cẩn thận, kĩ càng.

Yếu tố thời vụ liên quan đến yếu tố thời tiết – yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất tới hoạt động sản xuất nông nghiệp của con người.

Nhắc nhở mọi người sản xuất đúng thời vụ và chuẩn bị tốt cho vụ mùa.