ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
I, KIẾN THỨC CẦN NHỚ
- Luận điểm là những ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của người viết trong bài văn nghị luận.
- Luận cứ là những lí lẽ và dẫn chứng làm cơ sở cho luận điểm.
- Lập luận là cách lựa chọn, sắp xếp, trình bày luận cứ sao cho chúng làm cơ sở vũng chắc cho luận điểm.
II, HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI
1.Luận điểm
Trong văn bản “Chống nạn thất học” (Bài 18), luận điểm chính được thể hiện là chống nạn thất học.
Luận điểm đó được nêu dưới dạng:
+ Một câu khẩu hiệu: nhan đề “Chống nạn thất học”.
+ Cụ thể hóa đầy đủ trong câu văn: “Mọi người Việt Nam phải hiểu được quyền lợi của mình, …, biết viết chữ Quốc ngữ.”
Luận điểm đó có vai trò thể hiện quan điểm, tư tưởng của người viết. Để có sức thuyết phục thì luận điểm phải rõ ràng, được trình bày theo lô-gic theo một trình tự hợp lí, mạch lạc.
2. Luận cứ
Những luận cứ được sử dụng trong văn bản “Chống nạn thất học” là
- Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất học của phần lớn nhân dân là do chính sách ngu dân của thực dân Pháp.
- Nay đất nước ta đã giành được độc lập, việc cấp tốc phải thực hiện là nâng cao dân trí.
- Giải pháp giúp xóa nạn thất học: mọi người phải đi học; vận động người đã biết chữ dạy cho người chưa biết.
Những luận cứ được đưa ra để trả lời cho câu hỏi: “Vì sao phải chống nạn thất học?”. Từ đó, các luận cứ giúp là sáng tỏ luận điểm được đưa ra. Cũng như đưa ra một loạt các ví dụ để giải quyết câu hỏi: “Làm thế nào để chống nạn thất học”. Các luận điểm đều xuất phát từ thực tế khách quan nên đáng tin cậy.
3. Lập luận
Trình tự lập luận của văn bản “Chống nạn thất học” là
- Nêu nguyên nhân dẫn đên tình trạng thất học của phần đông dân số nước ta lúc bấy giờ.
- Đặt ra yêu cầu cấp bách phải chống nạn thất học.
- Đưa ra các biện pháp để giải quyết tình trạng thất học.
III, HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Trong văn bản “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội”,
- Luận điểm: “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội”.
- Luận cứ: Có thói quen tốt và thói quen xấu. Hơn hết những thói quen xấu lại thường xuất hiện trong cuộc sống và để lại những hậu quả không tốt, ảnh hưởng đến cuộc sống của mọi người.
- Lập luận: Từ việc chỉ ra tác hại của những thói quen xấu, tác giả nhắc nhở mọi người cần thay đổi, cần tạo dựng những thói quen tốt.
Văn 7 Soạn bài Đặc điểm của văn bản nghị luận: Lý thuyết trọng tâm từ Ican, Soạn bài Đặc điểm của văn bản nghị luận giúp học sinh nắm vững kiến thức ngắn gọn.