BÀI 2. ĐO ĐỘ DÀI (TIẾP THEO)
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Cách đo độ dài
- Ước lượng độ dài vật cần đo để sử dụng thước đo có GHĐ và ĐCNN thích hợp.
- Đặt thước đúng quy cách (đặt dọc theo vật cần đo, một đầu của vật phải trùng với vạch số 0 của thước).
- Đặt mắt đúng quy định hướng nhìn vuông góc với cạnh của thước ở đầu kia của vật.
- Đọc và ghi kết quả (đọc theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật).
2. Cách ghi kết quả đo chính xác
- Kết quả thu được phải là bội số của ĐCNN và có cùng đơn vị với ĐCNN của dụng cụ đo.
- Phần thập phân của ĐCNN có bao nhiêu chữ số thì phần thập phân của kết quả đo cũng có bấy nhiêu chữ số (phải ghi kết quả đo chính xác đến ĐCNN của dụng cụ đo hay nói cách khác chữ số cuối cùng của kết quả đo phải được ghi theo ĐCNN của dụng cụ đo).
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Cách đặt thước và đọc kết quả
- Đặt thước và mắt nhìn đúng cách. Tức là đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch số 0 của thước.
- Đọc và ghi kết quả đo đúng quy định. Tức là đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật theo công thức: ℓ = N + (n’.ĐCNN)
- Trong đó:
N là giá trị nhỏ ghi trên thước mà ở gần đầu kia của vật cần đo
n’ là số khoảng chia kể từ vạch có giá trị nhỏ (N) đến vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.
- Ví dụ:
Dựa vào hình vẽ trên ta có: n = 5; ĐCNN = \(\frac{{8 - 7}}{5} = 0,2\,cm\) ; N = 7 và n’ = 1
Vậy chiều dài của bút chì là: ℓ = 7 + (1.0,2) = 7,2 cm.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu hỏi C1 (trang 9 SGK Vật Lí 6):
Em hãy cho biết độ dài ước lượng và kết quả đo thực tế khác nhau bao nhiêu?
Trả lời:Tuỳ vào chiều dài của vật mà em ước lượng để đo độ dài của vật cho dễ dàng và chính xác.
Câu hỏi C2 (trang 9 SGK Vật Lí 6):
Em đã chọn dụng cụ đo nào? Tại sao?
Trả lời:
Dựa vào kích thước ước chừng và hình dạng của từng vật mà chọn dụng cụ đo thích hợp.
+ Dùng thước dây để đo chiều dài bàn học, vì chỉ phải đi 1 hoặc 2 lần để tránh sai số.
+ Dùng thước kẻ đo bề dày SGK Vật lí 6. Vì thước kẻ có ĐCNN 1 mm nhỏ hơn so với ĐCNN của thước dây (0,5 cm) nên kết quả đo sẽ chính xác hơn.
Câu hỏi C3 (trang 9 SGK Vật Lí 6):
Em đặt thước đo như thế nào?
Trả lời:
+ Đặt thước đo dọc theo chiều dài cần đo.
+ Đặt vạch số 0 ngang bằng với một đầu của vật cần đo.
Câu hỏi C4 (trang 9 SGK Vật Lí 6):
Em đặt mắt nhìn như thế nào đế đọc kết quả đo?
Trả lời:
Đặt mắt nhìn thẳng theo hướng vuông góc với cạnh thước.
Câu hỏi C5 (trang 9 SGK Vật Lí 6):
Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng với vạch chia thì đọc kết quả đo như thế nào?
Trả lời:
Khi đầu cuối vật không ngang bằng với vạch chia của thước đo thì đọc và ghi kết quả theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.
Câu hỏi C6 (trang 9 SGK Vật Lí 6):
Hãy chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Khi đo độ dài cần:
a) Ước lượng (1) ………..cần đo.
b) Chọn thước có (2)……….và có (3)….. thích hợp.
c) Đặt thước (4)…….độ dài cần đo sao cho một đầu của vật (5)… vạch (vẽ hình) số 0 của thước.
d) Đặt mắt nhìn theo hướng (6)………..với cạnh thước 0 đầu kia của vật.
e) Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia (7)……… với đầu kia của vật.
Trả lời:
a) Ước lượng độ dài cần đo.
b) Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp.
c) Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.
d) Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật
e) Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.
Câu hỏi C7 (trang 10 SGK Vật Lí 6):
Trong các hình sau đây, hình nào vẽ cách đặt thước đúng để đo chiều dài bút chì (H.2.1).
a) Không đặt bút dọc theo chiều bút chì.
b) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, nhưng một đầu không ngang bằng với vạch số 0
c) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, vạch số 0 ngang bằng với một đầu của bút chì.
Trả lời:
Hình c) vẽ đúng cách đặt thước để đo chiều dài bút chì: Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.
Câu hỏi C8 (trang 10 SGK Vật Lí 6):
Trong các hình sau đây, hình nào vẽ vị trí đặt mắt đúng để đọc kết quả đo (H.2.2)?
a) Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang phải.
b) Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang trái.
c) Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước tại đầu của vật.
Trả lời:
Hình c) vẽ đúng vị trí đặt mắt đúng để đọc kết quả đo: Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật.
Câu hỏi C9 (trang 10 SGK Vật Lí 6):
Quan sát kĩ hình 2.3 và ghi kết quả đo tương ứng
a) ℓ = (1)……… b) ℓ = (2)……… c) ℓ = (3)……..
Trả lời:
a) ℓ = 7 cm.
b) ℓ gần bằng 7 cm (độ chừng 6,8 cm).
c) ℓ dài hơn 7 cm (độ chừng 7,4 cm).
Vì thước trên có độ chia nhỏ nhất là 1 cm, nên tất cả kết quả đo được ở trên đều được ghi là 7 cm.
Câu hỏi C10 (trang 11 SGK Vật Lí 6):
Kinh nghiệm cho thấy độ dài của sải tay một người thường gần bằng chiều cao người đó; độ dài vòng nắm tay thường gần bằng chiều dài của bàn chân người đó (H.2.4).
Hãy kiểm tra lại xem có đúng không.
Trả lời:
Kết quả đo trong hai trường hợp sẽ gần giống nhau, sai lệch vài cm.
Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 6 bài đo độ dài tiếp theo do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ