<h2 style="text-align:center;">ĐỌC MỞ RỘNG</h2>&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TÌM ĐỌC TÁC PHẨM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Một số bài lục bát về quê hương đất nước</h3>- Anh bộ đội về làng - Xuân Diệu- Ánh đèn quê hương - Hoàng Trung Thông- ​​Dòng sông mặc áo - Nguyễn Trọng Tạo<h3 style="text-align:justify;">2. Một số bài du kí về quê hương đất nước</h3>Học sinh có thể tìm những bài viết trong các cuốn sách du kí nổi tiếng sau:- Xách ba lô lên và đi - Huyền Chíp- Nhắm mắt thấy Paris - Dương Thuỵ- Chân đi không mỏi - Hành trình Đông Nam Á - Đinh Hằng- Nghìn ngày nước Ý, nghìn ngày yêu - Trương Anh Ngọc- Con đường hồi giáo - Nguyễn Phương MaiHoặc một số bài viết:- Hà Nội đẹp lạ lùng về đêm - Trần Việt AnhNgoài ra, học sinh còn có thể tìm một số bài du kí trên trang web của các blogger du lịch.

Đọc mở rộng

Đọc mở rộng 2 (trang 142)

Bài 1

Văn Kết Nối 6

TÔI VÀ CÁC BẠN

Bài 2

GÕ CỬA TRÁI TIM

Bài 3

YÊU THƯƠNG VÀ CHIA SẺ

Bài 4

QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

Bài 7

THẾ GIỚI CỔ TÍCH

Bài 9

TRÁI ĐẤT - NGÔI NHÀ CHUNG

Bài 8

KHÁC BIỆT VÀ GẦN GŨI

Bài 6

CHUYỆN KỂ NHỮNG NGƯỜI ANH HÙNG

Bài 5

NHỮNG NẺO ĐƯỜNG XỨ SỞ

<h2 style="text-align:center;">02. Văn bản 1: Bài học đường đời đầu tiên</h2><h2 style="text-align:center;">(Trích Dế Mèn phiêu lưu kí, Tô Hoài)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật chính: Dế Mèn.- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới tác đặc điểm của con người:+ Ngoại hình: Dế Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng có đôi càng mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt, cánh dài, răng đen nhánh, râu dài uốn cong, hùng dũng....+ Hành động: đạp phanh phách, vũ lên phành phạch, nhai ngoàm ngoạp, trịnh trọng vuốt râu, cà khịa với tất cả mọi người, quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó...+ Thái độ, tính cách ngạo mạn: Tôi tợn lắm; Tôi cho là tôi giỏi; lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba, càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi.+ Ngôn ngữ: Gọi Dế Choắt là “chú mày”, xưng “anh”. Gọi chị Cốc là “mày” xưng “tao”.→ Dế Mèn thể hiện nhiều đặc điểm giống như con người: tự tin, biết chăm sóc bản thân, có ý thức ăn uống điều độ cho cơ thể khoẻ mạnh, cường tráng nhưng kiêu ngạo, hiếu thắng, khinh thường hay bắt nạt người khác.- Lối miêu tả thường được sử dụng ở loại truyện đồng thoại.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Em thích những chi tiết Dế Mèn tự miêu tả ngoại hình của chú. Vì đây đều là những chi tiết cho thấy Dế Mèn là một chú dế siêng tập luyện, có ý thức rèn luyện sức khoẻ và rất tự tin, ý thức được vẻ đẹp của bản thân.- Em không thích những chi tiết Dế Mèn tự kể lại những hành động bắt nạt người khác và đánh giá về bản thân mình. Vì những chi tiết này cho thấy chú rất kiêu căng tự phụ, xem thường mọi người, hung hăng hống hách, xốc nổi. Đây đều là những tính cách, thái độ sống không đẹp.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Dế Mèn sang thăm nhà Dế Choắt và khi Dế Choắt nhờ sự giúp đỡ đã nói:+ Khi sang thăm nhà Dế Choắt: Chê bai nhà cửa và lối sống của Dế Choắt.+ Khi Dế Choắt nhờ sự giúp đỡ: Từ chối lời đề nghị cần giúp đỡ của Choắt.- ​​Những lời nói đó thể hiện thái độ chê bai, coi thường Dế Choắt, thái độ sống không chan hòa; ích kỉ, hẹp hòi; vô tình, thờ ơ, không rung động, lạnh lùng trước hoàn cảnh khốn khó của đồng loại của Dế Mèn.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Chứng kiến cái chết ở Dế Choắt, Dế Mèn đã rất nhiều những cảm xúc, suy nghĩ.+ Khi Dế choắt bị Cốc mổ thì nằm im thin thít, khi Cốc bay đi rồi mới dám mon men bò ra khỏi hang. Từ một kẻ hung hăng, hống hách, tự coi mình là “tài ba”, tự cho mình là “hùng dũng”, Dế Mèn trở thành một kẻ hèn nhát tham sống sợ chết, bỏ mặc bạn bè.+ Khi thấy Dế Choắt nằm thoi thóp: Dế Mèn “hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Choắt lên” và hối hận về những hành động ngông cuồng dại dột của mình.+ Khi Dế Choắt tắt thở: Dế Mèn “vừa thương vừa ăn năn tội lỗi” rồi đem xác Dế Choắt chôn vào bụi cỏ um tùm và đứng lặng giờ lâu.- Sự thay đổi ở nhân vật Dế Mèn: Từ một kẻ kiêu ngạo, hống hách, coi thường người khác, khi chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn đã biết ăn năn, hối hận về hành động về hành động của mình. Từ một kẻ sống thờ ơ, vô tâm, Dế Mèn đã có tình cảm đồng loại, biết “thương”, biết hối hận, biết hướng thiện.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Bài học về thái độ sống, về cách ứng xử trong cuộc sống:+ Không được kiêu căng, coi thường người khác, phải sống khiêm tốn, biết tôn trọng người khác.+ Phải biết suy nghĩ trước khi hành động để không gây ra những hậu quả đáng tiếc.- Bài học về tình thân ái, chan hòa: Phải sống chan hoà, yêu thương mọi người, biết giúp đỡ mọi người xung quanh, đặc biệt là những người đang gặp hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 19)</h3>- Nhân vật Dế Choắt qua sự giới thiệu của người kể chuyện (nhân vật Dế Mèn):+ Tuổi: Chạc tuổi Dế Mèn+ Ngoại hình: người gầy gò, dài lêu nghêu như gã nghiện thuốc phiện, cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn ngơ.+ Cách sinh hoạt: luộm thuộm, hôi như cú mèo.+ Tính cách: có lớn mà không có khôn.+ Ngôn ngữ: Cách xưng hô với Dế Mèn: Lúc đầu: gọi “anh” xưng “em”.→ Dế Choắt qua cái nhìn của Dế Mèn là một thanh niên yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng khinh.- Nhân vật Dế Choắt qua hình dung của em: sức khoẻ yếu, hình thể có khiếm khuyết, tính cách nhút nhát, yếu đuối, đáng thương.- Nếu em có một người bạn có đặc điểm giống với Dế Choắt, em sẽ đối xử với bạn bình thường như những bạn khác, quan tâm bạn hơn, giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn,...<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Một số đặc điểm của truyện đồng thoại</h3>- Truyện đồng thoại là thể loại truyện viết cho trẻ em, với nhân vật chính thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá. Thế giới trong truyện đồng thoại được tạo dựng không theo quy luật tả thực mà giàu chất tưởng tượng. Các tác giả truyện đồng thoại sử dụng “tiếng chim lời thú” ngộ nghĩnh để nói chuyện con người nên rất thú vị và phù hợp với tâm lí trẻ thơ.- Nhân vật đồng thoại vừa được miêu tả với những đặc tính riêng, vốn có của loài vật, đồ vật vừa mang những đặc điểm tính cách của con người. Vì vậy, truyện đồng thoại rất gần gũi với truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và có giá trị giáo dục sâu sắc. Nguồn chất liệu rộng mở (từ các loài cỏ cây, loài vật, loài người đến đủ loại đổ vật vô trị -- cây cầu, đoàn tàu, cánh cửa, cái kim sợi chỉ,...) khiến nhân vật đồng thoại rất phong phú, đa dạng. Sự kết hợp giữa hiện thực và tưởng tượng, ngôn ngữ và hình ảnh sinh động mang lại sức hấp dẫn riêng cho truyện đồng thoại. Thủ pháp nhân hoá và phóng đại cũng được coi là những hình thức nghệ thuật đặc thù của thể loại này.<h3 style="text-align:justify;">2. Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên (Trích Dế Mèn phiêu lưu kí, Tô Hoài)</h3><h3 style="text-align:justify;">2.1. Nội dung</h3>Miêu tả vẻ đẹp của Dế Mèn cường tráng nhưng tính cách còn kiêu căng, xốc nổi. Chính tính cách này đã gây ra cái chết của Dế Choắt. Sau khi gây ra cái chết cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình. Đó là bài học về thái độ sống khiêm tốn, lễ độ, tôn trọng người khác; về cách ứng xử, lối sống thân ái, chan hòa, yêu thương giúp đỡ bạn bè; đó còn là bài học về sự tự chủ, biết ăn năn hối lỗi khi sai lầm.<h3 style="text-align:justify;">2. 2. Nghệ thuật</h3>- Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, theo lời của nhân vật Dế Mèn.- Miêu tả loài vật sinh động, nghệ thuật nhân hoá đặc sắc, ngôn ngữ miêu tả chính xác, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.- Xây dựng hình tượng nhân vật gần gũi với trẻ thơ.<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý PHẦN VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 166)</h3>Học sinh lựa chọn một sự việc trong câu chuyện Bài học đường đời đầu tiên và kể lại bằng lời của một nhân vật (có thể là nhân vật Dế Mèn, Dế Choắt hoặc chị Cốc).Ngôi kể: ngôi thứ nhất. Ngôi kể phải phù hợp với sự việc và nhân vật được lựa chọn, thể hiện đúng cách nhìn và giọng kể của người kể chuyện, đảm bảo tính chính xác của các sự kiện.Gợi ý: HS có thể lựa chọn một trong các sự việc sau: Dế Mèn sang thăm nhà Dế Choắt; Dế Choắt sang nhờ Dế Mèn giúp đỡ; Dế Mèn trêu chị Cốc; Dế Choắt bị chị Cốc mổ; Dế Choắt chết.Một hôm, khi nhìn thấy chị Cốc bỗng tôi nghĩ ra một trò nghịch dại và rủ Choắt chơi cùng. Nhưng nghe nhắc đến chị Cốc thì Choắt lại hoảng sợ xin thôi, đã thế còn khuyên tôi đừng trêu vào, phải biết sợ. Nghe thật tức cái tai. Tôi nào đâu biết sợ ai. Tức mình, tôi quay lại cất tiếng trêu chị Cốc, chứng minh cho Choắt thấy sự dũng cảm của mình. Nhưng chị Cốc không phải hiền lành. Nghe tiếng trêu, chị ta trợn tròn mắt, giương cánh lên, như sắp đánh nhau. Lúc đó tôi cảm thấy sợ hãi nên vội chui tọt vào hang, lên giường nằm khểnh. Lúc bấy giờ, tôi không hề nghĩ đến anh bạn Dế Choắt tội nghiệp và cũng không thể tưởng tượng được chuyện sắp xảy ra. Lúc chị Cốc đi rồi, tôi bò ra khỏi hang và thấy anh bạn Dế Choắt đã bị chị Cốc mổ bị thương rất nặng, chỉ còn nằm thoi thóp.

02. Văn bản 1: Bài học đường đời đầu tiên 

Đọc - Văn bản 1

Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí)

<h2 style="text-align:center;">VIẾT BÀI VĂN KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EM</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Yêu cầu với đối bài văn kể lại một trải nghiệm</h3>- Được kể từ người kể chuyện ngôi thứ nhất.- Giới thiệu được trải nghiệm đáng nhớ.- Tập trung vào sự việc đã xảy ra.- Thể hiện được cảm xúc của người viết trước sự việc được kể.<h3 style="text-align:justify;">2. Các bước tiến hành</h3>Bước 1: Trước khi viết- Lựa chọn đề tài- Tìm ý:+ Câu chuyện xảy ra khi nào? Ở đâu?+ Những ai liên quan đến câu chuyện? Họ đã nói và làm gì?+ Điều gì đã xảy ra?+ Vì sao câu chuyện lại xảy ra như vậy?+ Em có cảm xúc gì khi câu chuyện diễn ra và khi kể lại câu chuyện?- Lập dàn ý+ Mở bài: Giới thiệu câu chuyện.+ Thân bài: Kể diễn biến câu chuyện.<ul><li style="text-align:justify;">Giới thiệu thời gian, không gian, những nhân vật có liên quan đến câu chuyện đó.</li><li style="text-align:justify;">Kể lại các sự việc trong câu chuyện.</li></ul>+ Kết bài: Kết thúc câu chuyện và cảm xúc của bản thân.Bước 2: Viết bài- Nhất quán về ngôi kể- Sử dụng những yếu tố của truyện như cốt truyện, nhân vật.Bước 3: Chỉnh sửa bài viết- Đọc và sửa lại bài viết.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2>DÀN Ý THAM KHẢO<h3 style="text-align:justify;">1. Mở bài: Giới thiệu câu chuyện.</h3>Vào năm em 10 tuổi, em được bố mẹ cho đi nghỉ mát ở Nha Trang. Đó là lần đầu tiên em được đi máy bay. Đến giờ em vẫn nhớ trải nghiệm đó.<h3 style="text-align:justify;">2. Thân bài: Kể diễn biến câu chuyện theo trình tự thời gian.</h3>- Sáng hôm ấy, em háo hức dậy thật sớm để chuẩn bị cùng cả nhà ra sân bay.- Khi ra đến sân bay:+ Em ngạc nhiên vì thấy sân bay quá rộng, người ra người vào tấp nập. Em thích thú khi được đi qua một chiếc cửa cảm biến, có thể tự đóng vào mở ra khi có người.+ Bố mẹ dẫn em đến quầy làm thủ tục. Sau đó, cả nhà đi qua một cửa hải quan để kiểm tra an ninh và vào phòng chờ để chuẩn bị lên máy bay.- Khi ngồi ở phòng chờ: Em chạy ùa ra gần cửa kính để ngắm nhìn những chiếc máy bay như những chú chim khổng lồ đang cất cánh, hạ cánh. Có những chiếc máy bay đang đỗ tại sân và có những chiếc ra để lấy hàng, chuyển hàng lên xuống máy bay.- Khi lên máy bay:+ Đến giờ lên máy bay, em cùng bố mẹ xếp hàng tại cửa lên máy bay, theo đoàn người qua một chiếc ống khổng lồ và lên thẳng máy bay. Ở cửa có các cô tiếp viên trong trang phục áo dài truyền thống cười tươi chào đón và tận tình hướng dẫn hành khách tìm đúng ghế ngồi của mình. Em ngồi ở một chiếc ghế gần cửa sổ, mẹ giúp em thắt chặt dây an toàn.+ Máy bay bắt đầu di chuyển ra đường băng. Chú phi công thông báo qua loa rằng máy bay chuẩn bị cất cánh. Mọi người nhanh chóng ổn định chỗ ngồi và thắt chặt dây an toàn. Các cô chú tiếp viên hướng dẫn và lưu ý hành khách một số điều trước khi bay.- Khi máy bay cất cánh: Khi máy bay đã ra đến một đường băng dài, nó lao nhanh về phía trước và từ từ bay lên không trung. Em đột nhiên thấy sợ hãi và bám chặt lấy mẹ. Mẹ nhắc em tựa lưng vào ghế và đưa một tay giữ chặt em. Em cảm thấy an tâm hơn. Chiếc máy bay chao liệng, em nhìn qua cửa sổ và được ngắm nhìn thành phố từ trên cao. Những ngôi nhà, con đường, cánh đồng, dòng sông… nhỏ dần và biến mất. Em chỉ còn nhìn thấy mây trắng xoá.- Khi máy bay trên không trung: Khi lên đến độ cao an toàn, đèn tín hiệu thắt dây an toàn đã tắt nhưng em vẫn thắt dây. Em mải mê ngắm mây đang ngoài cửa sổ. Tai em bị ù và cô tiếp viên nhắc em thỉnh thoảng hãy uống một ngụm nước. Trong suốt chuyến bay, mọi người cố gắng giữ yên lặng: có người ngủ, có người đọc sách, có người khe khẽ trò chuyện với người bên cạnh,... Mẹ cho em mượn điện thoại để chơi game.- Khi máy bay hạ cánh: Chiếc máy bay chao liệng vài vòng trên không trung, em có thể nhìn thấy biển xanh, những hòn đảo nhỏ và thành phố Nha Trang dần dần hiện ra. Chú phi công thông báo máy bay sắp hạ cánh. Mọi người phải ngồi vào ghế và thắt dây an toàn. Chiếc máy bay giảm dần độ cao rồi nhẹ nhàng đáp xuống mặt đất. Chiếc máy bay đi chậm lại rồi dừng hẳn tại gần nhà ga.- Khi rời máy bay: Hành khách trên máy bay lần lượt lấy đồ đạc và rời khỏi máy bay. Em và bố mẹ là những hành khách cuối cùng. Khi ra đến cửa, em cảm ơn các cô chú tiếp viên. Em cố ngoái đầu lại để nhìn ngắm chiếc máy bay.<h3 style="text-align:justify;">3. Kết bài: Kết thúc câu chuyện và cảm xúc của bản thân.</h3>Em đã có trải nghiệm thật đẹp về lần đầu tiên được đi máy bay. Đến giờ, dù đã được đi máy bay thêm nhiều lần nữa nhưng đó vẫn là trải nghiệm để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí em.&nbsp;&nbsp;

VIẾT BÀI VĂN KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EM

Viết 1

Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em

<h2 style="text-align:center;">06. VĂN BẢN 3: BẮT NẠT</h2><h2 style="text-align:center;">(Nguyễn Thế Hoàng Linh)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 28)</h3>- Thái độ của nhân vật “tớ” với các bạn bắt nạt: Bắt nạt là xấu lắm; Bất cứ ai trên đời/ Đều không cần bắt nạt; Vẫn không thích bắt nạt/Vì bắt nạt rất hôi…; Đừng bắt nạt bạn ơi;...→ Nhân vật “tớ” thể hiện thái độ phê bình thẳng thắn, phủ định một cách mạnh mẽ chuyện bắt nạt nhưng vẫn cởi mở, thân thiện, trò chuyện tâm tình và dí dỏm, hài hước với các bạn bắt nạt.+Thái độ của nhân vật “tớ” với các bạn bị bắt nạt: Những bạn nào nhút hát/ Thì là giống thỏ non/Trông đáng yêu đấy chứ; Bạn nào bắt nạt bạn/Cứ đưa bài thơ này/Bảo nếu thích bắt nạt/Thì đến gặp tớ ngay.→ Với các bạn bị bắt nạt, nhân vật thể hiện sự gần gũi, tôn trọng, yêu mến, sẵn sàng bênh vực.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 28)</h3>- Cụm từ “đừng bắt nạt” xuất hiện 7 lần trong bài thơ.- Tác dụng: Nhằm nhấn mạnh thái độ phê bình thẳng thắn, lên án, không đồng tình, phủ định hoàn toàn với hành động bắt nạt.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 28)</h3>- Trong bài thơ này, tác giả nói về chuyện bắt nạt - một thói xấu có thể gây những hậu quả nặng nề bằng giọng điệu hồn nhiên, dí dỏm, thân thiện.- Biểu hiện của ý vị hài hước: Tác giả có cách nói hài hước và sử dụng nhiều hình ảnh ngộ nghĩnh: Sao không ăn mù tạt/ Đối diện thử thách đi?; Sao không trêu mù tạt? Tại sao không học hát/Nhảy híp-hóp cho hay? Vẫn không thích bắt nạt/Vì bắt nạt rất hôi; Đừng bắt nạt mèo chó/ Đừng bắt nạt trái cây;...<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 28)</h3>Gợi ý:- Tình huống mình bị bắt nạt: Em im lặng chịu đựng; Em chống lại kẻ bắt nạt; Em nhờ sự giúp đỡ của bạn bè và người lớn;...- Tình huống chứng kiến người khác bị bắt nạt: Em thờ ơ, không quan tâm vì cho rằng đó là chuyện không liên quan đến mình hoặc có thể gây nguy hiểm cho mình nếu mình lên tiếng; Em lên tiếng bênh vực người bị bắt nạt; Em nhờ người lớn can thiệp….- Tình huống mình là kẻ bắt nạt: Em coi đó là chuyện thường, thậm chí nghĩ đó là một cách để khẳng định bản thân; Em coi đó là hành vi xấu, em cảm thấy ân hận và rất muốn xin lỗi người mình đã bắt nạt.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Nội dung</h3>- Bài thơ nói về hiện tượng bắt nạt – một thói xấu cần phê bình và loại bỏ. Qua đó, mỗi người cần có thái độ đúng đắn trước hiện tượng bắt nạt, xây dựng môi trường học đường lành mạnh, an toàn, hạnh phúc.<h3 style="text-align:justify;">2. Nghệ thuật</h3>- Thể thơ 5 chữ.- Giọng điệu hồn nhiên, dí dỏm, thân thiện. Giọng điệu này giúp câu chuyện dễ tiếp nhận hơn, mang đến một cách nhìn thân thiện, bao dung.&nbsp;&nbsp;

06. VĂN BẢN 3: BẮT NẠT

Đọc - Văn bản 3

Bắt nạt

<h2 style="text-align:center;">03. Thực hành tiếng Việt</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 20)</h3><figure class="table" style="width:602px;"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:2px solid black;height:31px;vertical-align:top;width:201px;" rowspan="2">Từ đơn</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;height:31px;vertical-align:top;width:401px;" colspan="2">Từ phức</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:31px;vertical-align:top;width:201px;">Từ ghép</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:31px;vertical-align:top;width:201px;">Từ láy</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">tôi, nghe, người</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">bóng mỡ, ưa nhìn</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">hủn hoẳn, phành phạch, giòn giã, rung rinh</td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 20)</h3>Từ láy mô phỏng âm thanh: phanh phách, phành phạch, ngoàm ngoạp, văng vẳng.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 20)</h3>- Các từ láy:+ phanh phách: âm thanh phát ra do một vật sắc tác động liên tiếp vào một vật khác.+ ngoàm ngoạp: (nhai) nhiều, liên tục, nhanh.+ dún dẩy: điệu đi nhịp nhàng, ra vẻ kiểu cách.- Tác dụng:+ Dùng để miêu tả nhấn mạnh vẻ đẹp cường tráng, mạnh mẽ của Dế Mèn+ Khiến cho hình ảnh Dế Mèn hiện lên một cách sinh động. Nhân vật hiện lên tràn đầy sức sống của tuổi trẻ.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 20)</h3>- Nghèo: ở vào tình trạng không có hoặc có rất ít về vật chất (VD: Nhà nó rất nghèo.)- Nghèo sức: khả năng hoạt động, làm việc hạn chế, sức khoẻ kém hơn người bình thường.- Mưa dầm sùi sụt: mưa nhỏ, rả rích, kéo dài không dứt.- Điệu hát mưa dầm sùi sụt: điệu hát nhỏ, kéo dài, buồn, ngậm ngùi, thê lương.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 20)</h3>- Anh phải kiếm một công việc ổn định đi, chứ cứ ăn xổi ở thì mãi thế à?- Hai nhà chúng mình hàng xóm tắt lửa tối đèn có nhau nên chị đừng ngại.- Phòng nó đồ đạc, quần áo vứt khắp nơi, hôi như cú mèo.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 20)</h3>- Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.+ Câu văn trên so sánh hai cái răng của Dế Mèn khi nhai thức ăn với hai lưỡi liềm máy đang làm việc.+ Tác dụng: Nhấn mạnh Dế Mèn đang ở tuổi ăn, tuổi lớn, tràn đầy sức sống, khoẻ mạnh.- Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.+ Câu văn trên so sánh mỏ chị Cốc với cái dùi sắt.+ Tác dụng: Cho thấy sự tức giận, sức mạnh đáng sợ của chị Cốc khi mổ Dế Choắt.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Từ đơn, từ phức</h3>- Từ đơn là từ chỉ có một tiếng- Từ phức là tự có hai tiếng trở lên.+ Những từ phức được tạo nên bằng cách ghép các tiếng, giữa các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa được gọi là từ ghép.+ Những từ phức mà các tiếng chỉ có quan hệ với nhau về âm (lặp âm đầu, vần hoặc lặp lại cả âm đầu và vần) được gọi là từ láy.<h3 style="text-align:justify;">2. Nghĩa của từ ngữ</h3>- Từ có thể có một nghĩa hoặc nhiều nghĩa. Muốn xác định nghĩa của từ, ta phải đặt nó trong văn cảnh.- Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.<h3 style="text-align:justify;">3. So sánh</h3>So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.&nbsp;&nbsp;

03. Thực hành tiếng Việt

Đọc - Thực hành 1

Thực hành tiếng Việt (trang 21)

<h2 style="text-align:center;">04. VĂN BẢN 2: NẾU CẬU MUỐN CÓ MỘT NGƯỜI BẠN</h2><h2 style="text-align:center;">(Trích Hoàng tử bé, Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pê-ri)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Hoàng tử bé từ một hành tinh khác, không phải Trái Đất.- Hoàn cảnh gặp gỡ:+ Hoàng tử bé vừa đặt chân tới Trái Đất đã phải thất vọng, đau khổ khi ngỡ rằng bông hồng của mình không phải duy nhất.+ Con cáo thì đang bị săn đuổi, sợ hãi, chạy trốn con người…→ Hai nhân vật đều đang cô đơn, buồn bã thì tình cờ gặp gỡ nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Từ “cảm hóa” xuất hiện 15 lần, gắn với nhiều chi tiết, sự kiện, ý nghĩa quan trọng.- “Cảm hoá” chính là kết bạn, là tạo dựng mối liên hệ gần gũi, gắn kết tình cảm để biết quan tâm, gắn kết và cần đến nhau. “Cảm hoá” còn có ý nghĩa là đón nhận, trân trọng, đánh thức những điều đẹp đẽ, thiện lành; xoá bỏ mọi khoảng cách, định kiến để con người, vạn vật có thể trở thành bạn bè, thấu hiểu và yêu thương nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>Hoàng tử bé cư xử với cáo rất lịch sự, thân thiện, khác với nhiều người trên Trái Đất vẫn coi cáo là tinh ranh, xảo quyệt, xấu tính nên cáo thiết tha mong được kết bạn với hoàng tử bé.- Hoàng tử bé lịch sự đáp lại lời chào của con cáo, khen con cáo “Bạn dễ thương quá…” và đề nghị cáo lại đây chơi với mình.- Khi con cáo trả lời mình không thể chơi với hoàng tử bé được vì “mình chưa được cảm hoá”, hoàng tử bé đã thốt lên: “Xin lỗi”. …→ Hoàng tử bé có cái nhìn ngây thơ, trong sáng, luôn tin cậy và hướng tới phần đẹp đẽ, tốt lành, không bị giới hạn bởi định kiến, hoài nghi… câu nhìn cáo bằng đôi mắt hồn nhiên, đầy thiện cảm nên cáo đã mong cậu sẽ cảm hoá mình.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Nếu được hoàng tử bé “cảm hoá”, cuộc sống của cáo sẽ thay đổi:<figure class="table" style="width:602px;"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:2px solid black;vertical-align:top;width:149px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;vertical-align:top;width:210px;">Cuộc sống của cáo trước khi cảm hóa</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;vertical-align:top;width:243px;">Cuộc sống của cáo sau khi cảm hóa</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:149px;">Cảm nhận của cáo về tiếng bước chân</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:210px;">“Những bước chân khách chỉ khiến mình trốn vào lòng đất.”→ Cáo sợ hãi và chạy trốn.</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:243px;">“Bước chân của bạn khác hẳn mọi bước chân khác, sẽ gọi mình ra khỏi hang như tiếng nhạc.”→ Cáo vui thích, chủ động tìm đến.</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:149px;">Cảm nhận của cáo về đồng lúa mì</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:210px;">“Đồng lúa mì chẳng gợi nhớ gì cho mình cả.”→ Cáo buồn chán, thấy cánh đồng lúa mì chẳng có gì cả.</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:243px;">“Lúa mì vàng óng sẽ làm mình nhớ đến bạn. Và mình sẽ thích gió trên đồng lúa mì.”→ Cáo thấy cánh đồng lúa mì trở nên thân thương, ấm áp</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:149px;">Nhận định của cáo về cuộc sống</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:210px;">“Mình săn gà, con người thì săn mình. Mọi con gà đều giống nhau, mọi con người đều giống nhau.”→ Cuộc sống của cáo buồn tẻ, đơn điệu, quẩn quanh và đầy sự sợ hãi.</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:243px;">“Nếu bạn cảm hoá mình, xem như đời mình đã được chiếu sáng.”→ Tình bạn giúp cho cuộc đời cáo trở nên tươi sáng, đẹp đẽ, tràn đầy hạnh phúc như thể được chiếu sáng.</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;- Ý nghĩa của tình bạn: Tình bạn sẽ giúp cuộc sống trở nên tươi đẹp, hạnh phúc hơn, mọi người sẽ sống gắn bó và chan hoà trong tình yêu thương. Không có tình bạn thì mọi người, mọi vật trong thế giới này sẽ hoá thành nhạt nhẽo, vô nghĩa, tầm thường.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Khi chia tay hoàng tử bé, cáo rất buồn. Cảm xúc ấy được thể hiện qua câu nói: “Mình sẽ khóc mất”.- Cáo buồn nhưng không hối tiếc vì “còn có màu lúa mì” sẽ giúp cáo cáo nhớ hoàng tử bé. Nhờ có tình bạn với hoàng tử bé mà cáo sẽ không còn thấy cô đơn, buồn tẻ và sợ hãi. Thế giới xung quanh cáo trở nên gần gũi, ấm áp, rực rỡ và rộng mở, đáng yêu.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Hoàng tử bé đã 3 lần lặp lại lời của cáo “để cho nhớ”:+ Người ta chỉ thấy rõ với trái tim. Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần.+ Chính thời gian mà bạn bỏ ra cho bông hoa hồng của bạn đã khiến nông hồng của bạn trở nên quan trọng đến thế.+ Bạn có trách nhiệm mãi mãi với những gì bạn cảm hóa. Bạn có trách nhiệm với bông hồng của bạn.- Ý nghĩa của những lời nói: Con người cần biết nhìn nhận, đánh giá mọi thứ bằng tình yêu và sự tin tưởng, thấu hiểu, cần dành thời gian và trách nhiệm, chăm chút cho những người mình yêu quý. Chỉ khi nhìn bằng trái tim, con người mới nhận ra và biết trân trọng, gìn giữ những điều đẹp đẽ, quý giá.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Bài học về cách kết bạn: cần thân thiện, kiên nhẫn, dành thời gian để cảm hoá nhau.- Bài học về ý nghĩa của tình bạn: mang đến cho con người niềm vui, hạnh phúc, khiến cho cuộc sống trở nên phong phú, đẹp đẽ hơn.- Bài học về cách ứng xử đối với bạn bè: biết lắng nghe, quan tâm, thấu hiểu, chia sẻ, bảo vệ.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>Nhân vật cáo là nhân vật của truyện đồng thoại vì là con vật được nhân hóa, biết nói chuyện. Nó vẫn mang đặc tính của loài cáo: săn gà và bị người săn bắt, nhưng bên cạnh đó, nó mang đặc điểm của con người: có khát khao được kết bạn, được trân trọng và đón nhận những điều tốt đẹp của bản thân.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Nội dung – ý nghĩa</h3>Truyện kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hoàng tử bé đến từ một hành tinh khác và con cáo trên Trái Đất. Cuộc gặp gỡ này đã mang đến cho cả hai những món quà quý giá. Truyện gửi gắm bài học về cách kết bạn, về cách nhìn nhận, đánh giá và trách nhiệm với bạn bè.<h3 style="text-align:justify;">2. Nghệ thuật</h3>- Kể kết hợp với miêu tả, biểu cảm- Xây dựng hình tượng nhân vật phù hợp với tâm lí, suy nghĩ của trẻ thơ.- Nghệ thuật nhân hoá đặc sắc.<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý PHẦN VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC</h2>Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)Đoạn văn tham khảo:​​Sau khi hoàng tử bé rời đi, cáo buồn bã quay trở lại hang của mình. Khi đi qua những cánh đồng lúa mì vàng óng, cáo như thấy hoàng tử bé với mái tóc vàng óng đang hiện ra, cười thật tươi với mình. Cáo mỉm cười đáp lại. Hình như đâu đây, trong không gian oi ả này, tiếng cười giòn giã của cậu bé vẫn lẫn trong tiếng gió: “Một ngày nào đó tớ sẽ quay lại thăm cậu”. Cáo chợt nhận ra rằng, thì ra cậu bé ấy không rời xa mình, cậu bé vẫn ở đây, ngay bên cạnh cậu. Tình bạn thật là một thứ diệu kì và ấm áp.

04. VĂN BẢN 2: NẾU CẬU MUỐN CÓ MỘT NGƯỜI BẠN

Đọc - Văn bản 2

Nếu cậu muốn có một người bạn (trích Hoàng tử bé)

<h2 style="text-align:center;">05. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>Một số từ có mô hình cấu tạo như từ cảm hoá: tha hoá, nhân cách hoá, đồng hoá, trẻ hoá, công nghiệp hoá....- Tha hoá: biến thành cái khác, mang đặc điểm trái ngược với bản chất vốn có.- Nhân cách hoá: gán cho loài vật hoặc vật vô tri hình dáng, tính cách hoặc ngôn ngữ của con người.- Công nghiệp hoá: là quá trình phát triển, nâng cao tỉ trọng ngành công nghiệp trong cơ cấu công nghiệp của một vùng hay một quốc gia.- Đồng hoá: làm thay đổi bản chất của một vật, một người nào đó để khiến người đó, vật đó cho giống vật khác, người khác.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Cuộc sống của bạn đơn điệu quá.- Muốn thành công, chúng ta cần phải kiên nhẫn.- Các em cần phải hiểu được vấn đề cốt lõi.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Câu văn sử dụng biện pháp tu từ so sánh: Còn bước chân của bạn sẽ gọi mình ra khỏi hang, như là tiếng nhạc.→ Tác dụng: Tiếng nhạc là một thứ âm thanh du dương, mang cảm xúc. Việc so sánh bước chân của hoàng tử bé với tiếng nhạc nhằm diễn tả tiếng chân của hoàng tử bé là một gần gũi, quen thuộc, ấm áp với cáo. Chính nhờ tình bạn diệu kì mà những âm thanh, những điều tưởng như nhạt nhẽo lại trở nên sống động, đặc biệt và đầy ý nghĩa.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Những lời thoại được lặp lại: vĩnh biệt, điều cốt lõi trong mắt trần, chính thời gian mà bạn bỏ ra cho bông hồng của bạn, bạn có trách nhiệm với bông hồng của bạn...- Tác dụng: nhấn mạnh nội dung câu nói, vừa tạo nhạc tính và chất thơ cho văn bản.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 26)</h3>- Hình thức: đoạn văn khoảng 5 - 7 câu- Nội dung của đoạn văn: cảm nhận của em về nhân vật hoàng tử bé hoặc nhân vật cáo.- Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất 2 từ ghép và 2 từ láy.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Nghĩa của từ ngữ</h3>Để giải nghĩa từ, có thể dựa vào từ điển, nghĩa của từ dựa vào câu văn, đoạn văn mà từ đó xuất hiện. Với từ Hán Việt, có thể giải nghĩa từng thành tố cấu tạo nên từ.<h3 style="text-align:justify;">2. So sánh</h3>- Khái niệm: So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.- Mô hình cấu tạo đầy đủ của một phép so sánh gồm:+ Vế A (nêu tên sự vật, sự việc được so sánh)+ Vế B (Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh với sự vật, sự việc nói ở vế A)+ Từ ngữ chỉ phương diện so sánh+ Từ ngữ chỉ ý so sánh- Có hai loại so sánh: so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.<h3 style="text-align:justify;">3. Điệp ngữ</h3>- Điệp ngữ là một biện pháp lặp lại từ ngữ hay cả một câu văn để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.​​- Điệp ngữ có 3 dạng:+ Điệp ngữ nối tiếp: là các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ, có tính chất tăng tiến.+ Điệp ngữ cách quãng+ Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)<h3 style="text-align:justify;">4. Từ ghép, từ láy</h3>- Những từ phức được tạo nên bằng cách ghép các tiếng, giữa các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa được gọi là từ ghép.- Những từ phức mà các tiếng chỉ có quan hệ với nhau về âm (lặp âm đầu, vần hoặc lặp lại cả âm đầu và vần) được gọi là từ láy.&nbsp;&nbsp;

05. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Đọc - Thực hành 2

Thực hành tiếng Việt (trang 29)

KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EMI. KIẾN THỨC TRỌNG TÂMCác bước tiến hànhBước 1: Trước khi nói- Chuẩn bị nội dung nói- Luyện tậpBước 2: Trình bày bài nói- Tự tin, thoải mái. Chú ý chào hỏi khi bắt đầu và cảm ơn khi kết thúc.- Dùng từ ngữ xưng hô cho phù hợp (Ví dụ: em, mình, tôi, tớ).- Điều chỉnh tốc độ nói và sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợpBước 3: Sau khi nói- Trao đổi với người nghe, lắng nghe những nhận xét để rút ra kinh nghiệm cho mình.II. GỢI Ý LUYỆN TẬPDÀN Ý THAM KHẢO1. Mở bài: Giới thiệu câu chuyện.Vào năm em 10 tuổi, em được bố mẹ cho đi nghỉ mát ở Nha Trang. Đó là lần đầu tiên em được đi máy bay. Đến giờ em vẫn nhớ trải nghiệm đó.2. Thân bài: Kể diễn biến câu chuyện theo trình tự thời gian.- Sáng hôm ấy, em háo hức dậy thật sớm để chuẩn bị cùng cả nhà ra sân bay.- Khi ra đến sân bay:+ Em ngạc nhiên vì thấy sân bay quá rộng, người ra người vào tấp nập. Em thích thú khi được đi qua một chiếc cửa cảm biến, có thể tự đóng vào mở ra khi có người.+ Bố mẹ dẫn em đến quầy làm thủ tục. Sau đó, cả nhà đi qua một cửa hải quan để kiểm tra an ninh và vào phòng chờ để chuẩn bị lên máy bay.- Khi ngồi ở phòng chờ: Em chạy ùa ra gần cửa kính để ngắm nhìn những chiếc máy bay như những chú chim khổng lồ đang cất cánh, hạ cánh. Có những chiếc máy bay đang đỗ tại sân và có những chiếc ra để lấy hàng, chuyển hàng lên xuống máy bay.- Khi lên máy bay:+ Đến giờ lên máy bay, em cùng bố mẹ xếp hàng tại cửa lên máy bay, theo đoàn người qua một chiếc ống khổng lồ và lên thẳng máy bay. Ở cửa có các cô tiếp viên trong trang phục áo dài truyền thống cười tươi chào đón và tận tình hướng dẫn hành khách tìm đúng ghế ngồi của mình. Em ngồi ở một chiếc ghế gần cửa sổ, mẹ giúp em thắt chặt dây an toàn.+ Máy bay bắt đầu di chuyển ra đường băng. Chú phi công thông báo qua loa rằng máy bay chuẩn bị cất cánh. Mọi người nhanh chóng ổn định chỗ ngồi và thắt chặt dây an toàn. Các cô chú tiếp viên hướng dẫn và lưu ý hành khách một số điều trước khi bay.- Khi máy bay cất cánh: Khi máy bay đã ra đến một đường băng dài, nó lao nhanh về phía trước và từ từ bay lên không trung. Em đột nhiên thấy sợ hãi và bám chặt lấy mẹ. Mẹ nhắc em tựa lưng vào ghế và đưa một tay giữ chặt em. Em cảm thấy an tâm hơn. Chiếc máy bay chao liệng, em nhìn qua cửa sổ và được ngắm nhìn thành phố từ trên cao. Những ngôi nhà, con đường, cánh đồng, dòng sông… nhỏ dần và biến mất. Em chỉ còn nhìn thấy mây trắng xoá.- Khi máy bay trên không trung: Khi lên đến độ cao an toàn, đèn tín hiệu thắt dây an toàn đã tắt nhưng em vẫn thắt dây. Em mải mê ngắm mây đang ngoài cửa sổ. Tai em bị ù và cô tiếp viên nhắc em thỉnh thoảng hãy uống một ngụm nước. Trong suốt chuyến bay, mọi người cố gắng giữ yên lặng: có người ngủ, có người đọc sách, có người khe khẽ trò chuyện với người bên cạnh,... Mẹ cho em mượn điện thoại để chơi game.- Khi máy bay hạ cánh: Chiếc máy bay chao liệng vài vòng trên không trung, em có thể nhìn thấy biển xanh, những hòn đảo nhỏ và thành phố Nha Trang dần dần hiện ra. Chú phi công thông báo máy bay sắp hạ cánh. Mọi người phải ngồi vào ghế và thắt dây an toàn. Chiếc máy bay giảm dần độ cao rồi nhẹ nhàng đáp xuống mặt đất. Chiếc máy bay đi chậm lại rồi dừng hẳn tại gần nhà ga.- Khi rời máy bay: Hành khách trên máy bay lần lượt lấy đồ đạc và rời khỏi máy bay. Em và bố mẹ là những hành khách cuối cùng. Khi ra đến cửa, em cảm ơn các cô chú tiếp viên. Em cố ngoái đầu lại để nhìn ngắm chiếc máy bay.3. Kết bài: Kết thúc câu chuyện và cảm xúc của bản thân.Em đã có trải nghiệm thật đẹp về lần đầu tiên được đi máy bay. Đến giờ, dù đã được đi máy bay thêm nhiều lần nữa nhưng đó vẫn là trải nghiệm để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí em.&nbsp;

KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EM

Nói và nghe 1

Kể lại một trải nghiệm của em

THỰC HÀNH ĐỌC<h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 33,34)</h3>CHÚ NHỆN ĐU BAY- Phan Trung Hiếu -Nhện con ẩn mình dưới chiếc lá mập mạp của một khóm hồng. Dưới tán lá cây này, chú thấy thật bình yên. Chiếc lá chỉ nhỉnh hơn cái tai mèo một chút nhưng là chỗ để Nhện tránh nắng trú mưa. Từ đây, chú tha hồ ngắm trời ngó đất. Bấy lâu, chú chàng chẳng mấy quan tâm đến công việc mà họ nhà Nhện vẫn thường làm, ấy là việc đặt bẫy để săn bắt lũ ruồi muỗi làm thức ăn qua ngày. Hôm nay thì khác, Nhện con quyết định đặt mẻ lưới đầu tiên trong đời.Chờ cho chiều nhạt nắng, Nhện con mới bắt đầu vào việc. Nhớ lời mẹ dặn, nó cố sức thót bụng nhả tơ, ghim chặt một đầu vào mép lá. Đ­ược biết những sợi tơ trong bụng đủ sức bảo hiểm cho những cú treo mình nhưng nhìn xuống chiếc lá phía d­ưới cách cả mấy gang tay, Nhện con vẫn thấy sờ sợ. Nhắm nghiền mắt lại, chú dứt mình lao xuống. Chỉ tiếng gió vi vút bên tai. Khi chú hé mắt nhìn thì chiếc lá đã hiện ra trước mắt. Không kịp, cú hãm đà quá muộn màng khiến Nhện con bị rơi thẳng xuống mặt lá. Thật may, chiếc lá dày m­ượt ấy chỉ làm nó bị nảy lên một chút. Bám đ­ược vào mặt lá, Nhện con loay hoay tìm chỗ móc tơ. Đoạn chỉ tơ mỏng mảnh được kéo thẳng băng giữa hai chiếc lá. Ngẫm nghĩ một lát, chú lẳng lặng bò ng­ược lên theo chiếc cầu tơ. Lại một cú nhảy nhằm vào chiếc lá ở thấp hơn về phía bên trái. Ghìm chặt tốc độ nhả tơ, nhiều lúc Nhện con bị treo lơ lửng giữa không trung. Phải nhả tơ thêm từng đoạn ngắn nữa, chú mới bám đư­ợc vào mặt lá. Chú nối một góc nhọn, rồi một hình tam giác. Trong lòng cái tam giác đ­ược làm bằng chỉ tơ ấy, bằng những cú nhảy ngắn, Nhện con đã làm xong bộ khung khá chắc chắn cho tấm l­ưới của mình. Từ đó, chú chỉ việc bò qua bò lại, móc tơ thành từng ô, từng vòng đều đặn. Trông Nhện con chả khác gì một ng­ười thợ dệt sành sỏi. Từng tí một, chiếc l­ưới tơ tròn trịa dần hiện ra những vòng tròn đồng tâm trông thật đẹp mắt.Chập choạng tối, chiếc l­ưới tơ đã dệt xong. Nhện con bò về nằm nghỉ d­ưới cuống lá sực nức mùi h­ương của hoa hồng. Chú khoái chí t­ưởng tư­ợng sáng ra sẽ đư­ợc thấy lũ ruồi muỗi vo ve đáng ghét nằm phơi cánh chờ chết trên tấm lư­ới. Mỏi mệt vì quá gắng sức, Nhện con thiếp đi lúc nào không hay biết. Đêm xuống, khí trời ẩm lạnh vón lại thành những hạt nhỏ li ti tà tà bay xuống lùm cây bãi cỏ. Nhác thấy tấm lư­ới của Nhện, chúng nghĩ đấy là chiếc võng tơ nên rủ nhau đậu xuống nghỉ ngơi. Một hạt, m­ười hạt, rồi cả trăm ngàn hạt. Không đủ chỗ, chúng nằm gối xếp lên nhau, thành giọt...Bảnh mắt, Nhện con mới choàng tỉnh dậy. Mặt trời đã le lói đằng đông. Rời chỗ ẩn, chú háo hức bò ra ngoài mép lá nhìn trân trân vào chiếc l­ới của mình. Nhện con sững sờ trước những hạt s­ương mai trong suốt đính thành vòng, thành chuỗi trên chiếc l­ưới tơ. Lũ ong b­ướm trên đư­ờng đi kiếm ăn cũng dừng cánh trầm trồ: "Đẹp quá! Như­ là những hạt ngọc của trời!". Chẳng có một chú muỗi nhép nào dính bẫy như­ng mẻ l­ưới đêm của Nhện con đã bắt đ­ược vô số những hạt ngọc rơi xuống từ trời cao. Chú tung tẩy bò ra nằm giữa tấm lư­ới, nhấm nháp vị tinh khiết mát lạnh của những hạt sư­ơng. Tự dưng, Nhện con cảm thấy mình no đủ, giàu có nữa với bữa tiệc của muôn ngàn hạt ngọc đang óng ánh rực lên những màu sắc diệu kì.a. Người kể chuyện: Người kể chuyện “giấu mình” (người kể chuyện ngôi thứ ba).b. Một số đặc điểm của truyện “Chú Nhện đu bay” giúp em biết được đây là truyện đồng thoại:- Là thể loại truyện viết cho trẻ em, với nhân vật chính là loài vật (chú Nhện).- Nhân vật chú Nhện vừa được miêu tả với những đặc tính riêng, vốn có của loài vật (nhả tơ), vừa mang những đặc điểm tính cách của con người (làm việc, thấy sờ sợ, cảm thấy mình no đủ, giàu có…)- Sử dụng thủ pháp nhân hoá (Nhện con, lũ bướm) được sử dụng.- Có sự kết hợp giữa hiện thực và tưởng tượng, ngôn ngữ và hình ảnh sinh động.c. Nhân vật nhện con- Hành động và suy nghĩ:+ Dưới tán lá cây này, chú thấy thật bình yên. Từ đây, chú tha hồ ngắm trời ngó đất.+ Bấy lâu, chú chàng chẳng mấy quan tâm đến công việc mà họ nhà Nhện vẫn thường làm, ấy là việc đặt bẫy để săn bắt lũ ruồi muỗi làm thức ăn qua ngày. Hôm nay thì khác, Nhện con quyết định đặt mẻ lưới đầu tiên trong đời.+ Nhớ lời mẹ dặn, nó cố sức thót bụng nhả tơ, ghim chặt một đầu vào mép lá.+ nhìn xuống chiếc lá phía d­ưới cách cả mấy gang tay, Nhện con vẫn thấy sờ sợ.+ Nhắm nghiền mắt lại, chú dứt mình lao xuống.+ Bám đ­ược vào mặt lá, Nhện con loay hoay tìm chỗ móc tơ.+ Ngẫm nghĩ một lát, chú lẳng lặng bò ng­ược lên theo chiếc cầu tơ. Lại một cú nhảy nhằm vào chiếc lá ở thấp hơn về phía bên trái. Ghìm chặt tốc độ nhả tơ, nhiều lúc Nhện con bị treo lơ lửng giữa không trung. Phải nhả tơ thêm từng đoạn ngắn nữa, chú mới bám đư­ợc vào mặt lá.+ Chú nối một góc nhọn, rồi một hình tam giác….Từ đó, chú chỉ việc bò qua bò lại, móc tơ thành từng ô, từng vòng đều đặn. Trông Nhện con chả khác gì một ng­ười thợ dệt sành sỏi. Từng tí một, chiếc l­ưới tơ tròn trịa dần hiện ra những vòng tròn đồng tâm trông thật đẹp mắt.+ Chập choạng tối...Nhện con bò về nằm nghỉ d­ưới cuống lá sực nức mùi h­ương của hoa hồng. Chú khoái chí t­ưởng tư­ợng sáng ra sẽ đư­ợc thấy lũ ruồi muỗi vo ve đáng ghét nằm phơi cánh chờ chết trên tấm lư­ới. Mỏi mệt vì quá gắng sức, Nhện con thiếp đi lúc nào không hay biết.+ Bảnh mắt, Nhện con mới choàng tỉnh dậy. … Rời chỗ ẩn, chú háo hức bò ra ngoài mép lá nhìn trân trân vào chiếc l­ới của mình. Nhện con sững sờ trước những hạt s­ương mai trong suốt đính thành vòng, thành chuỗi trên chiếc l­ưới tơ.+ Chú tung tẩy bò ra nằm giữa tấm lư­ới, nhấm nháp vị tinh khiết mát lạnh của những hạt sư­ơng. Tự dưng, Nhện con cảm thấy mình no đủ, giàu có nữa với bữa tiệc của muôn ngàn hạt ngọc đang óng ánh rực lên những màu sắc diệu kì.d. Cảm nhận về nhân vật Nhện con.Gợi ý:- Là một chú nhện dũng cảm (Khi “nhìn xuống chiếc lá phía d­ưới cách cả mấy gang tay, Nhện con thấy sờ sợ” nhưng rồi vẫn quyết định “nhắm nghiền mắt lại, chú dứt mình lao xuống” để bắt đầu chăng tơ.)- Là một chú nhện thông minh (Chú tính toán nhảy qua nhảy lại những chiếc lá để làm thành bộ khung chắc chắn: “Ngẫm nghĩ một lát, chú lẳng lặng bò ng­ược lên theo chiếc cầu tơ. Lại một cú nhảy nhằm vào chiếc lá ở thấp hơn về phía bên trái. Ghìm chặt tốc độ nhả tơ, nhiều lúc Nhện con bị treo lơ lửng giữa không trung. Phải nhả tơ thêm từng đoạn ngắn nữa, chú mới bám đư­ợc vào mặt lá. Chú nối một góc nhọn, rồi một hình tam giác. Trong lòng cái tam giác đ­ược làm bằng chỉ tơ ấy, bằng những cú nhảy ngắn, Nhện con đã làm xong bộ khung khá chắc chắn cho tấm l­ưới của mình.”)- Là một chú nhện khéo léo (Trông Nhện con chả khác gì một ng­ười thợ dệt sành sỏi.)- Là một chú nhện đáng yêu, vô tư (Sau khi dệt xong tấm lưới, “Chú khoái chí t­ưởng tư­ợng sáng ra sẽ đư­ợc thấy lũ ruồi muỗi vo ve đáng ghét nằm phơi cánh chờ chết trên tấm lư­ới.”. Sáng hôm sau, khi nhìn thấy những giọt sương trên tấm lưới, “Chú tung tẩy bò ra nằm giữa tấm lư­ới, nhấm nháp vị tinh khiết mát lạnh của những hạt sư­ơng. Tự dưng, Nhện con cảm thấy mình no đủ, giàu có nữa với bữa tiệc của muôn ngàn hạt ngọc đang óng ánh rực lên những màu sắc diệu kì.”)<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 34)</h3>Gợi ý:HS kể một câu chuyện về tình bạn của chính bản thân mình. Qua đó, rút ra được bài học cho bản thân. Bài học đó có thể là:- Tình bạn giúp em biết sẻ chia, biết quan tâm tới mọi người.- Tình bạn giúp em biết giúp đỡ mọi người khi họ gặp khó khăn, thử thách.- Tình bạn giúp em biết phải sống chân thành, cho người khác những lời khuyên, nhận xét thật lòng và chính bản thân em cũng phải sẵn sàng đón nhận mọi lời khen - chê của người khác để tự hoàn thiện bản thân mình....<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2>- Truyện đồng thoại là thể loại truyện viết cho trẻ em, với nhân vật chính thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá. Thế giới trong truyện đồng thoại được tạo dựng không theo quy luật tả thực mà giàu chất tưởng tượng. Các tác giả truyện đồng thoại sử dụng “tiếng chim lời thú” ngộ nghĩnh để nói chuyện con người nên rất thú vị và phù hợp với tâm lí trẻ thơ.- Nhân vật đồng thoại vừa được miêu tả với những đặc tính riêng, vốn có của loài vật, đồ vật vừa mang những đặc điểm tính cách của con người. Vì vậy, truyện đồng thoại rất gần gũi với truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và có giá trị giáo dục sâu sắc. Nguồn chất liệu rộng mở (từ các loài cỏ cây, loài vật, loài người đến đủ loại đổ vật vô trị -- cây cầu, đoàn tàu, cánh cửa, cái kim sợi chỉ,...) khiến nhân vật đồng thoại rất phong phú, đa dạng. Sự kết hợp giữa hiện thực và tưởng tượng, ngôn ngữ và hình ảnh sinh động mang lại sức hấp dẫn riêng cho truyện đồng thoại. Thủ pháp nhân hoá và phóng đại cũng được coi là những hình thức nghệ thuật đặc thù của thể loại này.

THỰC HÀNH ĐỌC

Thực hành đọc 1 (trang 38)

02. VĂN BẢN 1. CHUYỆN CỔ TÍCH VỀ LOÀI NGƯỜI

Đọc - Văn bản 4

Chuyện cổ tích về loài người

06. VĂN BẢN 3. BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI(Tạ Duy Anh)I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀICâu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 51)- Người kể chuyện là nhân vật người anh trai.- Người kể chuyện xuất hiện ở ngôi thứ nhất xưng “tôi”. → Sử dụng ngôi kể thứ nhất có thể khai thác được chiều sâu tâm lí bởi nhân vật tham gia vào chính tiến trình của truyện kể.Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 51)- Bé Mèo luôn ca hát, vui vẻ làm mọi việc nhà và mày mò tự chế màu vẽ bằng những nguyên liệu có sẵn trong bếp, luôn tự làm bẩn mặt mình. → Mèo là một cô bé hồn nhiên, tinh nghịch, có tài hội họa.- Vui vẻ chấp nhận tên “Mèo” mà anh trai đặt cho, hãnh diện và “còn dùng để xưng hô với bạn bè”; hành động ấm áp: “ôm cổ tôi, thì thầm”. → Cô bé rất quý mến anh trai của mình và là một cô bé tình cảm, ấm áp.- Cô bé vẽ anh trai của mình trong bức tranh gửi tham gia trại thi vẽ, không để bụng những lời gắt gỏng của anh. → Cô bé có tấm lòng nhân hậu, bao dung.→ Qua lời kể của nhân vật người anh, nhân vật cô em gái hiện lên với đặc điểm nổi bật là một cô bé dễ thương, trong sáng, chăm chỉ, nhân hậu và đặc biệt là có năng khiếu hội hoạ.Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 51)- Người anh trai cảm thấy mình bất tài:+ Cậu đã “làm một việc mà tôi vẫn coi khinh” đó là xem trộm những bức tranh của em gái.+ Sau khi xem trộm tranh của em gái, cậu “lén trút ra một tiếng thở dài…”. Động từ “lén” thể hiện một sự lén lút, không để ai biết được. Cậu mặc cảm vì cảm thấy mình bất tài và cố giấu mặc cảm ấy đi, không để ai thấy được, biết được.- Không thể thân với Mèo như trước kia;- Người anh trai khó chịu, gắt gỏng với em:+ Khi thấy mặt em gái lem nhem, cậu quát em và thấy khó chịu với vẻ mặt “xịu xuống, miệng dẩu ra” của em.+ Khi bé Phương được mời tham gia trại thi vẽ Quốc tế: cả nhà vui, “trừ tôi”.+ Trước khi em gái đi thi, cậu “rất khó chịu” với em vì nghĩ rằng em cứ cố tình “xét nét” mình.→ Người anh có phần tự ti về bản thân và đố kị với cô em gái có năng khiếu hội hoạ.Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 51)- Nhân vật “tôi” khi xem bức chân dung của mình do em gái vẽ"+ “Giật sững người”, “ngỡ ngàng”: bất ngờ vì không nghĩ mình lại là nhân vật được vẽ trong tranh.+ “Hãnh diện”: hãnh diện được em gái vẽ quá đẹp, hãnh diện vì là tài năng hội hoạ của em gái mình.+ “Xấu hổ”: xấu hổ vì đã có thái độ ích kỉ, gắt gỏng với Mèo và xấu hổ vì cả sự “hãnh diện” vừa xong của mình.+ “Muốn khóc quá”: Tâm trạng lên đến đỉnh điểm, muốn vỡ òa trong tất cả các trạng thái cảm xúc.+ Cảm thấy em gái mình trong sáng và “nhân hậu”: “Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái con đấy.”→ Cảm xúc, tâm trạng người anh khi xem bức chân dung của mình do em gái vẽ có sự thay đổi phức tạp từ ngỡ ngàng, hãnh diện rồi xấu hổ. Đó là các từ diễn tả các cấp độ cảm xúc rất khác nhau, thậm chí trái ngược nhau nhằm bộc lộ sự bối rối trong tâm lí nhân vật “tôi” khi nhận ra tình cảm yêu thương mà em gái dành cho mình. Dòng cảm xúc nội tâm nhân vật người anh được đẩy lên đến cao trào khi cậu lặng người đi (nhìn như thôi miên vào bức tranh) và muốn khóc. Điểm cuối của dòng cảm xúc dâng trào đó chính là sự thay đổi: sự đố kị, hẹp hòi đã nhường chỗ cho tình yêu thương. Bức tranh chính là lời nhắn gửi thương yêu từ trái tim của em gái dành cho anh trai của mình.Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 51)Điều quan trọng nhất có thể gắn kết các thành viên trong gia đình với nhau đó chính là tình yêu thương.II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM1. Người kể chuyện<ul><li style="text-align:justify;">Người kể chuyện là nhân vật do nhà văn tạo ra để kể lại câu chuyện. Người kể chuyện có thể trực tiếp xuất hiện trong tác phẩm, xưng “tôi" (người kể chuyện ngôi thứ nhất), kể về những gì mình chứng kiến hoặc tham gia. Người kể chuyện cũng có thể “giấu mình" (người kể chuyện ngôi thứ ba), không tham gia vào câu chuyện nhưng lại có khả năng “biết hết” mọi chuyện.</li></ul>2. Truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi”2.1. Nội dungQua câu chuyện của người anh và cô em gái có tài năng hội hoạ, truyện cho thấy: Tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế của chính bản thân mình. Truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi” còn đề cao tình yêu thương giữa các thành viên trong gia đình. Đó chính là sợi dây liên kết các thành viên trong gia đình.2.2. Nghệ thuật- Truyện được kể theo ngôi thứ nhất.- Nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế.&nbsp;&nbsp;&nbsp;

06. VĂN BẢN 3. BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI

Đọc - Văn bản 6

Bức tranh của em gái tôi

Củng cố, mở rộng 1 (trang 37)

<h2 style="text-align:center;">VIẾT ĐOẠN VĂN GHI LẠI CẢM XÚC VỀ MỘT BÀI THƠ CÓ YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Yêu cầu đối với đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự và miêu tả</h3>- Giới thiệu nhan đề bài thơ và tên tác giả;- Thể hiện được cảm xúc chung về bài thơ;- Nêu các chi tiết mang tính tự sự và miêu tả trong bài thơ; đánh giá ý nghĩa của chúng trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ;- Chỉ ra được nét độc đáo trong cách tự sự và miêu tả của nhà thơ.<h3 style="text-align:justify;">2. Các bước tiến hành</h3>2.1. Trước khi viếta. Lựa chọn đề tàiChọn một bài thơ có yếu tố tự sự (xuất hiện câu chuyện, nhân vật) và miêu tả (có các chi tiết miêu tả không gian, thời gian, con người).b. Tìm ý- Bài thơ đó có tên là gì? Tác giả là ai?- Nội dung của bài thơ là gì? Cảm xúc chung của em với bài thơ.- Các chi tiết tự sự trong bài thơ và ý nghĩa của nó trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ.- Các chi tiết miêu tả trong bài thơ và ý nghĩa của nó trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ- Nét độc đáo trong cách tự sự và miêu tả của nhà thơc. Lập dàn ý- Mở đoạn: Giới thiệu tác giả và bài thơ; nêu khái quát ấn tượng, cảm xúc về bài thơ.- Thân đoạn:+ Nếu ấn tượng, cảm xúc của em về câu chuyện được kế hoặc các chi tiết miêu tả có trong bài thơ.+ Làm rõ nghệ thuật kể chuyện và miêu tả của tác giả.+ Đánh giá tác dụng của việc kể lại câu chuyện kết hợp với các chi tiết miêu tả trong bài thơ.- Kết đoạn: Nêu khái quát điều em tâm đắc về bài thơ (trong đó có nói tới đặc điểm nghệ thuật riêng của bài thơ đã được phân tích ở trên).2.2. Viết bài- Bám sát dàn ý để viết đoạn.- Thể hiện được cảm xúc chân thành của em về nội dung và hình thức trữ tình độc đáo của bài thơ.- Trình bày đúng hình thức của đoạn văn: viết lùi đầu dòng từ đầu tiên của đoạn văn và chữ cái đầu của từ đó phải viết hoa; kết thúc đoạn văn bằng một dấu chấm câu.- Đoạn văn khoảng 7 – 10 câu. Các câu trong đoạn cân tập trung vào chủ đề chung, giữa các câu có sự liên kết.2.3. Chỉnh sửaRà soát, chỉnh sửa lại bài viết.&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2>Đề: Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc của em về bài thơ Chuyện cổ tích về loài người (Xuân Quỳnh).- Mở đoạn: Giới thiệu tác giả và bài thơ; nêu khái quát ấn tượng, cảm xúc về bài thơ.<ul><li style="text-align:justify;">Bài thơ Chuyện cổ tích về loài người của Xuân Quỳnh là một bài thơ bình dị mà cũng thật cảm động.</li></ul>- Thân đoạn:+ Nếu ấn tượng, cảm xúc của em về câu chuyện được kế hoặc các chi tiết miêu tả có trong bài thơ.<ul><li style="text-align:justify;">​​Bài thơ kể cho ta nghe nguồn gốc của loài người với đầy sự diệu kì như trong những câu chuyện cổ tích thần tiên. Nhưng ở đó, không phải người lớn mà là trẻ con được sinh ra trước nhất. Trẻ con chính là trung tâm của vũ trụ, vạn vật trên trái đất được sinh ra là vì trẻ cm. Trước khi có trẻ em, thế giới trần trụi, không có sự xuất hiện của sự sống, chưa có ánh sáng, khắp nơi là màu đen âm u: “Trên trái đất trụi trần/ Không dáng cây ngọn cỏ...”. Thế giới đã có sự thay đổi khi trẻ em xuất hiện: sự vật sinh sôi, ánh sáng rực rỡ, màu sắc tươi tắn, âm thanh trong trẻo, rộn rã. Những người thân như ông bà, bố mẹ được sinh ra là để che chở, yêu thương, nuôi dạy trẻ em khôn lớn thành người. Mẹ mang đến cho con tình yêu, sự chăm sóc ân cần “bế bồng chăm sóc” và “lời ru” ngọt ngào. Bà kể cho bé những câu chuyện cổ tích ngày xưa như Tấm Cám, Thạch Sanh, Nàng tiên Ốc,... Còn bố truyền dạy cho con những tri thức về thiên nhiên và cuộc sống. Hình ảnh trường lớp và thầy giáo cũng hiện lên thật giản dị với chữ viết, ghế, bàn, lớp học, bảng, phấn.</li></ul>+ Làm rõ nghệ thuật kể chuyện và miêu tả của tác giả.<ul><li style="text-align:justify;">Cách kể của tác giả Xuân Quỳnh nhẹ nhàng như lời tâm tình của một người mẹ. Những chi tiết miêu tả thiên nhiên, con người được đan cài một cách tinh tế.</li></ul>+ Đánh giá tác dụng của việc kể lại câu chuyện kết hợp với các chi tiết miêu tả trong bài thơ.<ul><li style="text-align:justify;">Những câu chuyện nhỏ được kể, những hình ảnh được miêu tả khiến cho thế giới trong bài thơ hiện lên thật lung linh, đẹp đẽ và ấm áp</li></ul>- Kết đoạn: Nêu khái quát điều em tâm đắc về bài thơ.<ul><li style="text-align:justify;">Tóm lại, bài thơ Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ tràn đầy tình yêu thương, trìu mến đối với con người, trẻ em. Với những câu thơ giản dị, bài thơ đã kể cho chúng ta nghe về nguồn gốc của loài người và nhắc chúng ta nhớ rằng: Hãy dành những điều tốt nhất cho trẻ em và hãy dành những yêu thương cho những người xung quanh.</li></ul>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

VIẾT ĐOẠN VĂN GHI LẠI CẢM XÚC VỀ MỘT BÀI THƠ CÓ YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ

Viết 2

Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự và miêu tả

<h2 style="text-align:center;">05. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74)</h3>- Cụm động từ trong truyện Gió lạnh đầu mùa: xách siêu nước từ dưới nhà lên.- Xác định động từ trung tâm của cụm từ: xách.- Từ động từ trung tâm, phát triển thành ba cụm động từ: đang xách xô nước để tưới cây, xách làn đi chợ, xách đồ ra xe<h3 style="text-align:justify;">Bài 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74)</h3>a. - nhìn ra ngoài sân (ý nghĩa được bổ sung: hướng (ra), đích đến của hành động nhìn (ngoài sân).- thấy đất khô trắng (ý nghĩa được bổ sung: đối tượng của hành động thấy).b. - lật cái vỉ buồm, lục đống quần áo rét (ý nghĩa được bổ sung: đối tượng của hành động lật, lục).c. - hăm hở chạy về nhà lấy áo (ý nghĩa được bổ sung: cách thức của hành động (hăm hở), hướng (về), đích đến của hành động chạy (nhà), mục đích của hành động (lấy áo)).<h3 style="text-align:justify;">Bài 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74)</h3>- Chị Lan từ trong buồng đi ra, khệ nệ ôm cái thúng quần áo đặt lên đầu phản.→ Tác dụng: Thông báo một chuỗi hoạt động kế tiếp nhau.- Sơn lo quá, sắp ăn, bỏ đũa đứng dậy, van.→ Tác dụng: Thông báo các hoạt động có mối quan hệ nguyên nhân - kết quả với nhau: trạng thái lo quá ở nhân vật Sơn dần đến kết quả sắp ăn, bỏ đũa đứng dậy, van.&nbsp;<h3 style="text-align:justify;">Bài 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74)</h3>- Cụm tính từ trong truyện Gió lạnh đầu mùa: mát lạnh cả tay.- Xác định động từ trung tâm của cụm từ: mát.- Từ động từ trung tâm, phát triển thành ba cụm động từ: rất mát, còn hơi mát, mát quá.<h3 style="text-align:justify;">Bài 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74, 75)</h3>a. Cụm tính từ: trong hơn mọi hôm (tính từ trung tâm: trong, phần phụ sau bổ sung ý nghĩa so sánh: hơn mọi hôm).b. Cụm tính từ: rất nghèo (tính từ trung tâm: nghèo, phần phụ sau bổ sung ý nghĩa chỉ mức độ: rất).<h3 style="text-align:justify;">Bài 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 75)</h3>a. Trời rét quá.b. Toà nhà cao chọc trời.c. Cô ấy đẹp như hoa.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Cụm động từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Cụm động từ gồm động từ và một hoặc một số từ khác bổ nghĩa cho động từ.</li><li style="text-align:justify;">Cụm động từ gồm ba phần: Phần trung tâm ở giữa: động từ; Phần phụ trước: thường bổ sung cho động từ ý nghĩa về thời gian, khẳng định/phủ định, tiếp diễn; Phần phụ sau: thường bổ sung cho động từ những ý nghĩa về đối tượng, địa điểm, thời gian.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Cụm tính từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Cụm tính từ gồm tính từ và một hoặc một số từ khác bổ nghĩa cho tính từ.</li><li style="text-align:justify;">Cụm tính từ gồm ba phần: Phần trung tâm ở giữa: tính từ; Phần phụ trước: thường bổ sung cho tính từ những ý nghĩa về mức độ, thời gian, sự tiếp diễn,...; Phần phụ sau: thường bổ sung cho tính từ những ý nghĩa về phạm vi, mức độ,...</li></ul><h3 style="text-align:justify;">3. Mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Thành phần chính của câu có thể là một từ, cũng có thể là một cụm từ. Dùng cụm từ làm thành phần chính của câu có thể giúp câu cung cấp được nhiều thông tin hơn cho người đọc, người nghe. Có nhiều loại cụm từ, nhưng tiêu biểu nhất là cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ.</li></ul>&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Đọc - Thực hành 5

Thực hành tiếng Việt (trang 73)

<h2 style="text-align:center;">05. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 47)</h3>- “Mây” và “sóng” ẩn dụ cho thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng, đáy hấp dẫn.- “Mây” và “sóng” mở ra những thế giới xa xôi, hư ảo, huyền bí.- “Mây” và “sóng” ẩn dụ cho những cám dỗ ở đời.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 47)</h3>- Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong hình ảnh “bình minh vàng" đã mở ra một không gian tràn ngập ánh sáng mặt trời rực rỡ, lấp lánh: ánh sáng chan hoà trong khắp không trung, dát vàng lên vạn vật, qua đó gợi ý nghĩa về sự quý giá của mỗi khoảnh khắc thời gian. Vầng trăng trong thế giới của những người trên mây là “vầng trăng bạc”. Biện pháp tu từ ẩn dụ ở đây đã mĩ lệ hoá vẻ đẹp của váng trăng: sáng lấp lánh như một chiếc đĩa làm bằng bạc.Những hình ảnh ẩn dụ đã mở ra một không gian thiên nhiên rực rỡ, lấp lánh ánh sáng, sắc màu vô cùng quyến rũ, khơi dậy tình yêu thiên nhiên và sự trân trọng mỗi khoảnh khắc quý giá của cuộc sống.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 47)</h3>Điệp ngữ “lăn” vừa có ý nghĩa tả thực hành động em bé sà vào lòng mẹ hết lần này đến lần khác, vừa gợi hình tượng những con sóng nối tiếp nhau, chạy đuổi theo nhau lan xa trên mặt đại dương bao la rồi vỗ vào bờ cát.→ Từ đó, gợi lên hình ảnh em bé vô tư hồn nhiên, tinh nghịch vui chơi bên người mẹ hiền từ, dịu dàng, âu yếm che chở cho con.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 47)</h3>Dấu câu được dùng để đánh dấu những lời nói trực tiếp là dấu ngoặc kép.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 47)</h3>Bọn tớ trong những lời nói trực tiếp ở bài Mây và sóng là đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất số nhiều được dùng dùng để chỉ những người “trên mây” và “trong sóng”.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 47)</h3>Các đại từ bọn tao, chúng tao có sắc thái tình cảm không phù hợp (mang sắc thái suồng sã, thân mật, có thể là coi khinh), vì thế không thể dùng để thay cho bọn tớ.Các đại từ khác như chúng ta, chúng tôi, chúng mình, chúng tớ,... tuy ít nhiều có sự khác nhau, nhưng có thể dùng để thay cho bọn tớ trong bản dịch tiếng Việt của bài Mây và sóng.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Ẩn dụ</h3>Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó, nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.<h3 style="text-align:justify;">2. Dấu ngoặc kép</h3>- Dấu ngoặc kép dùng để:+ Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp.+ Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai.+ Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san,… được dẫn.<h3 style="text-align:justify;">3. Đại từ</h3>- Đại từ dùng để trỏ người, sự vật, hoạt động, tính chất,… được nói đến trong một ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi.- Đại từ có thể đảm nhiệm các vai trò ngữ pháp như chủ ngữ, vị ngữ hay phụ ngữ trong câu.- Phân loại:+ Đại từ để trỏ dùng để: trỏ người, sự vật; trỏ số lượng; trỏ hoạt động, tính chất.+ Đại từ để hỏi dùng để: hỏi người, sự vật; hỏi số lượng; hỏi hoạt động, tính chất.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Đọc - Thực hành 4

Thực hành tiếng Việt (trang 52)

Đọc - Văn bản 7

Cô bé bán diêm

<h2 style="text-align:center;">03. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 43, 44)</h3>a. Theo từ điển tiếng Việt, nhô là một động từ có nghĩa là đưa phần đầu cho vượt hẳn lên phía trên hoặc ra phía trước, so với những cái xung quanh.b. Trong đoạn thơ trên, từ lên không thể thay thế cho từ nhô. Vì từ lên chỉ có nghĩa là chuyển đến một vị trí cao hơn. Còn từ nhô có ý nghĩa tinh tế hơn. “Mặt trời nhô cao” nghĩa là mặt trời chuyển động lên cao trên bầu trời và có phần đột ngột, vượt lên so với sự vật xung quanh như núi non, cây cối. Động từ nhô cũng có tính biểu cảm, gợi lên vẻ tinh nghịch, đáng yêu của hình ảnh mặt trời, phù hợp với cách nhìn, cách cảm của trẻ thơ.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 44)</h3>- Những từ trong văn bản: màu sắc, khao khát, thơ ngây, mênh mông,…- Những từ ngoài văn bản: quần áo, thầy cô, cha mẹ, bạn bè, yêu dấu, yêu thương, yêu mến,…<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 44)</h3>- Các hình ảnh so sánh trong khổ 2 của bài thơ:​​Cây cao bằng gang tay,Lá cỏ bằng sợi tóc,Cái hoa bằng cái cúc,Tiếng hót trong bằng nước,Tiếng hót cao bằng mây.+ Hình ảnh thiên nhiên - cây, lá cỏ, cái hoa (vế A) được so sánh với gang tay, sợi tóc, cái cúc (vế B) - những hình ảnh nhỏ xinh, gắn với thế giới con người.+ Âm thanh tiếng hót của chim (vế A) được so sánh với nước, mây trời (vế B) giúp người đọc cảm nhận được một cách cụ thể sự trong trẻo và cao vút của tiếng chim.- Tác dụng: giúp thiên nhiên như nhỏ lại, gần gũi và thật dễ thương trong đôi mắt trẻ thơ.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 44)</h3>- Biện pháp tu từ nhân hoá: Nhà thơ dùng từ thơ ngây - là từ thường vốn để chỉ đặc điểm của con người, đặc biệt là trẻ em - để nói về gió.- Tác dụng: Khiến làn gió mang vẻ đáng yêu, hồn nhiên của trẻ thơ, gần gũi với con người hơn.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 44)</h3>- Điệp ngữ trong đoạn thơ: “rất”, “Từ cái…”, “Từ…”- Mục đích:+ “rất”: Nhấn mạnh mức độ tính chất của các sự vật có trong lời ru của mẹ.+ “Từ cái…”, “Từ…”: Nhằm mục đích liệt kê những hình ảnh phong phú trong lời ru của mẹ, nhấn mạnh vẻ đẹp của những hình ảnh ấy.→ Lời mẹ ru kết tinh những giá trị cao quý nhất trong kho tàng văn hoá dân tộc. Thấm đượm trong mỗi lời mẹ ru là những tình cảm thiết tha, là trí tuệ, tâm hồn người Việt. Vì vậy, nó đã trở thành nguồn dinh dưỡng quý giá nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Từ đồng nghĩa</h3>- Khái niệm: Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống, hoặc gần giống nhau.- Phân loại:+ Từ đồng nghĩa hoàn toàn (đồng nghĩa tuyệt đối): Là những từ có nghĩa hoàn toàn giống nhau, được dùng như nhau và có thể thay đổi cho nhau trong lời nói.Ví dụ: mẹ - má, bố - ba - cha,...+ Từ đồng nghĩa không hoàn toàn: Là các từ tuy cùng nghĩa nhưng vẫn khác nhau phần nào sắc thái biểu cảm (biểu thị cảm xúc, thái độ) hoặc cách thức hành động. Khi dùng những từ ngữ này, ta phải cân nhắc lựa chọn cho phù hợp.Ví dụ: chết - hi sinh (hi sinh mang sắc thái trang trọng, thiêng liêng hơn).<h3 style="text-align:justify;">2. So sánh</h3>- Khái niệm: So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.- Mô hình cấu tạo đầy đủ của một phép so sánh gồm:+ Vế A (nêu tên sự vật, sự việc được so sánh)+ Vế B (Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh với sự vật, sự việc nói ở vế A)+ Từ ngữ chỉ phương diện so sánh+ Từ ngữ chỉ ý so sánh- Có hai loại so sánh: so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.<h3 style="text-align:justify;">3. Nhân hoá</h3>- Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật,... trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.- Có ba kiểu nhân hóa thường gặp:+ Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật+ Dùng những từ vốn chỉ hoạt động , tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật+ Trò chuyện, xưng hô với vật như với người.<h3 style="text-align:justify;">4. Điệp ngữ</h3>- Điệp ngữ là một biện pháp lặp lại từ ngữ hay cả một câu văn để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.- Điệp ngữ có 3 dạng:+ Điệp ngữ nối tiếp: là các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ, có tính chất tăng tiến.+ Điệp ngữ cách quãng+ Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)&nbsp;&nbsp;

03. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Đọc - Thực hành 3

Thực hành tiếng Việt (trang 48)

<h2 style="text-align:center;">04. VĂN BẢN 2. MÂY VÀ SÓNG</h2><h2 style="text-align:center;">(Ra-bin-đơ-ra-nát Ta-go)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>Trong bài thơ, em bé đã kể với mẹ của mình về một câu chuyện tưởng tượng của em. Em bé được những người “trên mây”, những người “trong sóng” rủ đi chơi nhưng em đã từ chối vì em nhớ đến mẹ.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>Qua lời trò chuyện của những người “trên mây” và “trong sóng”, thấy thế giới của họ hiện lên trước mắt em bé:- Xa xôi, cao rộng, chứa đựng biết bao điều bí ẩn.- Rực rỡ, lung linh, huyền ảo (ánh sáng mặt trời vàng buổi bình minh, ánh sáng của vầng trăng bạc khi đêm về).- Vui vẻ và hạnh phúc (chỉ có ca hát và rong chơi khắp chốn từ khi thức dậy cho đến chiều tà).→ Đối với em bé, thế giới đó vô cùng hấp dẫn, gợi những khát khao được khám phá, được ngao du ở những xứ sở xa xôi.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>Những câu hỏi của em bé ẩn chứa niềm háo hức, thiết tha mong muốn được lãng du tới những xứ sở thần tiên, được rong ruổi khắp nơi, được vui với những trò chơi thú vị, hấp dẫn.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>Mặc dù những người “trên mây” và “trong sóng” chào đón em bé và đã chỉ cho em cách thức đến những xứ sở tuyệt vời nhưng em bé đã từ chối dứt khoát bằng những câu hỏi ngây thơ mà day dứt:+ Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?+ Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?Với em bé, điều quan trọng hơn, có ý nghĩa hơn những cuộc phiêu du chính là sự cho đợi, mong mỏi em trở về nhà của mẹ. Mẹ yêu em nên luôn mong muốn em ở bên em, yêu mẹ nên em thấu hiểu tấm lòng của mẹ. Với em bé, được ở bên mẹ, làm mẹ vui và được mẹ yêu thương, che chở là niềm hạnh phúc không gì sánh được. Đó là lí do vì sao em bé không hề tiếc nuối khi từ chối những người “trên mây”, “trong sóng” .<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>- Em bé trong bài thơ tưởng tượng ra những trò chơi rất thú vị:+ Con là mây - mẹ là trăng - mái nhà ta là bầu trời xanh thẳm; Con lấy hai tay trùm lên người mẹ.+ Con là sóng - mẹ là bờ biển; Con sẽ lăn, lăn mãi và rồi vỡ tan vào lòng mẹ cùng tiếng cười giòn vang.- Qua trò chơi, em cảm nhận được tình cảm mẹ con thật sâu sắc:+ Em bé rất yêu mẹ:<ul><li style="text-align:justify;">Em luôn muốn ở bên mẹ, vui chơi cùng mẹ. Lời mời gọi em bé đi chơi của những người “trên mây" và “trong sóng” rất tha thiết, lặp đi lặp lại hai lần, sự từ chối của em nhỏ vì vậy trở nên cương quyết hơn.</li><li style="text-align:justify;">Bên mẹ, em đã sáng tạo ra những trò chơi hấp dån, thú vị để mẹ có thể vui chơi cùng em.</li><li style="text-align:justify;">Trong trò chơi ấy, em bé vừa được thoả mong ước làm mây, làm sóng tinh nghịch, bay cao, lan xa phiêu du khắp chốn; lại vừa được quấn quýt bên mẹ - như mây quấn quýt bên vầng trăng, như sóng vui đùa bên bờ biển.</li></ul>+ Mẹ rất yêu con:<ul><li style="text-align:justify;">Mẹ muốn con ở bên để chăm sóc, chở che, vỗ về. Điều này thể hiện qua lời giải thích của em bé: “mẹ mình đang đợi ở nhà", "buổi chiều mẹ luôn muốn minh ở nhà".</li><li style="text-align:justify;">Trong trò chơi, mẹ là vầng trăng dịu hiền lặng lẽ tỏa sáng mỗi bước con đi, là bờ biển bao dung ôm ấp, vỗ về suốt đời con và mái nhà dầu qua bao dâu bể vẫn là bầu trời xanh dịu mát, bình yên vĩnh cửu đợi chờ chở che con.</li><li style="text-align:justify;">Tấm lòng, tình cảm của người mẹ như bến bờ cho con neo đậu, thoát khỏi những cám dỗ ở đời. Tình mẹ con đã hòa quyện, lan toả trong mây, trong sóng, thâm nhập khắp vũ trụ mênh mông nên “không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào".</li></ul>→ Đặt tình mẫu tử trong mối tương quan với thiên nhiên vũ trụ, nhà thơ đã thể hiện cảm hứng tôn vinh, ca ngợi tình mẫu từ bao la, thiêng liêng và vĩnh cửu.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>- Bên cạnh những yếu tố hình thức như: số tiếng trong một dòng, số dòng trong một bài, vẫn, nhịp,... thơ có đặc điểm quan trọng về nội dung là bộc lộ cảm xúc, tình cảm.- Văn bản Mây và sóng có hình thức khác với văn bản Chuyện cổ tích về loài người ở hình thức: số tiếng trong một dòng không bằng nhau, không có vần,... nhưng vẫn được coi là văn bản thơ bởi tác phẩm đã thể hiện cảm xúc, tình cảm mẫu tử sâu sắc. Em bé trong bài thơ mượn câu chuyện về cuộc trò chuyện của em với những người “trên mây” và “trong sóng” để bày tỏ tình cảm của em với mẹ. Và nhà thơ mượn câu chuyện của em để bày tỏ tình cảm yêu mến thiết tha đối với trẻ thơ, với thiên nhiên, với cuộc đời bình dị.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Đặc điểm một bài thơ văn xuôi</h3>- Một bài thơ văn xuôi không quy định số lượng tiếng trong một dòng thơ, số dòng trong bài, cũng như không yêu cầu có vần, nhịp.- Một bài thơ văn xuôi vẫn mang đặc trưng của thơ là phản ánh cuộc sống với những cảm xúc chất chứa, cô đọng, những tâm trạng dạt dào, những tưởng tượng mạnh mẽ, ngôn từ giàu hình ảnh.<h3 style="text-align:justify;">2. Bài thơ Mây và sóng</h3>2.1. Nội dungBài thơ thể hiện tình yêu thiết tha của em bé đối với mẹ, qua đó, bài thơ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Thông qua bài thơ, ta cũng thấy được tình cảm yêu mến thiết tha với trẻ em của nhà thơ, với thiên nhiên, cuộc đời bình dị.2.2. Nghệ thuật- Thơ văn xuôi, có lời kể xen đối thoại.- Xây dựng hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.- Sự lặp lại có biến đổi trong cấu trúc của bài thơ.- Giọng điệu tâm tình trò chuyện.- Các biện pháp tu từ: nhân hoá, ẩn dụ,...<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý PHẦN VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 46)</h3>Tham khảo:Một hôm, tôi đang đi dạo trên bờ biển, thì tôi nghe thấy có tiếng gọi. Tôi ngước mắt nhìn trời xanh, lắng nghe tiếng phát ra từ những đám mây trên bầu trời. Những người trong mây nói: “Bạn nhỏ ơi, hãy đưa tay lên trời, chúng tôi sẽ nhấc bổng bạn lên đây chơi với chúng tôi cùng bình minh vàng và vầng trăng bạc”. Lời mời ấy thật hấp dẫn nhưng tôi biết rằng mẹ tôi đang chờ tôi ở nhà nên tôi đành từ chối các bạn. Các bạn mỉm cười rồi bay đi. Đột nhiên, một âm thanh trong sóng vang tới: “Bạn nhỏ ơi, vậy bạn hãy đưa tay đi ra ngoài biển, nhắm nghiềm mắt lại và đi chơi với chúng tớ. Chúng mình sẽ cùng nhau ca hát và du ngoạn khắp mọi nơi trên thế giới.” Tôi cũng từ chối và họ mỉm cười nhảy múa lướt qua.&nbsp;&nbsp;&nbsp;

04. VĂN BẢN 2. MÂY VÀ SÓNG 

Đọc - Văn bản 5

Mây và sóng

<h2 style="text-align:center;">06. VĂN BẢN 2. CON CHÀO MÀO</h2><h2 style="text-align:center;">(Mai Văn Phấn)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 76)</h3>Tưởng tượng ra hình ảnh con chào mào bộ lông có đốm trắng và chiếc chỏm lông nhọn màu đỏ đang nhảy từ cành này sang cành kia cất tiếng hót trong trẻo, cao vút trong một không gian khoáng đạt, yên bình.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 76)</h3>Khi “vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ”, nhân vật “tôi” đã muốn “giam cầm” con chim chào mào – muốn “độc chiếm” cái đẹp của thiên nhiên. Khi “hối hả đuổi theo”, nhân vật “tôi” mang theo cả không gian đầy nắng, gió, cây xanh mong níu giữ con chim chào mào và tiếng hót. Nhưng khi không còn thấy tăm tích, nhân vật “tôi” đã hình dung con chim chào mào đang mổ những con sâu, trái cây chín đỏ, giọt nước thanh sạch “của tôi” - những món quà “chuộc lỗi” khi con người hiểu rằng, con chim chào mào mình yêu quý sẽ chỉ hạnh phúc trong cuộc sống tự do, tự nhiên giữa thiên nhiên,..<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 76)</h3>Sự khẳng định của nhân vật “tôi” ở hai dòng thơ cuối thể hiện những đổi thay trong ý nghĩ, cảm xúc; trong tình yêu dành cho thiên nhiên. Chẳng cần con chim chào mào lại bay về, tiếng hót du dương vẫn vang lên trong tâm trí. Bởi vì, nhân vật “tôi” đã biết ứng xử với thiên nhiên bằng sự tôn trọng và tình yêu chứ không phải bằng mong muốn “độc chiếm” hẹp hòi, ích kỉ. Tình yêu thương ấy khiến cho tâm hồn con người rộng mở, phong phú, tràn đầy niềm vui và sức sống...<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 76)</h3>- Dòng thơ được lặp lại: triu... uýt... huýt... tu hìu…- Tác dụng: Nhấn mạnh âm thanh tiếng chim trong trẻo, cao vút của tiếng chim chào mào đã để lại ấn tượng sâu đậm, vẫn luôn hiện hữu trong tâm trí “tôi”.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 76)</h3>Gợi ý: Miêu tả cảnh thác nước từ trên cao đổ xuống- Nhìn từ xa, thác nước như một dải yếm trắng khổng lồ.- Hai bên thác là màu xanh của rừng già quanh năm xanh tốt.- Dòng nước bắt đầu từ trên đỉnh núi cao đổ xuống những bậc đá dưới chân thác tung bọt trắng xoá tạo ra tiếng ầm ầm dữ dội như một chúa tể rừng xanh đang gào thét.- Dòng nước cuộn xoáy, chảy chậm dần và lững lờ chảy vào đại ngàn xanh thẳm.- Nước dưới chân thác trong vắt, mát lạnh, bằng mắt thường có thể nhìn thấy được.- Phong cảnh thác nước tươi đẹp, nên thơ đã để lại cho em những ấn tượng khó phai trong kí ức.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Thơ</h3>Khái niệm<ul><li style="text-align:justify;">Thơ là một hình thức sáng tác văn học phản ánh cuộc sống với những cảm xúc chất chứa, cô đọng, những tâm trạng dạt dào, những tưởng tượng mạnh mẽ, trong ngôn ngữ hàm súc, giàu hình ảnh, và nhất là có nhịp điệu.</li></ul>Một số đặc điểm của thơ<ul><li style="text-align:justify;">Mỗi bài thơ thường được sáng tác theo một thể thơ nhất định với những đặc điểm riêng về số tiếng trong mỗi dòng, số dòng trong mỗi bài,…</li><li style="text-align:justify;">Ngôn ngữ thơ cô đọng, giàu nhạc điệu và hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ (so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,…)</li><li style="text-align:justify;">Khi phân tích thơ, phải gắn nội dung với hình thức nghệ thuật, chú ý đến các đặc điểm như: vần, nhịp, thanh điệu, âm điệu,…</li><li style="text-align:justify;">Nội dung chủ yếu của thơ là tình cảm, cảm xúc của nhà thơ trước cuộc sống. Thơ có thể có yếu tố tự sự (kể lại một sự kiện, câu chuyện) và miêu tả (tái hiện những đặc điểm nổi bật của đối tượng) nhưng những yếu tố ấy chỉ là phương tiện để nhà thơ bộc lộ tình cảm, cảm xúc.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Bài thơ “Con chào mào”</h3>2.1. Nội dungBài thơ miêu tả vẻ đẹp của chú chim chào mào và câu chuyện về nhân vật “tôi” muốn biến con chim thành của riêng mình nhưng rồi nhận ra chẳng cần con chim chào mào lại bay về, tiếng hót du dương vẫn vang lên trong tâm trí. Từ đó, tác giả ca ngợi thiên nhiên tươi đẹp và gửi gắm một bài học về cách ứng xử với thiên nhiên: hãy trân trọng, có ý thức bảo vệ thiên nhiên.2.2. Nghệ thuật- Thể thơ tự do phù hợp với mạch tâm trạng, cảm xúc.- Sử dụng các yếu tố miêu tả, biện pháp tu từ điệp ngữ nhấn mạnh hình ảnh, vẻ đẹp trong tiếng hót của con chim chào mào.&nbsp;

06. VĂN BẢN 2. CON CHÀO MÀO

Đọc - Văn bản 9

Con chào mào

Đọc - Thực hành 6

Thực hành tiếng Việt (trang 81)

Củng cố, mở rộng 2 (trang 62)

<h2 style="text-align:center;">TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TRONG ĐỜI SỐNG GIA ĐÌNH</h2>&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2>Các bước tiến hànhBước 1: Trước khi nói- Chuẩn bị nội dung nói- Tập luyệnBước 2: Trình bày bài nói- Tự tin, thoải mái. Chú ý chào hỏi khi bắt đầu và cảm ơn khi kết thúc.- Dùng từ ngữ xưng hô cho phù hợp (Ví dụ: em, mình, tôi, tớ).- Điều chỉnh tốc độ nói và sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợpBước 3: Sau khi nói- Trao đổi với người nghe, lắng nghe những nhận xét để rút ra kinh nghiệm cho mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2>Gợi ý: Chủ đề: Cha mẹ “cuồng thành tích”, tạo áp lực điểm số cho con.<h3 style="text-align:justify;">1. Đặt vấn đề</h3>- Các bạn đã bao giờ nghe được những câu nói như thế này từ cha mẹ của mình?Tại sao bài kiểm tra này con chỉ được có 8 điểm? Chỉ ăn với học thôi mà không nên hồn. Bố mẹ quá thất vọng vì con.Con thấy các bạn được 9, 10 mà không thấy xấu hổ ư? Con của bạn bố mẹ toàn được 9, 10 kiểm tra thôi đấy!Con phải cố gắng học để mai sau trở thành bác sĩ.Không được 9, 10 điểm thì mai sau chả làm gì cho đời được.- Những câu nói ấy vô tình gây ra sự tổn thương đối với chúng ta và cũng cho thấy một vấn đề trong đời sống gia đình hiện nay đó là cha mẹ “cuồng thành tích”, tạo áp lực điểm số cho con.<h3 style="text-align:justify;">2. Triển khai vấn đề</h3>* Các biểu hiện cụ thể của vấn đề- Cha mẹ bắt con phải làm mọi cách để giành được điểm cao trong các bài kiểm tra.- Cha mẹ so sánh con với các bạn khác, bắt con phải đạt được điểm cao hơn các bạn.- Cha mẹ cho con chạy show đi học tại các trung tâm, tại chỗ những thầy cô có tiếng.- Cha mẹ bắt con phải học nhiều thứ, luyện và tham gia nhiều cuộc thi từ bé, phải thi được những chứng chỉ ngoại ngữ, tin học, toán…- Cha mẹ mắng mỏ khi con bị điểm kém hay không làm được như mục tiêu đã đề ra.-...* Tác động của vấn đề đối với các thành viên trong gia đìnhHành động của cha mẹ vô tình tạo ra sự áp lực cho con trong học tập và cho chính bản thân mình.- Có thể khiến con trở nên rụt rè, nhút nhát, tự ti, bị trầm cảm, không dám chia sẻ với cha mẹ, có những suy nghĩ tiêu cực khi gặp khó khăn thất bại: Theo nghiên cứu của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc công bố tháng 2/2018, áp lực học tập là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ em Việt Nam rối loạn về sức khỏe tâm thần. Việt Nam cũng từng ghi nhận một số trường hợp học sinh tìm đến cái chết do không thể đạt kì vọng về điểm số của cha mẹ, thầy cô.- Đối với cha mẹ: Dễ bị ám ảnh, thất vọng, mang một tâm lí căng thẳng, mệt mỏi.* Trình bày mong muốn của bản thân và cách em đã làm để giải quyết vấn đề.- Mong muốn: Bố mẹ quan tâm nhưng đừng tạo áp lực.<ul><li style="text-align:justify;">Hãy: Ghi nhận những gì con đạt được; khích lệ con trong học tập, ủng hộ những sở thích, sở trường của con; cùng con tìm và giải quyết những khó khăn.</li><li style="text-align:justify;">Đừng: Bắt con phải làm mọi cách để đạt điểm tuyệt đối; so sánh con với bạn khác; đánh mắng con khi con bị điểm kém.</li></ul>- Cách em đã làm: Chia sẻ với bố mẹ, nói lên những mong muốn của bản thân, hứa sẽ luôn chủ động, cố gắng làm hết sức mình.<h3 style="text-align:justify;">3. Kết luận</h3>Gia đình là nơi con người trao đi yêu thương và nhận lại yêu thương. Bố mẹ hãy yêu thương, tôn trọng con, đừng tạo áp lực cho con. Con cái hãy yêu thương, kính trọng và sẻ chia với cha mẹ.

TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TRONG ĐỜI SỐNG GIA ĐÌNH

Nói và nghe 2

Trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống gia đình

<h2 style="text-align:center;">VIẾT BÀI VĂN KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EM</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Yêu cầu đối với bài văn kể lại một trải nghiệm</h3>- Được kể từ người kể chuyện ngôi thứ nhất;- Giới thiệu được trải nghiệm đáng nhớ;- Tập trung vào sự việc đã xảy ra;- Sắp xếp các sự việc, chi tiết theo trình tự hợp lý;- Sử dụng các chi tiết miêu tả cụ thể về thời gian, không gian, nhân vật và diễn biến câu chuyện;- Thể hiện được cảm xúc của người viết trước sự việc được kể; rút ra được ý nghĩa, sự quan trọng của trải nghiệm đối với người viết.<h3 style="text-align:justify;">2. Các bước tiến hành</h3>2.1. Trước khi viếta. Lựa chọn đề tàiMột trải nghiệm của emb. Tìm ý- Tự đặt một số câu hỏi và trả lời- Hình dung, tưởng tượng- Sử dụng kỉ vật- Phỏng vấn- Kể trải nghiệm của em cho các bạn trong nhóm nghec. Lập dàn ý- Mở bài: Giới thiệu câu chuyện.- Thân bài: Kể lại diễn biến của câu chuyện.+ Giới thiệu thời gian, không gian xảy ra câu chuyện và những nhân vật có liên quan.+ Kể lại các sự việc trong câu chuyện theo trình tự hợp lí (thời gian, không gian, nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng của sự việc,..).<ul><li style="text-align:justify;">Sự việc 1</li><li style="text-align:justify;">Sự việc 2</li><li style="text-align:justify;">Sự việc 3...</li></ul>- Kết bài: Nêu cảm xúc của người viết và rút ra ý nghĩa, sự quan trọng của trải nghiệm đối với bản thân.2.2. Viết bàiBám sát dàn ý khi viết bài.Cần lưu ý:- Sử dụng các chi tiết miêu tả thời gian, không gian, nhân vật và diễn biến câu chuyện.- Rút ra kết luận thuyết phục về ý nghĩa, sự quan trọng của trải nghiệm đối với bản thân.2.3. Chỉnh sửa bài viếtRà soát, tự chỉnh sửa bài viết của mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Đề bài: Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em (một lần bị tai nạn giao thông).</h3>- Mở bài: Giới thiệu câu chuyện:Đó là một trải nghiệm không vui về một lần em không may mắn bị tai nạn trên đường đi học về. Em bị thương và rất may mắn được một người qua đường giúp đỡ.- Thân bài:+ Hồi em học lớp 5, hôm ấy là trưa thứ 6, sau khi tan học, em phải trực nhật nên em về muộn hơn các bạn. Em tự đi xe đạp về nhà.+ Trên đường đi về nhà, đột nhiên có một chiếc xe máy đi rất nhanh lao tới, do không làm chủ được tốc độ nên đã lao ầm một cái vào đuôi xe của em rồi bỏ chạy.+ Cú đâm xe mạnh khiến cho em ngã sõng soài xuống mặt đất, chân đau ê ẩm, không thể tự đứng lên được. Xe của em lúc ấy nằm trên đường, bánh xe quay tít, lồng xe vỡ tan tành, cặp sách bung ra, đồ trong cặp vương vãi khắp nơi. Em choáng váng.+ Vì là buổi trưa nên đường rất vắng, ít người qua lại. Em đau đớn và vô cùng sợ hãi.+ Một lát sau, có một người đàn ông trạc tuổi bố em đi xe máy ngang qua đã nhanh chóng dừng xe lại, tiến tới đỡ em vào lề đường ngồi rồi dựng xe đạp lên giúp em. Người đàn ông tỏ ra rất lo lắng, phủi bụi quần áo cho em rồi cẩn thận nhìn ngó xem em có bị đau chỗ nào không. Chú hỏi em số điện thoại bố mẹ. Sau khi liên lạc được với bố mẹ em. Chú nhờ một người qua đường khác đem xe và đồ của em quay về trường gửi lại ở phòng bác bảo vệ. Và chú nhanh chóng đưa em đến bệnh viện.+ Khi đến trạm xá, các cô chú bác sĩ, y tá khám và băng bó vết thương cho em. Em bị gãy chân phải nên cần phải bó bột.+ Bố mẹ em đến, lo lắng chạy vào thăm em và cảm ơn chú.+ Sau khi các bác sĩ đã thăm khám và bó bột cẩn thận, gia đình em cảm ơn và tạm biệt chú rồi bố mẹ đưa em về nhà. Lúc ấy em mới biết chú tên là Đại.+ Em phải nghỉ ở nhà mất hơn 1 tháng. Họ hàng nghe tin tới thăm em và mang cho em rất nhiều quà bánh. Cô giáo chủ nhiệm, bạn bè gần nhà cũng ghé thăm và mang cho em vở ghi chép, phiếu bài tập. Chú Đại cũng ghé thăm và mua cho em một giỏ cam to.- Kết bài:+ Đến giờ nhớ lại, em vẫn thấy chân mình nhói lên. Đó là một trải nghiệm mà em không bao giờ muốn lặp lại.+ Em cũng rất biết ơn chú Đại đã giúp đỡ em.+ Em mong tất cả mọi người hãy cẩn thận khi tham gia giao thông.&nbsp;

Viết 3

Thực hành đọc 3 (trang 90)

<h2 style="text-align:center;">THỰC HÀNH ĐỌC</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 56)</h3><figure class="table" style="width:602px;"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:2px solid #cccccc;height:25px;vertical-align:top;width:85px;" rowspan="2">Nhan đề bài thơ</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top:2px solid #cccccc;height:25px;vertical-align:top;width:172px;" rowspan="2">Nội dung chính</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top:2px solid #cccccc;height:25px;vertical-align:top;width:345px;" colspan="3">Đặc điểm nghệ thuật</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:45px;vertical-align:top;width:85px;">Hình ảnh</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:45px;vertical-align:top;width:84px;">Biện pháp tu từ</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:45px;vertical-align:top;width:176px;">Yếu tố tự sự, miêu tả</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left:2px solid #cccccc;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:325px;vertical-align:top;width:85px;">Chuyện cổ tích về loài người</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:325px;vertical-align:top;width:172px;">Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ với sự tưởng tượng hư cấu về nguồn gốc của loài người hướng con người chú ý đến trẻ em. Bài thơ tràn đầy tình yêu thương, trìu mến đối với con người, trẻ em. Trẻ em cần được yêu thương, chăm sóc, dạy dỗ. Tất cả những gì tốt đẹp nhất đều được dành cho trẻ em. Mọi vật, mọi người sinh ra đều dành cho trẻ em, để yêu mến và giúp đỡ trẻ em.</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:325px;vertical-align:top;width:85px;">- Mặt trời mọc, cỏ, cây, hoa, chim, gió, sông, biển, cá tôm, cánh buồm, đám mây, con đường,...- Bà, cha, mẹ, thầy giáo.</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:325px;vertical-align:top;width:84px;">So sánh, nhân hoá, điệp ngữ</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:325px;vertical-align:top;width:176px;">Bài thơ có nhan đề Chuyện cổ tích về loài người gợi cho người đọc liên tưởng tới những câu chuyện tưởng tượng về sự xuất hiện của loài người trong vũ trụ dưới hình thức cổ tích suy nguyên, giải thích nguồn gốc của loài người mang màu sắc hoang đường, kì ảo.Những hình ảnh thiên nhiên, con người được với nhiều màu sắc, ánh sáng, âm thanh,...</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left:2px solid #cccccc;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:465px;vertical-align:top;width:85px;">Mây và sóng</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:465px;vertical-align:top;width:172px;">Bài thơ thể hiện tình yêu thiết tha của em bé đối với mẹ, qua đó, bài thơ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Thông qua bài thơ, ta cũng thấy được tình cảm yêu mến thiết tha với trẻ em của nhà thơ, với thiên nhiên, cuộc đời bình dị.</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:465px;vertical-align:top;width:85px;">Xây dựng hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:465px;vertical-align:top;width:84px;">nhân hoá, ẩn dụ</td><td style="border-bottom:2px solid #cccccc;border-left-style:none;border-right:2px solid #cccccc;border-top-style:none;height:465px;vertical-align:top;width:176px;">- Yếu tố tự sự: Trong bài thơ, em bé đã kể với mẹ của mình về một câu chuyện tưởng tượng của em. Em bé được những người “trên mây”, những người “trong sóng” rủ đi chơi nhưng em đã từ chối vì em nhớ đến mẹ. Trong bài thơ có lời kể xen đối thoại giữa những “trên mây”, những người “trong sóng” với em bé.- Yếu tố miêu tả: Xây dựng một thế giới của những người “trên mây”, những người “trong sóng” thật rực rỡ, lung linh, huyền ảo và cũng thật bí ẩn (ánh sáng mặt trời vàng buổi bình minh, ánh sáng của vầng trăng bạc khi đêm về).</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 56)</h3>HS tự làm dựa theo năng khiếu, sở thích của bản thân.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Thơ</h3>- Thơ là một hình thức sáng tác văn học phản ánh cuộc sống với những cảm xúc chất chứa, cô đọng, những tâm trạng dạt dào, những tưởng tượng mạnh mẽ, trong ngôn ngữ hàm súc, giàu hình ảnh, và nhất là có nhịp điệu.<h3 style="text-align:justify;">Một số đặc điểm của thơ</h3>- Mỗi bài thơ thường được sáng tác theo một thể thơ nhất định với những đặc điểm riêng về số tiếng trong mỗi dòng, số dòng trong mỗi bài,…- Ngôn ngữ thơ cô đọng, giàu nhạc điệu và hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ (so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,…)- Khi phân tích thơ, phải gắn nội dung với hình thức nghệ thuật, chú ý đến các đặc điểm như: vần, nhịp, thanh điệu, âm điệu,…- Nội dung chủ yếu của thơ là tình cảm, cảm xúc của nhà thơ trước cuộc sống. Thơ có thể có yếu tố tự sự (kể lại một sự kiện, câu chuyện) và miêu tả (tái hiện những đặc điểm nổi bật của đối tượng) nhưng những yếu tố ấy chỉ là phương tiện để nhà thơ bộc lộ tình cảm, cảm xúc.<h3 style="text-align:justify;">Ẩn dụ</h3>Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó, nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Thực hành đọc 2 (trang 63)

<h2 style="text-align:center;">05. VĂN BẢN 3. CÂY TRE VIỆT NAM</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99)</h3>- Tác giả đã ca ngợi vẻ đẹp của cây tre cả về hình dáng và phẩm chất+ Hình dáng: Tre có thể mọc xanh tốt ở mọi nơi “Vào đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt”; “dáng tre vươn mộc mạc” và “thanh cao”; “mầm măng non mọc thẳng”; màu xanh của tre tươi “nhũn nhặn”.+ Phẩm chất: Tre “cứng cáp” mà lại “dẻo dai, vững chắc”; tre luôn gắn bó, làm bạn với con người trong nhiều hoàn cảnh “đâu đâu ta cũng có nứa tre làm bạn”; tre “thẳng thắn, bất khuất”, cùng con người chiến đấu “​​tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín”; tre còn giúp con người biểu lộ tâm hồn, tình cảm qua âm thanh của các nhạc cụ bằng tre “nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.”.→ Cây tre ở đây được nhân hoá, mang những phẩm chất của con người. Tre là biểu tượng cao quý cho vẻ đẹp của con người Việt Nam, của dân tộc Việt Nam.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99)</h3>Những từ ngữ biểu đạt rõ nhất đặc điểm của cây tre: xanh tốt, thẳng, tươi, vững chắc, cứng cáp, dẻo dai, giản dị, thanh cao, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm, bất khuất,...<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99)</h3>- Những chi tiết vừa nói về cây tre, vừa có ý nghĩa biểu đạt cuộc sống lao động, văn hoá, khung cảnh của làng quê Việt Nam:+ Tre gắn với sự hình thành làng xã, cộng đồng của người Việt: Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hoá lâu đời. Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang.+ Tre gắn với cuộc sống lao động của người Việt: Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau…. ​​Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.+ Tre gắn với tình yêu đôi lứa: Giang chẻ lạt, buộc mềm, khít chặt như những mối tình quê cái thuở ban đầu thường nỉ non dưới bóng tre, bóng nứa:Lạt này gói bánh chưng xanhCho mai lấy trúc, cho anh lấy nàng...+ Tre gắn với vòng đời của một con người:<ul><li style="text-align:justify;">Tuổi ấu thơ: Các em bé còn có đồ chơi gì nữa ngoài mấy que chuyền đánh chắt bằng tre. Măng mọc trên phù hiệu ở ngực thiếu nhi Việt Nam, lứa măng non của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.</li><li style="text-align:justify;">Tuổi già hút thuốc làm vui. Với chiếc điếu cày tre là khoan khoái.</li><li style="text-align:justify;">Suốt một đời người, từ thuở lọt lòng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay, nằm trên giường tre, tre với mình, sống có nhau, chết có nhau, chung thuỷ.</li></ul>+ Tre gắn với cuộc đấu tranh giữ làng, giữ nước, bảo vệ Tổ quốc, tre bảo vệ con người: Buổi đầu, không một tấc sắt trong tay, tre là tất cả, tre là vũ khí. Muôn ngàn đời biết ơn chiếc gậy tầm vông đã dựng lên thành đồng Tổ quốc! Và sông Hồng bất khuất có cái chông tre.Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người.+ Tre là khúc nhạc đồng quê ru giấc ngủ trưa: Nhớ một buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.Diều bay, diều lá tre bay lưng trời...Sáo tre, sáo trúc vang lưng trời…Gió đưa tiếng sáo, gió nâng cánh diều.→ Tre gắn bó mật thiết với đời sống văn hoá vật chất và văn hoá tinh thần của con người Việt Nam.+ Đời sống vật chất: giúp người hàng nghìn công việc khác nhau: cối tre xay thóc, tre làm nhà, giang chẻ lạt, cho bóng mát, chiếc nôi, chiếc giường tre cho người nằm.+ Đời sống tinh thần: bắc cầu cho tình yêu đôi lứa, là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ; là niềm vui tuổi già, là khúc nhạc đồng quê.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99)</h3>Tác giả có thể khẳng định: “Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam” vì:- Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người chính là lời khẳng định những vẻ đẹp, khí chất của tre cũng chính là phẩm chất cao quý của dân tộc ta.- Cây tre mang những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam: sức sống mãnh liệt, giản dị, thanh cao, chung thuỷ, cần cù, ngay thẳng, chí khí, hiện ngang, kiên cường, bất khuất, anh hùng trong lao động, anh hùng trong chiến đấu,...<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99)</h3>- Tre là cánh tay của người nông dân:Cánh đồng ta năm đôi ba vụTre với người vất vả quanh năm.Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn minh”, “khai hoá” của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.- Trong mỗi gia đình nông dân Việt Nam, tre là người nhà, tre khăng khít với đời sống hàng ngày.+ Tre bắc cầu cho tình yêu đôi lứa: Giang chẻ lạt, buộc mềm, khít chặt như những mối tình quê cái thuở ban đầu thường nỉ non dưới bóng tre, bóng nứa:Lạt này gói bánh chưng xanhCho mai lấy trúc, cho anh lấy nàng...+ Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Các em bé còn có đồ chơi gì nữa ngoài mấy que chuyền đánh chắt bằng tre.+ Tre còn là niềm vui của tuổi già: Tuổi già hút thuốc làm vui. Với chiếc điếu cày tre là khoan khoái.- ​​Tre vốn cùng ta làm ăn, lại vì ta mà cùng ta đánh giặc....→ Tre với người sống chết có nhau, chung thuỷ, tre và người đồng cam cộng khổ trong cuộc sống thường ngày, trong lao động, trong chiến đấu.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99)</h3>- Cuộc sống có thay đổi thì cây tre vẫn phát huy giá trị của nó, tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc trong hiện tại và tương lai.“Nhưng, trên đường trường ta dấn bước, tre xanh vẫn là bóng mát. Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình. Tre sẽ càng tươi những cổng chào thắng lợi. Những chiếc đu tre vẫn dướn lên bay bổng. Tiếng sáo diều tre cao vút mãi.”- Vì:+ Tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.+ Tre có sức sống mãnh liệt, ở đâu cũng có thể sống được.+ Tre đã gắn với con người Việt Nam qua rất nhiều thế hệ. Hình ảnh cây tre trở nên thân thuộc trong tâm thức của mỗi người dân Việt Nam, là hình ảnh có sự kế tiếp, từ đời này sang đời khác+ Tre vẫn phát huy tác dụng: Nghề đan mây tre đan thủ công tạo việc làm cho người dân; Những đồ thủ công làm bằng mây tre đan chất lượng tốt vẫn được người dân tin tưởng lựa chọn, trở thành sản phẩm xuất khẩu, đem lại giá trị kinh tế và quảng bá văn hoá Việt Nam.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Thơ lục bát</h3><ul><li style="text-align:justify;">Thơ lục bát (6 – 8) là thể thơ mà các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.</li><li style="text-align:justify;">Vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo.</li><li style="text-align:justify;">Thanh điệu trong thơ lục bát: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.</li><li style="text-align:justify;">Nhịp trong thơ lục bát: Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4,...).</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Tác phẩm “Cây tre Việt Nam”</h3>2.1. Nội dungBài thơ khẳng định vai trò, sự gắn bó và ý nghĩa quan trọng của cây tre đối với đời sống của con người Việt Nam từ xưa đến nay. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu quê hương, đất nước và niềm tự hào của mình về những phẩm chất đẹp đẽ, cao quý đã trở thành một biểu tượng của dân tộc Việt Nam, đất nước Việt Nam.2.2. Nghệ thuật- Lời văn giàu hình ảnh, nhạc điệu.- Sử dụng nhiều các biện pháp tu từ, điệp ngữ, hoán dụ.&nbsp;

Văn bản 3: Cây tre Việt Nam 

Đọc - Văn bản 12

Cây tre Việt Nam

<h2 style="text-align:center;">02. VĂN BẢN 1. CHÙM CA DAO VỀ QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>- Mỗi bài ca dao có 4 dòng.- Cách phân bố số tiếng trong các dòng: các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>- Vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo.+ Bài 1: “đà” - “gà”; “Xương” - “sương” - “gương”Gió đưa cành trúc la đà,Tiếng chuông Trấn Võ canh gà Thọ Xương.Mịt mờ khói toả ngàn sương,Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ.+ Bài 2: “xa” - “ba”; “đồng” - “trông” - “sông”​​ Ðường lên xứ Lạng bao xa,Cách một trái núi với ba quãng đồng.Ai ơi đứng lại mà trông,Kìa núi thành Lạng kìa sông Tam Cờ.- Về nhịp, cả hai bài ca dao đều ngắt theo nhịp chẵn: 2/2/2; 2/4; 4/4.+ Bài 1:Gió đưa/ cành trúc/ la đà,Tiếng chuông Trấn Võ/ canh gà Thọ Xương.Mịt mờ/ khói toả ngàn sương,Nhịp chày Yên Thái,/ mặt gương Tây Hồ.+ Bài 2:​​ Ðường lên/ xứ Lạng/ bao xa,Cách một trái núi/ với ba quãng đồng.Ai ơi/ đứng lại mà trông,Kìa núi thành Lạng/ kìa sông Tam Cờ.- Thanh điệu trong thơ lục bát: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.+ Bài 1:Gió đưa cành trúc (T) la đà (B),Tiếng chuông Trấn Võ (T) canh gà (B - huyền) Thọ Xương (B - ngang).Mịt mờ khói toả (T) ngàn sương (B),Nhịp chày Yên Thái (T), mặt gương (B - ngang) Tây Hồ (B - huyền).+ Bài 2:​​ Ðường lên xứ Lạng (T) bao xa (B),Cách một trái núi (T) với ba (B - ngang) quãng đồng (B - huyền).Ai ơi đứng lại (T) mà trông (B),Kìa núi thành Lạng (T) kìa sông (B - ngang) Tam Cờ (B - huyền).<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>Đò từ Đông Ba, đò qua Đập Đá,Đò về Vĩ Dạ, thẳng ngã ba Sình.Lờ đờ bóng ngả trăng chênh,Tiếng hò xa vọng, nặng tình nước non.Tính chất biến thể được thể hiện rõ ở hai câu đầu.- Số tiếng trong mỗi dòng: 2 dòng đầu 8 tiếng, dòng thứ ba 6 tiếng và dòng cuối 8 tiếng.- Về thanh, tiếng thứ tám của dòng đầu tiên (đá) và tiếng thứ sáu của dòng thứ 2 (ngã) đều là thanh ngang, không phải là thanh bằng như quy luật mà là thanh trắc.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>- Cụm từ “mặt gương Tây Hồ” sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ.- Tác dụng: diễn tả được vẻ đẹp nên thơ, mờ ảo của Hồ Tây vào sáng sớm.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>- Tình cảm tác giả dân gian gửi gắm trong lời nhắn gửi: Ai ơi, đứng lại mà trông là tình cảm yêu mến thiết tha, tự hào về vẻ đẹp của xứ Lạng.1. Ai ơi bưng bát cơm đầyDẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.2. Ai ơi chớ vội cười nhauCười người hôm trước hôm sau người cười.Ai ơi chớ vội cười nhauNhìn mình cho tỏ trước sau hãy cười.3. Ai ơi chẳng chóng thì chầyCó công mài sắt, có ngày nên kim.4. Ai ơi đã quyết thì hànhĐã đan thì lận, tròn vành mới thôi.5. Ai ơi đừng bỏ ruộng hoangBao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>- Các địa danh ở Huế: Đông Ba, Đập Đá, Vĩ Dạ, ngã ba Sình: Đây đều là các địa danh nổi tiếng của xứ Huế.- Hình ảnh: bóng ngả trăng chênh kết hợp với từ láy lờ đờ: Trăng sáng chiếu xuống mặt nước sông mênh mang. Sóng nước khiến bóng trăng chông chênh. Từ láy “lờ đờ” khiến cho cảnh vật trở nên hư không, huyền ảo.- Âm thanh: tiếng hò xa vọng: làn điệu dân ca xứ Huế với những điệu hò mái nhì mái đẩy cất lên từ xa vọng lại mang nặng tâm tình, thiết tha, lay động lòng người.→ Vẻ đẹp nên thơ nhưng trầm buồn của xứ Huế.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>Hình ảnh các miền quê hiện lên trong các bài ca dao rất phong phú: vẻ đẹp thơ mộng, tưởng như mơ màng, lặng lẽ nhưng ẩn chứa sức sống bền bỉ, mãnh liệt của Hồ Tây; con đường lên xứ Lạng sơn thuỷ hữu tình; con đò trên sông Hương và những miền quê xứ Huế êm đềm... Như vậy, dù viết về các vùng miền khác nhau (Hà Nội, Lạng Sơn, Huế); miêu tả những phong cảnh đặc sắc của mỗi miền nhưng chùm ca dao đã thể hiện tình yêu thiết tha, sâu nặng đối với quê hương đất nước. Tình yêu đó có khi lặng lẽ, kín đáo như trong bài ca dao 1; cũng có khi thốt lên thành lời thơ tha thiết: Ai đi đứng lại mà trông (bài ca dao 2); Tiếng hò xa vọng nặng tình nước non (bài ca dao 3).<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Thơ lục bát và lục bát biến thể</h3>Thơ lục bát<ul><li style="text-align:justify;">Thơ lục bát (6 – 8) là thể thơ mà các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.</li><li style="text-align:justify;">Vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo.</li><li style="text-align:justify;">Thanh điệu trong thơ lục bát: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.</li><li style="text-align:justify;">Nhịp trong thơ lục bát: Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4,...).</li></ul>Lục bát biến thể<ul><li style="text-align:justify;">Lục bát biến thể không hoàn toàn tuân theo luật thơ của lục bát thông thường, có sự biến đổi số tiếng trong các dòng, biến đổi cách gieo vần, cách phối thanh, cách ngắt nhịp,...</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Chùm ca dao về quê hương đất nước</h3>2.1. Nội dung- Chùm ca dao thể hiện tình yêu tha thiết và lòng tự hào của tác giả dân gian đối với vẻ đẹp của quê hương đất nước.2.2. Nghệ thuật- Bài 1, 2: mang những đặc điểm nghệ thuật của thơ lục bát.- Bài 3: mang những đặc điểm nghệ thuật của lục bát biến thể.<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý PHẦN VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>Gợi ý:- Mở đoạn: Giới thiệu về danh lam thắng cảnhPhố cổ Hội An.“Anh muốn kể Lai Viễn Kiều Hội phốĐón đợi người sang nghiêng bóng sông chiềuMái gỗ cầu cong sơn son chạm trổMấy trăm năm rồi ngói vẫn ấm màu rêu”&nbsp;- Thân đoạn+ Phố cổ Hội An là một địa danh nổi tiếng ​​của tỉnh Quảng Nam, Việt Nam đã được Unesco công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1999. Nơi đây từng là một đô thị gắn liền với thương cảng quan trọng của khu vực Đông Nam Á trong suốt nhiều thế kỉ.+ Cho đến nay kiến trúc Hội An vẫn được bảo tồn gần như nguyên trạng với một quần thể di tích kiến trúc cổ kính gồm nhiều loại hình: nhà ở, hội quán, đình chùa, miếu, giếng, cầu, nhà thờ tộc, bến cảng, chợ… với những bức tường vàng và mái ngói rêu phủ để lại ấn tượng khó phai trong lòng du khách. Những con đường nhỏ xinh ngang dọc tạo thành các ô vuông kiểu bàn cờ mô hình phổ biến của các đô thị thương nghiệp ven sông phương Đông thời Trung đại. Cư dân nơi đây vẫn duy trì những tập quán sinh hoạt văn hóa lâu đời lại hồn hậu, mến khách. Vì vậy Hội An là bảo tàng sống về kiến trúc và lối sống đô thị. Ngoài ra, ẩm thực cũng như những bãi biển gần đó cũng vô cùng hấp dẫn, say mê lòng người.+ Hằng năm, phố cổ Hội An đón hàng triệu lượt du khách trong nước và quốc tế đến thăm, giữ vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy du lịch Việt Nam.- Kết đoạn:Phố cổ Hội An là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng lưu giữ, bảo tồn những truyền thống văn hoá dân tộc đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam với bạn bè quốc tế. Mỗi chúng ta phải có ý thức giữ gìn bảo vệ di sản này nói riêng và các danh lam thắng cảnh của đất nước nói chung.

Văn bản 1: Chùm ca dao về quê hương, đất nước

Đọc - Văn bản 10

Chùm ca dao về quê hương đất nước

Đọc mở rộng 1 (trang 95)

<h2 style="text-align:center;">04. VĂN BẢN 2. CHUYỆN CỔ NƯỚC MÌNH</h2><h2 style="text-align:center;">(Lâm Thị Mỹ Dạ)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>- Bài thơ viết theo thể thơ lục bát.- Dấu hiệu:+ Các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.+ Về gieo vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo.Ví dụ: “đi” - “thì”; “xưa” - “mưa” - “dừa”Mang theo truyện cổ tôi điNghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưaVàng cơn nắng, trắng cơn mưaCon sông chảy có rặng dừa nghiêng soi+ Thanh điệu trong bài thơ: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.Rất công bằng, rất (T) thông minh (B)Vừa độ lượng lại (T) đa tình (B - huyền), đa mang (B - ngang).&nbsp;+ Nhịp trong bài thơ: ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4,...).Thương người/ rồi mới thương taYêu nhau dù mấy/ cách xa cũng tìmỞ hiền/ thì lại gặp hiềnNgười ngay/ thì gặp/ người tiên độ trì<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>- Tấm Cám (Thị thơm thì giấu người thơm/ Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà).- Đẽo cày giữa đường (Đẽo cày theo ý người ta / Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì).- Sự tích trầu cau (Đậm đà cái tích trầu cau / Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người).<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>Tôi yêu truyện cổ nước tôiVừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa…Rất công bằng, rất thông minhVừa độ lượng lại đa tình, đa mang.→ Chuyện cổ đã kể cho nhà thơ về vẻ đẹp của tình người, đó là lòng nhân hậu, sự vị tha, độ lượng, bao dung,...<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>- Chỉ còn chuyện cổ thiết tha – đó là những tình cảm sâu lắng, thiết tha mà cha ông ta gửi gắm qua những câu chuyện cổ đồng thời cũng chính là tình cảm thiết tha của nhà thơ với chuyện cổ nước mình.- Cho tôi nhận mặt ông cha của mình – nhận ra được, thấu hiểu được thế giới tinh thần của cha ông vẫn còn ghi dấu trong những câu chuyện từ ngàn xưa.→ Qua đó ta thấy được tình cảm sâu nặng, thiết tha của nhà thơ với thế giới chuyện cổ, cũng là những giá trị tinh thần, giá trị văn hoá được ghi dấu trong những câu chuyện đó. Chính những câu chuyện từ xa xưa, được lưu truyền qua nhiều thế hệ đã gión người đọc thời nay nhận biết được “gương mặt" của cha ông ngày xưa, hiểu được đời đức, triết lí nhân sinh,... của cha ông.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>Những bài học cuộc sống được thể hiện rất rõ trong những dòng thơ: Ở hiền thì lại gặp hiền / Người ngay thì gặp người tiên độ trì [...] Thị thơm thì giấu người thơm / Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà / Đẽo cày theo ý người ta / Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì..Những bài học đó là những bài học mang tinh thần nhân văn, nhân đạo, là những bài học đúng với muôn đời, giáo dục cho mỗi thế hệ sống phải chân thành, nhân ái; phải cần cù, siêng năng; phải có trí tuệ, có chính kiến riêng của bản thân, không nghe theo lời người khác một cách thụ động...<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>- Những câu chuyện cổ không cũ. Đó là những viên ngọc vẫn tiếp tục toả sáng trong cuộc sống hiện tại. Vẻ đẹp tình người và những bài học về đạo lí làm người ẩn chứa trong đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị, vẫn có khả năng giáo dục thế hệ trẻ.- Chính những câu chuyện cổ đã trở thành hành trang tinh thần quý giá, giúp nhà thơ cũng như thế hệ con cháu hôm nay vượt qua những khó khăn, thử thách của cuộc đời để tiến xa hơn. Với nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ, đất nước ta không chỉ đẹp, không chỉ đáng tự hào với những danh lam thắng cảnh, những rừng vàng biển bạc mà còn bởi những giá trị văn hoá tinh thần, những câu chuyện cổ kết tinh diện mạo tinh thần, đời sống tâm hồn của người Việt bao thế hệ.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Thơ lục bát</h3><ul><li style="text-align:justify;">Thơ lục bát (6 – 8) là thể thơ mà các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.</li><li style="text-align:justify;">Vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo.</li><li style="text-align:justify;">Thanh điệu trong thơ lục bát: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.</li><li style="text-align:justify;">Nhịp trong thơ lục bát: Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4,...).</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Văn bản Chuyện cổ nước mình</h3>2.1. Nội dungBài thơ thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào của nhà thơ về những giá trị văn hóa tinh thần của dân tộc được thể hiện qua tình yêu đối với những câu chuyện cổ.2.2. Nghệ thuật- Dùng thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc để nói về những giá trị truyền thống, nhân văn.- Giọng thơ nhẹ nhàng, tâm tình, thể hiện tình yêu quê hương tha thiết, đằm sâu, nhưng đầy tự hào.<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý PHẦN VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 95)</h3>Gợi ý:- Mở đoạn: 4 câu thơ giúp em cảm nhận được vai trò, ý nghĩa của những chuyện cổ đối với mỗi con người.- Thân đoạn+ Hai câu đầu, tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Tác giả so sánh khoảng cách giữa “đời ông cha với đời tôi” như “con sông với chân trời đã xa”. Hình ảnh “con sông với chân trời đã xa” gợi một sự xa xôi, dài rộng. Tác giả so sánh khoảng cách về thời gian giữa “đời ông cha với đời tôi” với một khoảng cách về không gian “con sông với chân trời đã xa” nhằm nhấn mạnh khoảng cách xa xôi giữa các thế hệ. “Đời ông cha” là thế hệ cha ông đi trước, là quá khứ, là thứ một đi không bao giờ trở lại. “Đời tôi” là thế hệ sau, ở hiện tại.+ Hai câu sau, tác giả khẳng định vai trò của “chuyện cổ” trong việc nối liền khoảng cách giữa hai thế hệ. Chính nhờ những câu chuyện cổ “thiết tha” với những bài học sâu sắc đã cho chúng ta - những thế hệ hiện tại và tương lai “nhận mặt” - nhận diện được diện mạo tinh thần, biết, hiểu được nếp cảm, nếp nghĩ, cuộc sống,... của cha ông mình, từ đó giúp chúng ta biết tự hào về truyền thống văn hoá dân tộc, biết trân trọng quá khứ.- Kết đoạn: Đoạn thơ với giọng điệu nhẹ nhàng, tâm tình, tha thiết đã khẳng định được vai trò của chuyện cổ, giúp chúng ta thêm yêu đất nước, yêu quê hương nguồn cội.&nbsp;

Văn bản 2: Chuyện cổ nước mình 

Đọc - Văn bản 11

Chuyện cổ nước mình

<h2 style="text-align:center;">KỂ VỀ MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EM</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Các bước tiến hành</h3>Bước 1: Trước khi nói- Chuẩn bị nội dung nói- Tập luyệnBước 2: Trình bày bài nói- Tự tin, thoải mái. Chú ý chào hỏi khi bắt đầu và cảm ơn khi kết thúc.- Dùng từ ngữ xưng hô cho phù hợp (Ví dụ: em, mình, tôi, tớ).- Điều chỉnh tốc độ nói và sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợpBước 3: Sau khi nói- Trao đổi với người nghe, lắng nghe những nhận xét để rút ra kinh nghiệm cho mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Đề bài: Kể lại một trải nghiệm của em (một lần bị tai nạn giao thông).</h3>- Giới thiệu câu chuyện:Đó là một trải nghiệm không vui về một lần em không may mắn bị tai nạn trên đường đi học về. Em bị thương và rất may mắn được một người qua đường giúp đỡ.- Diễn biến của câu chuyện:+ Hồi em học lớp 5, hôm ấy là trưa thứ 6, sau khi tan học, em phải trực nhật nên em về muộn hơn các bạn. Em tự đi xe đạp về nhà.+ Trên đường đi về nhà, đột nhiên có một chiếc xe máy đi rất nhanh lao tới, do không làm chủ được tốc độ nên đã lao ầm một cái vào đuôi xe của em rồi bỏ chạy.+ Cú đâm xe mạnh khiến cho em ngã sõng soài xuống mặt đất, chân đau ê ẩm, không thể tự đứng lên được. Xe của em lúc ấy nằm trên đường, bánh xe quay tít, lồng xe vỡ tan tành, cặp sách bung ra, đồ trong cặp vương vãi khắp nơi. Em choáng váng.+ Vì là buổi trưa nên đường rất vắng, ít người qua lại. Em đau đớn và vô cùng sợ hãi.+ Một lát sau, có một người đàn ông trạc tuổi bố em đi xe máy ngang qua đã nhanh chóng dừng xe lại, tiến tới đỡ em vào lề đường ngồi rồi dựng xe đạp lên giúp em. Người đàn ông tỏ ra rất lo lắng, phủi bụi quần áo cho em rồi cẩn thận nhìn ngó xem em có bị đau chỗ nào không. Chú hỏi em số điện thoại bố mẹ. Sau khi liên lạc được với bố mẹ em. Chú nhờ một người qua đường khác đem xe và đồ của em quay về trường gửi lại ở phòng bác bảo vệ. Và chú nhanh chóng đưa em đến bệnh viện.+ Khi đến trạm xá, các cô chú bác sĩ, y tá khám và băng bó vết thương cho em. Em bị gãy chân phải nên cần phải bó bột.+ Bố mẹ em đến, lo lắng chạy vào thăm em và cảm ơn chú.+ Sau khi các bác sĩ đã thăm khám và bó bột cẩn thận, gia đình em cảm ơn và tạm biệt chú rồi bố mẹ đưa em về nhà. Lúc ấy em mới biết chú tên là Đại.+ Em phải nghỉ ở nhà mất hơn 1 tháng. Họ hàng nghe tin tới thăm em và mang cho em rất nhiều quà bánh. Cô giáo chủ nhiệm, bạn bè gần nhà cũng ghé thăm và mang cho em vở ghi chép, phiếu bài tập. Chú Đại cũng ghé thăm và mua cho em một giỏ cam to.- Kết lại bài nói:+ Đến giờ nhớ lại, em vẫn thấy chân mình nhói lên. Đó là một trải nghiệm mà em không bao giờ muốn lặp lại.+ Em cũng rất biết ơn chú Đại đã giúp đỡ em.+ Em mong tất cả mọi người hãy cẩn thận khi tham gia giao thông.&nbsp;

KỂ VỀ MỘT TRẢI NGHIỆM CỦA EM

Nói và nghe 3

Kể về một trải nghiệm của em

<h2 style="text-align:center;">06. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 99, 100)</h3>a. Nhắm mắt xuôi tay: chỉ cái chết.b. Mái nhà tranh, đồng lúa chín: chỉ quê hương, làng mạc, ruộng đồng nói chung.c. Áo cơm cửa nhà: ý chỉ của cải vật chất, những thứ tốt đẹp mà người tốt, hiền lành xứng đáng được hưởng.<h3 style="text-align:justify;">Bài 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 100)</h3>a. Trong câu a, nhà thơ đã sử dụng thành công biện pháp tu từ so sánh, ví khoảng cách giữa Đời cha ông với đời tôi cũng xa như con sông với chân trời.Tác dụng: Với việc sử dụng biện pháp tu từ so sánh đó, tác giả muốn diễn tả ý: Từ xưa đến nay, từ thế hệ cha ông đến thế hệ chúng ta, từ quá khứ đến hiện tại là một khoảng cách xa vời vợi. Thế nhưng khoảng cách đó đã được nối liền bởi các truyện cổ dân gian; đời cha ông với đời tôi tưởng rất xa mà lại hoá rất gần.b. Trong câu b, nhà văn đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hoá.Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác.Biện pháp tu từ nhân hoá có tác dụng tăng tính gợi hình, gợi cảm, làm cho câu văn thêm sinh động, hấp dẫn đồng thời nhấn mạnh tác dụng và phẩm chất cao quý của cây tre: tre cũng có những hành động và đức tính giống như con người.<h3 style="text-align:justify;">Bài 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 100)</h3>- Những dòng thơ: Đẽo cày theo ý người ta/ Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì gợi liên tưởng đến là “đẽo cày giữa đường”.- Giải thích ngån gọn ý nghĩa của thành ngữ này: những người không độc lập, không có chính kiến riêng, luôn bị tác động và thay đổi theo ý kiến người khác thì làm việc gì cũng không đạt được kết quả.<h3 style="text-align:justify;">Bài 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 100)</h3>ý nghĩa của thành ngữ “tre già măng mọc:: nói đến sự nối tiếp giữa các thế hệ, thế hệ trước già đi sẽ có thể hệ sau thay thế; thế hệ trước sẽ truyền lại những kinh nghiệm, tri thức, phẩm chất,.. đáng quý cho thế hệ sau.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Hoán dụ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Hoán dụ là biện pháp tu từ dùng từ ngữ vốn chỉ sự vật, hiện tượng này để gọi tên sự vật, hiện tượng khác có mối quan hệ tương cận (gần nhau) nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Thành ngữ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">So sánh</h3><ul><li style="text-align:justify;">So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Nhân hoá</h3><ul><li style="text-align:justify;">Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật,... trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.</li></ul>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Thực hành tiếng Việt 

Đọc - Thực hành 8

Thực hành tiếng Việt (trang 108)

Viết 5

Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc về một bài thơ lục bát

CỦNG CỐ, MỞ RỘNG

Củng cố, mở rộng 3

Củng cố, mở rộng (trang 90)

<h2 style="text-align:center;">04. VĂN BẢN 2. GIÓ LẠNH ĐẦU MÙA</h2><h2 style="text-align:center;">(Thạch Lam)</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>- Chị em Sơn có cuộc sống khá đủ đầy, sung túc còn các bạn nhỏ khác trong xóm chợ thì nghèo khổ, thiếu thốn. Tuy vậy, chị em Sơn vẫn thân mật chơi đùa với chúng chứ không coi thường: “Sơn và chị vẫn thân mật chơi đùa với, chứ không kiêu kỳ và khinh khỉnh như các em họ của Sơn.”- Khi thấy Hiên đứng nép một chỗ không ra chơi cùng, chị Lan gọi ra chơi, quan tâm hỏi han: “Áo lành đâu không mặc?”; “Sao không bảo u mày may cho?”.- Khi thấy Duyên nói mình không có cái áo nào khác ngoài chiếc áo đã “rách tả tơi, hở cả lưng và tay”, Sơn thấy “động lòng thương” như thương em gái Duyên đã mất của mình.- Sơn nảy ra ý nghĩ đem chiếc áo của Duyên cho Hiên.- Với lòng ngây thơ của tuổi trẻ, chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy áo. Sơn đứng lặng yên đợi, trong lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui.→ Những chi tiết ấy cho thấy chị em Sơn là những đứa trẻ nhân hậu, trong sáng, sống hoà đồng, giàu tình cảm, biết yêu thương, quan tâm và sẻ chia với những số phận bất hạnh hơn mình.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>- Khi nghe mẹ và vú già nói chuyện, Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá và hiểu nỗi lòng của mẹ: Sơn thấy mẹ hơi rơm rớm nước mắt;- Khi nhớ ra cảnh sống nghèo khổ của gia đình Hiên, Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhỏ thương đến em Duyên.→ Những ý nghĩ ấy cho thấy Sơn là một cậu bé sống rất tình cảm, giàu lòng trắc ẩn, biết quan tâm và yêu thương người thân, bạn bè.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>- Khi cùng chị Lan mang chiếc áo bông cũ cho Hiên, Sơn thấy trong lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui.- Khi sẻ chia, giúp đỡ người khác, biết trao tặng yêu thương, đặc biệt là những người khó khăn, thiếu thốn, chúng ta sẽ nhận lại được niềm vui, niềm hạnh phúc ngọt ngào, sự ấm áp trong trái tim mình.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>HS trả lời theo cảm nhận của mình. Gợi ý:- Hành động đó không làm em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn vì nhà văn miêu tả đúng với đặc điểm của một em nhỏ thơ ngây: Sơn sợ bị mẹ mắng và có lẽ lúc đó em mới hiểu mẹ rất quý chiếc áo bông cũ ấy…- Hành động đó khiến em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn vì thấy Sơn “trẻ con" quá, đã cho bạn rồi còn đòi lại.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>- Cách cư xử của mẹ Hiên cho thấy bà dù là một người mẹ nghèo khổ nhưng biết cách cư xử đúng đắn, có lòng tự trọng.- Cách cư xử của mẹ Sơn:+ Với mẹ Hiên: Đó là cách cư xử nhân hậu, tế nhị của một người mẹ có điều kiện sống khá giả hơn.+ Với các con: Cách cư xử của một người mẹ vừa nghiêm khắc vừa ấm áp, yêu thương con.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 73)</h3>HS đọc lại một số đoạn văn ở phần đầu tác phẩm, từ đến “hình như sắt lại vì rét” và nêu cảm nhận của mình. Gợi ý:- Em không thích các đoạn văn tả cảnh vì chúng không liên quan đến cốt truyện hoặc khiến tác phẩm trở nên dài dòng,...- Em thích các đoạn văn này vì chúng giúp em hiểu về thiên nhiên; hình dung được bối cảnh diễn ra câu chuyện và giúp em cảm nhận về đặc điểm nhân vật Sơn… Đồng thời đoạn văn cho thấy lối miêu tả rất tinh tế của tác giả Thạch Lam. Ông đã nắm bắt, tái hiện được sự đổi thay của thời tiết, cảnh vật lúc giao mùa; thể hiện được tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của nhân vật Sơn.<h3 style="text-align:justify;">Câu 8. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74)</h3>- Tên:<ul><li style="text-align:justify;">Hiên: có tên.</li><li style="text-align:justify;">Cô bé bán diêm: không có tên.</li></ul>- Độ tuổi: trạc tuổi nhau.- Dáng vẻ bên ngoài: đều hiện lên với dáng vẻ tội nghiệp trong cái lạnh.<ul><li style="text-align:justify;">Hiên: co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc có manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay.</li><li style="text-align:justify;">Cô bé bán diêm: đầu trần, chân đi đất, chân em đỏ ửng lên, rồi tím bầm lại vì rét, chiếc tạp dề cũ kĩ, bông tuyết bám đầy trên mái tóc dài xoã thành từng búp trên lưng em.</li></ul>- Hoàn cảnh sống: Cả hai nhân vật đều có cuộc sống đói khổ, khốn khó. Nhưng:<ul><li style="text-align:justify;">Hiên: Sống ở xóm chợ nghèo cùng với bà mẹ rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc nhưng vẫn rất yêu thương con.</li><li style="text-align:justify;">Cô bé bán diêm: Mồ côi mẹ, bà nội hiền hậu cũng đã mất, gia sản tiêu tán; sống với cha trong một xó tối tăm, luôn bị mắng nhiếc chửi rủa, đánh đập.</li></ul>- Kết thúc của từng nhân vật:<ul><li style="text-align:justify;">Hiên: Hiên nhận được sự quan tâm, yêu thương từ bạn bè và những người xung quanh (Sơn, Lan và mẹ Sơn).</li><li style="text-align:justify;">Cô bé bán diêm: Không nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của mọi người, phải chết trong cái lạnh giá vào đêm giao thừa.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Truyện</h3>Nhân vật<ul><li style="text-align:justify;">Nhân vật là đối tượng có hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ, cảm xúc, suy nghĩ,... được nhà văn khắc họa trong tác phẩm.</li><li style="text-align:justify;">Nhân vật thường là con người nhưng cũng có thể là thần tiên, ma quỷ, con vật, đồ vật,...</li></ul>Người kể chuyện<ul><li style="text-align:justify;">Người kể chuyện là nhân vật do nhà văn tạo ra để kể lại câu chuyện. Người kể chuyện có thể trực tiếp xuất hiện trong tác phẩm, xưng “tôi" (người kể chuyện ngôi thứ nhất), kể về những gì mình chứng kiến hoặc tham gia. Người kể chuyện cũng có thể “giấu mình" (người kể chuyện ngôi thứ ba), không tham gia vào câu chuyện nhưng lại có khả năng “biết hết” mọi chuyện.</li></ul>Lời người kể chuyện và lời nhân vật<ul><li style="text-align:justify;">Lời người kể chuyện đảm nhận việc thuật lại các sự việc trong câu chuyện, bao gồm cả việc thuật lại mọi hoạt động của nhân vật và miêu tả bối cảnh không gian, thời gian của các sự việc, hoạt động ấy.</li><li style="text-align:justify;">Lời nhân vật là lời nói trực tiếp của nhân vật (đối thoại, độc thoại), có thể được trình bày tách riêng hoặc xen lẫn với lời người kể chuyện.</li></ul>Miêu tả nhân vật trong truyện kể<ul><li style="text-align:justify;">Ngoại hình: dáng vẻ bề ngoài của nhân vật (thân hình, gương mặt, ánh mắt, làn da, mái tóc, trang phục,..).</li><li style="text-align:justify;">Hành động: những cử chỉ, việc làm thể hiện cách ứng xử của nhân vật với bản thân và thế giới xung quanh.</li><li style="text-align:justify;">Ngôn ngữ: lời nói của nhân vật, được xây dựng ở cả hai hình thức đối thoại và độc thoại.</li><li style="text-align:justify;">Thế giới nội tâm: những cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Truyện cổ tích “Gió lạnh đầu mùa”</h3>2.1. Giá trị nội dungTruyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” kể lại một hành động đẹp của hai chị em Sơn trong ngày gió lạnh đầu mùa. Qua đó, tác phẩm giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của tình yêu thương, sự sẻ chia và cách cư xử với mọi người trong cuộc sống.2.2. Giá trị nghệ thuật- Ngôi kể: ngôi thứ ba.- Cách kể chuyện nhẹ nhàng.- Lối miêu tả tinh tế.- Ngôn ngữ giàu tính biểu cảm, giàu chất thơ.<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý PHẦN VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 74)</h3>Gợi ý:- Nhân vật Sơn trong truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” của nhà văn Thạch Lam hiện lên là một cậu bé giàu lòng yêu thương, biết quan tâm và sẻ chia với mọi người:+ Cậu yêu thương mẹ và em: Khi nghe mẹ và vú già nói chuyện về Duyên - đứa em gái bé của Sơn đã mất từ năm lên bốn tuổi, Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá và cậu cũng hiểu nỗi lòng nhớ thương, đau buồn mẹ khi nhìn thấy mắt bà hơi rơm rớm nước mắt.+ Cậu sống hoà đồng, không coi khinh những người bạn nghèo khổ.+ Cậu biết quan tâm và sẻ chia với người bạn nghèo khổ: Khi thấy Duyên mắt chiếc áo mỏng manh đã rách và nhớ đến hoàn cảnh sống nghèo khổ của gia đình Hiên, Sơn thấy động lòng thương như thương chính em gái mình. Đó là tình yêu thương, sự quan tâm chân thành. Lòng cảm thương đã biến thành một ý nghĩa và hành động đẹp: Đem chiếc áo bông của Duyên cho Hiên. Khi cùng chị Lan mang chiếc áo bông cũ cho Hiên, Sơn thấy trong lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui.- Nhưng cậu bé cũng rất ngây thơ, trong sáng: Sơn sợ bị mẹ mắng và có lẽ lúc đó em mới hiểu mẹ rất quý chiếc áo bông cũ ấy nên đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông. Không tìm được Hiên, cậu lo lắng không dám về nhà.→ Sơn là một cậu bé sống rất tình cảm, giàu lòng trắc ẩn, biết quan tâm và yêu thương người thân, bạn bè nhưng cũng rất ngây thơ, trong sáng.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

04. VĂN BẢN 2. GIÓ LẠNH ĐẦU MÙA

Đọc - Văn bản 8

Gió lạnh đầu mùa

<h2 style="text-align:center;">TRÌNH BÀY SUY NGHĨ VỀ TÌNH CẢM CỦA CON NGƯỜI VỚI QUÊ HƯƠNG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Các bước tiến hành</h3>Bước 1: Trước khi nói- Chuẩn bị nội dung nói- Tập luyệnBước 2: Trình bày bài nói- Tự tin, thoải mái. Chú ý chào hỏi khi bắt đầu và cảm ơn khi kết thúc.- Dùng từ ngữ xưng hô cho phù hợp (Ví dụ: em, mình, tôi, tớ).- Điều chỉnh tốc độ nói và sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợp.- Chú ý kết hợp trình bày ý kiến với việc sử dụng tranh ảnh, bài hát,... để tăng sức hấp dẫn cho bài nóiBước 3: Sau khi nói- Trao đổi với người nghe, lắng nghe những nhận xét để rút ra kinh nghiệm cho mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Đề bài: Trình bày suy nghĩ của mình về tình cảm của con người với quê hương.</h3>Gợi ý triển khai bài nói:- Giới thiệu vấn đề:Quê hương là nơi ta sinh ra và lớn lên, nơi ghi dấu bao kỉ niệm đời ta, nơi luôn hiện diện trong tim ta. Chính vì vậy, tình cảm của con người với quê hương là một thứ tình cảm sâu đậm và thiêng liêng.- Suy nghĩ về tình cảm của con người với quê hương.+ Quê hương là những gì thân thuộc nhất: ông bà cha mẹ, mái đình cây đa, tên làng tên xóm, giọng quê,... Quê hương là nơi gắn bó với ta từ thuở mới ra đời, là cội nguồn sinh thành và dưỡng dục. Những cột mốc đáng nhớ trong đời, những kí ức không quên, những niềm vui nỗi buồn, tất cả đều gắn với quê hương. Quê hương góp phần tạo nên cả hình hài và tâm hồn ta. Thói quen, nếp nghĩ, cách ứng xử,… của ta đều mang phẩm chất của con người quê hương. Không có quê hương hẳn cũng sẽ chẳng có ta của ngày hôm nay. Chính vì vậy, con người luôn phải có một tình yêu quê hương.+ Biểu hiện của tình yêu quê hương: yêu thiên nhiên quê hương, yêu con người quê hương, yêu những truyền thống văn hoá tốt đẹp của quê hương; am hiểu những truyền thống, phong tục, tập quán của quê hương; nhớ quê hương khi xa...+ Vai trò: Tình yêu quê hương giữ vai trò rất quan trọng trong việc định hình và phát triển nhân cách của mỗi người. Tình yêu quê hương là một trong những tình cảm thiêng liêng nhất mà mỗi người đều phải có. Tình yêu quê hương sẽ lớn dần thành tình yêu đất nước.+ Mở rộng<ul><li style="text-align:justify;">Tình yêu quê hương không chỉ tồn tại khi ta sinh ra và lớn lên trên mảnh đất quê hương. Dù có thể không trực tiếp sống ở quê hương, mỗi người Việt Nam đang ở bất cứ nơi đâu vẫn cần nhắc nhở bản thân về tình yêu nước và ý thức dựng xây quê hương, đất nước.</li><li style="text-align:justify;">Phê phán những người không yêu đất nước, sẵn sàng quay lưng lại với dân tộc mình. Những người ấy đã tự từ bỏ nguồn cội của bản thân.</li><li style="text-align:justify;">Nỗ lực rèn luyện bản thân về cả tài năng và phẩm chất để trở thành người có ích, góp phần cống hiến cho đất nước, đem những gì tốt đẹp nhất của mình dựng xây quê hương.</li></ul>- Kết thúc bài nói:Khẳng định tình cảm của mình với quê hương.(Có thể kết thúc bằng một bài hát, một bài thơ,...)&nbsp;

Nói và nghe: Trình bày suy nghĩ về tình cảm của con người với quê hương 

Nói và nghe 4

Trình bày ý kiến về tình cảm gắn bó của con người với quê hương

Củng cố, mở rộng 4

Củng cố, mở rộng (trang 115)

<h2 style="text-align:center;">01. TẬP LÀM MỘT BÀI THƠ LỤC BÁT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Yêu cầu đối với một bài tập làm thơ lục bát</h3>- Đúng luật của thơ lục bát;- Nội dung gần gũi, phù hợp với lứa tuổi, bộc lộ những tình cảm đẹp đẽ, chân thành;- Ngôn ngữ thích hợp, sinh động, gợi cảm.<h3 style="text-align:justify;">2. Các bước tiến hành</h3>a. Khởi động viết- Tập gieo vần- Xác định đề tài.b. Thực hành viếtc. Chỉnh sửa<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 100)</h3>Tiếng chim vách núi nhỏ dầnRì rầm tiếng suối khi gần khi xaNgoài thềm rơi cái lá đaTiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng(Theo Trần Đăng Khoa)<h3 style="text-align:justify;">Đề bài: Viết bài bài thơ lục bát.</h3>HS tham khảo một số bài thơ sau và tự sáng tác một bài thơ lục bát.1. Bài thơ “Hoa bưởi” của ​​nhà thơ Trần Đăng Khoa sáng tác năm 1970, in trong tập Góc sân và khoảng trời năm 1999.Đêm qua hoa rụng cánh rồiSớm nay cái cuống đã chồi quả nonHoa rơi trắng mảnh sân conÔi hoa đã rụng vẫn còn ngát hương…2. Bài thơ “Cây trong vườn” của ​​nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo.Cây Tre như cái cần câuMặt trời là cá, biển: bầu trời xanhChua ngoa mang tiếng chị ChanhVới người đau ốm bỗng thành bạn thânCau như cây tháp trăm tầngThắp hương vào hạ, đèn lồng cuối thu.Cây Trầu leo dọc tường nhàQua mùa để dấu như là chân chimCây Rơm gió cũng lặng imCây Bưởi không gió cũng nhìn lắc lưQuanh năm cây Cọ xoè ôQuả Cam chín chậm như chờ Tết sang…3. Bài thơ “Bà ngoại” của ​​nhà thơ Hoàng Hiểu Nhân in trong tập thơ Quả địa cầu, NXB Kim Đồng, 2016Con cò cõng nắng sang sôngNgoại ra vườn cải tóc bông hoá vàngCò bay qua cánh đồng làngNgoại ra ruộng lúa tóc vàng hoá xanhChiều về cò đã về nhanhNhưng đầu tóc ngoại vẫn xanh cánh đồng.* Sáng tác một bài thơ lục bát​​Con ơi mẹ đã già rồi,Mắt mờ, chân chậm, đồi mồi chấm da.Không còn như thuở mười ba,Cùng ba đánh trận, hát ca suốt ngày.Không còn như những tháng ngày,Cầm gầu tát nước, loay hoay dưới đồng.Không còn cái tuổi lông bông,Trốn cha, trốn mẹ, hái hồng ép hoa.(Nguồn: ican.vn)&nbsp;<h2 style="text-align:center;">02. VIẾT ĐOẠN VĂN THỂ HIỆN CẢM XÚC VỀ MỘT BÀI THƠ LỤC BÁT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Yêu cầu đối với đoạn văn thể hiện cảm xúc về một bài thơ lục bát</h3>- Giới thiệu bài thơ, tác giả (nếu có);- Nêu được cảm xúc về nội dung chính hoặc một số khía cạnh nội dung của bài thơ;- Thể hiện được cảm nhận về một số yếu tố hình thức nghệ thuật của bài thơ (thể thơ, từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,…)<h3 style="text-align:justify;">2. Các bước tiến hành</h3>2.1. Trước khi viếta. Lựa chọn đề tài- Nhớ lại những bài thơ lục bát mà em đã học, đã đọc hoặc tìm đọc một bài thơ lục bát mới.- Bài thơ được chọn có thể là một bài ca dao (khuyết danh) hoặc là sáng tác của một nhà thơ.b. Tìm ý- Đọc bài thơ nhiều lần, ghi lại suy nghĩ và cảm xúc khi đọc.- Có thể tìm ý bằng cách tự đặt ra và trả lời các câu hỏi: Cảm nhận chung khi đọc bài thơ là gì? Bài thơ biểu hiện những điều gì? Bài thơ có những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,.. nào nổi bật?c. Lập dàn ý- Mở đoạn: Giới thiệu ngắn gọn về bài thơ, tác giả (nếu có).- Thân đoạn: Trình bày cảm xúc về bài thơ.+ Nêu cảm xúc về nội dung chính của bài thơ.+ Nêu ý nghĩa, chủ đề của bài thơ.+ Nêu cảm nhận về một số yếu tố hình thức nghệ thuật của bài thơ.- Kết đoạn: Khái quát lại những ấn tượng, cảm xúc về bài thơ.2.2. Viết bàiBám sát dàn ý khi viết bài.Cần lưu ý:- Chú trọng những yếu tố đã khơi gợi cảm xúc của em như nhan đề bài thơ, thể thơ (lục bát), nhịp thơ, vẫn thơ, từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,...- Lựa chọn từ ngữ để diễn tả cảm xúc của em về bài thơ. Kết nối các ý thành đoạn văn. Mỗi ý nên diễn đạt thành hai, ba câu.- Bảo đảm cách trình bày của một đoạn văn: Lùi đầu dòng ở chỗ mở đầu đoạn, chữ đầu viết hoa và có dấu chấm câu kết thúc đoạn. Bố cục đoạn văn bao gồm ba phần mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. Nội dung các câu trong đoạn cần hướng về một chủ đề chung.2.3. Chỉnh sửa bài viếtRà soát, tự chỉnh sửa bài viết của mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Đề bài: Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc về một bài thơ lục bát. (Bài thơ Dòng sông mặc áo - Nguyễn Trọng Tạo).</h3>Dòng sông mới điệu làm saoNắng lên mặc áo lụa đào thướt thaTrưa về trời rộng bao laÁo xanh sông mặc như là mới mayChiều trôi thơ thẩn áng mâyCài lên màu áo hây hây ráng vàngĐêm thêu trước ngực vầng trăngTrên nền nhung tím trăm ngàn sao lênKhuya rồi sông mặc áo đenNép trong rừng bưởi, lặng yên đôi bờ.&nbsp;Sáng ra thơm đến ngẩn ngơDòng sông đã mặc bao giờ, áo hoa?Ngước lên bỗng gặp la đàNgàn hoa bưởi trắng nở nhoà áo ai...- Mở đoạn: Giới thiệu bài thơ lục bát:Bài thơ Dòng sông mặc áo được Nguyễn Trọng Tạo sáng tác năm 1972.- Thân bài: Trình bày cảm xúc về bài thơ+ Bức tranh thiên nhiên hiện lên rực rỡ sắc màu, sống động qua biện pháp tu từ nhân hoá:<ul><li style="text-align:justify;">Ngay từ nhan đề bài thơ, ta đã bắt gặp biện pháp tu từ nhân hoá. Dòng sông cũng giống như con người, biết “mặc áo”. Dòng sông ấy lại rất “điệu”, biết làm đẹp, làm duyên giống như một người thiếu nữ vì màu nước sông cứ liên tục thay đổi trong ngày, giống như người con gái liên tục thay đổi những chiếc áo với màu sắc khác nhau. Màu sắc của dòng sông thay đổi liên tục trong một ngày theo thời gian, theo màu trời, màu cỏ cây....: buổi sáng sông mặc áo lụa đào, buổi trưa sông mặc áo xanh, chiều sông mặc áo màu vàng, tối sông mặc áo nhung tím với lấp lánh ánh trăng sao và vầng trăng được thêu trước ngực, khuya sông mặc áo đen, sáng ra sông mặc áo trắng in hình bông hoa bưởi.</li><li style="text-align:justify;">Hàng loạt các động từ (mặc, cài, thêu, nép), tính từ (thướt tha, thơ thẩn) diễn tả hành động, trạng thái của con người được sử dụng để miêu tả thiên nhiên góp phần giúp bức tranh thiên nhiên hiện lên thật sống động, có hồn, để lại nhiều ấn tượng cho người đọc.</li></ul>→ Qua biện pháp tu từ nhân hoá, bài thơ ca ngợi vẻ đẹp duyên dáng, mềm mại, uyển chuyển, rực rỡ của dòng sông quê hương.+ Bức tranh thiên nhiên ấy không chỉ rực rỡ sắc màu mà còn ngào ngạt mùi hương: Buổi sáng, những bông hoa bưởi nở trắng hai bên bờ soi bóng xuống dòng nước khiến tác giả liên tưởng dòng sông như đang mặc một chiếc áo hoa. Hương thơm của hoa bưởi nhuốm vào chiếc áo hoa khiến cho nhân vật trữ tình “ngẩn ngơ”, thẫn thờ, đắm chìm vào vẻ đẹp của dòng sông.→ Dòng sông quê hương không chỉ mềm mại, uyển chuyển mà còn đầy hương thơm.- Kết bài: Khái quát lại những ấn tượng, cảm xúc về bài thơ.Bằng tài năng quan sát tinh tế, sự liên tưởng độc đáo cùng ngôn từ điêu luyện, nhà thơ đã thổi hồn cho dòng sông quê hương, khiến nó hiện lên sống động, duyên dáng, điệu đà như một người con gái đẹp. Qua đó, ta thấy được sự gắn bó, tình yêu và niềm tự hào của nhà thơ với quê hương.&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Viết: Tập làm một bài thơ lục bát, viết đoạn văn thể hiện cảm xúc về một bài thơ lục bát

Viết 4

Tập làm một bài thơ lục bát

<h2 style="text-align:center;">03. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113, 114)</h3>a. - quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ: mặt trời mọc trên biển.- mâm bạc: bầu trời sáng và lấp lánh.- mâm bể: mặt biển.- cái chất bạc nén: độ sáng và sự lấp lánh.b. Biện pháp tu từ được sử dụng: ẩn dụ. Tác dụng: tăng vẻ đẹp cho thiên nhiên Cô Tô, bức tranh Cô Tô hiện lên cực kì rực rỡ, lộng lẫy, thơ mộng.<h3 style="text-align:justify;">Bài 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 114)</h3>a. Mỗi viên cát bắn vào má vào gáy lúc này buốt như một viên đạn mũi kim.- Biện pháp tu từ: So sánh. So sánh mỗi một hạt cát như một viên đạn mũi kim, so sánh việc cát bắn vào má (do gió bão) mạnh và đau buốt như bị viên đạn mũi kim bắn vào.- Tác dụng: Cụ thể hóa cảm giác bị cát bắn vào mặt. Từ đó cho thấy sự dữ dội của cơn bão ở Cô Tô.b. Hình như gió bão chờ chúng tôi lọt hết vào trận địa cánh cung bãi cát, rồi mới tăng thêm hỏa lực của gió.- Biện pháp tu từ: Nhân hóa. Gió bão vốn là các hiện tượng tự nhiên, vô tri vô giác, đã được gán cho các đặc điểm như con người: biết chờ cho chúng tôi vào hết trận địa cánh cung bãi cát, biết tăng thêm hỏa lực.- Tác dụng: Làm cho gió bão trở nên sinh động, giống như một con người trong trận đánh biết tính toán để hạ gục đối thủ. Thiên nhiên trở thành kẻ thù số 1 của con người.<h3 style="text-align:justify;">Bài 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 114)</h3>- Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây, hết bụi.→ Cách so sánh cho người đọc hình dung một không gian trong veo (tấm kính), rất sạch (lau hết mây, hết bụi), gợi một cảm giác nhẹ nhõm và tinh khiết, trong lành, tầm mắt như được mở rộng ra khi nhìn được cả “chân trời”, “ngấn bể”.+ Sóng thúc lẫn nhau mà vào bờ âm âm rền rền như vua thủy cho các loài thủy tộc rung thêm trống trận.→ So sánh âm thanh của sóng thúc vào bờ với âm thanh của trống trận mà vua thủy cho các loài thủy tộc rung thêm: âm âm, rền rền gợi nhịp điệu, độ hăng say, dữ dội của trống trận trong trận chiến, từ đó tăng sức gợi cho sự dữ dội của những đợt sóng.+ Nó rít lên rú lên như cái kiểu người ta vẫn thường gọi là quỷ khốc thần linh.→ So sánh tiếng gió với tiếng khóc của quỷ dành cho thần linh khiến người đọc cảm nhận được sự đáng sợ, ghê rợn của gió và thấy được sức mạnh của một cơn bão. Đồng thời thấy được cách lựa chọn hình ảnh so sánh tài hoa, độc đáo, mới lạ của nhà văn Nguyễn Tuân.<h3 style="text-align:justify;">Bài 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 114)</h3>Gợi ý: Miêu tả cảnh đêm trăng rằm.- Mở đoạn: Giới thiệu cảnh trăng rằm.- Thân đoạn:+ Vị trí ngắm trăng: từ sân nhà, trên đường, trên tầng thượng của nhà, trên ban công của chung cư,...+ Miêu tả trăng rằm:<ul><li style="text-align:justify;">Khi màn đêm bắt đầu buông xuống, nhà nhà lên đèn, trăng bắt đầu hiện lên…</li><li style="text-align:justify;">Lúc trăng lên: Trăng lên cao dần, tròn và soi sáng xuống vạn vật; Những vì sao toả sáng xung quanh; Trên đường phố, trong công viên,... mọi người đi chơi, đi thể dục, hoặc đi làm về muộn; tiếng còi xe, tiếng người nói cười rộn rã,... Em nhớ lại truyện về chú Cuội.</li></ul>- Kết đoạn: Nêu cảm xúc của mình về cảnh đêm trăng rằm.* Gợi ý một số hình ảnh so sánh hoặc ẩn dụ: mặt trăng tròn vành vạnh như một chiếc đĩa lơ lửng giữa không trung (so sánh); những vì sao đêm chi chít như hàng nghìn ngọn đèn sáng lấp lánh (so sánh); chiếc phông đen (ẩn dụ cho bầu trời buổi đêm);...<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">So sánh</h3><ul><li style="text-align:justify;">So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Nhân hoá</h3><ul><li style="text-align:justify;">Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật,... trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Ẩn dụ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó, nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.</li></ul>

Thực hành tiếng Việt

Đọc - Thực hành 9

Thực hành tiếng Việt (trang 124)

<h2 style="text-align:center;">HÀNH TRÌNH CỦA BẦY ONG</h2><h2 style="text-align:center;">(Nguyễn Đức Mậu)</h2>&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Đặc điểm của thể thơ lục bát được thể hiện trong bài thơ</h3>- Các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.- Vần: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo: trời - đời; hoa - xa; xa - raVới đôi cánh đẫm nắng trờiBầy ong bay đến trọn đời tìm hoaKhông gian là nẻo đường xaThời gian vô tận mở ra sắc màu.&nbsp;- Thanh điệu:+ Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc.Tìm nơi thăm thẳm (T) rừng sâu (B)Bập bùng hoa chuối (T), trắng màu (B) hoa ban (B).Tìm nơi bờ biển (T) sóng tràn (B)Hàng cây chắn bão (T) dịu dàng (B) mùa hoa (B).Tìm nơi quần đảo (T) khơi xa (B)Có loài hoa nở (T) như là (B) không tên (B)…+ Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.Bầy ong rong ruổi trăm miềnRù rì đôi cánh nối liền (B - huyền) mùa hoa (B - ngang)Nối rừng hoang với biển xaĐất nơi đâu cũng tìm ra(B - ngang) ngọt ngào (B - huyền).(Nếu hoa có ở trời caoThì bầy ong cũng mang vào (B - huyền) mật thơm (B - ngang))&nbsp;- Nhịp: ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4,...).Tìm nơi/ thăm thẳm rừng sâuBập bùng hoa chuối,/ trắng màu hoa ban.Tìm nơi/ bờ biển sóng trànHàng cây chắn bão/ dịu dàng mùa hoa.<h3 style="text-align:justify;">2. Vẻ đẹp của quê hương, đất nước</h3>- Quê hương đất nước hiện lên giàu đẹp với “rừng vàng, biển bạc” trải rộng mọi miền Tổ quốc, tươi đẹp với sắc hoa nở rộ gắn với đặc trưng từng vùng miền, từng mùa trong năm:+ Nơi thăm thẳm rừng sâu – Bập bùng hoa chuối, trắng trời hoa ban+ Nơi bờ biển sóng trào – Hàng cây chắn bão dịu dàng mùa hoa+ Nơi quần đảo khơi xa – Có loài hoa nở như là không tên- Nghệ thuật: Đảo ngữ, sử dụng nhiều từ láy, tính từ, điệp từ, ẩn dụ,...<h3 style="text-align:justify;">3. Ý nghĩa được gợi lên từ “hành trình của bầy ong”</h3>- Hành trình của bầy ong là một hành trình dài, siêng năng, kiên trì, không ngừng làm việc, cống hiến để giữ hương sắc cho đời, để tô điểm cho cuộc sống.- Từ hành trình của bầy ong, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp: hãy tạo dựng cho mình một cuộc sống có ý nghĩa, có ích; sống là cống hiến, mang đến “hương thơm mật ngọt” cho đời.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Thơ lục bát</h3><ul><li style="text-align:justify;">Thơ lục bát (6 – 8) là thể thơ mà các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng.</li><li style="text-align:justify;">Vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám; tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sáu tiếp theo.</li><li style="text-align:justify;">Thanh điệu trong thơ lục bát: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.</li><li style="text-align:justify;">Nhịp trong thơ lục bát: Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4,...).</li></ul>

Thực hành đọc

Thực hành đọc 4 (trang 116)

<h2 style="text-align:center;">05. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>a. Cảm giác về một cuộc “ngược dòng” tìm về thuở sơ khai đến với tôi ngay khi len lỏi qua cánh rừng nguyên sinh này.→ Công dụng của dấu ngoặc kép: Đánh dấu một từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt: “ngược dòng” được hiểu theo cách đặc biệt, là quay về tìm hiểu những điều từ xa xưa, lúc sự sống mới bắt đầu, như đi ngược với thời gian tuyến tính đang chảy trôi ở hiện tại.b. Hang có ba cửa lớn: cửa trước có hai lớp, vòm cửa ngoài dẫn vào một “sảnh chờ” rộng rãi; cửa trong lại thấp hẹp, sát ngay dải sông ngầm khá rộng, sâu quá thắt lưng.→ Công dụng của dấu ngoặc kép: Đánh dấu một từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt: “sảnh chờ” ở đây chính là không gian ở trong hang Én. Tác giả so sánh không gian của hang Én rộng và đẹp giống như sảnh chờ, báo hiệu ngoài hang đầu tiên bên ngoài, sẽ còn những hang phía bên trong, từ đó cụ thể hóa, giúp người đọc dễ hình dung về không gian trong hang Én, gợi sự tò mò về các hang tiếp theo ở hang Én.<h3 style="text-align:justify;">Bài 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>a. Giờ họ đã rời ra ngoài sống thành bản nhưng vẫn còn giữ lễ hội “ăn én”. Cũng nghe kể rằng, trong bản A-rem vẫn còn một vài người có bàn chân mỏng, ngón dẹt – dấu tích của bao nhiêu thế hệ leo vách đá, trần hang cao hàng trăm mét.Công dụng của:- Dấu phẩy:+ Dấu phẩy (1): Đánh dấu ranh giới giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó.+ Dấu phẩy (2) (3): Đánh dấu ranh giới giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu, cụ thể ở đây là ngăn cách các từ ngữ chỉ sự vật, hiện tượng cùng loại trong một cụm từ đẳng lập có tính chất liệt kê. Cụ thể: bàn chân mỏng và ngón dẹt đều là những từ chỉ bộ phận cơ thể con người; vách đá và trần hang đều là những sự vật nằm ở vị trí cao, hiểm trở trong hang.- Dấu ngoặc kép: Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt. Cụ thể ở đây là từ “ăn én”, không phải là ăn thịt chim én mà là tên một lễ hội của người A-rem để lưu giữ kí ức họ đã từng sống trong hang động.- Dấu gạch ngang: Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu. Cụ thể: giải thích người A-rem lại có đặc điểm sinh học đặc biệt “bàn chân mỏng, ngón dẹt” là vì đó là “dấu tích của bao nhiêu thế hệ leo vách đá, trần hang cao hàng trăm mét”.b. Hô-oát Lim-bơ, người tìm ra hơn 500 hang động ở Việt Nam, trong đó có hang Sơn Đoòng lớn nhất thế giới, khẳng định rằng: mỗi xen-ti-mét đá kia phải qua cả trăm triệu năm bào mòn hay bồi đắp mới nên. Và tất cả măng đá, nhũ đá, ngọc động ấy vẫn “sống” trong hành trình tạo tác của tự nhiên.Công dụng của:- Dấu phẩy:+ Dấu phẩy (1): Đánh dấu ranh giới giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó. Bộ phận phía sau: “người tìm ra hơn 500 hang động ở Việt Nam, trong đó có hang Sơn Đoòng lớn nhất thế giới” chú thích cho từ ngữ phía trước “Hô-oát Lim-bơ”+ Dấu phẩy (2): Đánh dấu ranh giới giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu. Cụ thể ở đây cụm “trong đó có hang Sơn Đoòng lớn nhất thế giới” bổ sung thêm cho cụm “hơn 500 hang động ở Việt Nam”.+ Dấu phẩy (3): Đánh dấu ranh giới giữa các thành phần phụ của câu với vị ngữ. Cụm người tìm ra hơn 500 hang động ở Việt Nam, trong đó có hang Sơn Đoòng lớn nhất thế giới là thành phần phụ của câu; khẳng định rằng: mỗi xen-ti-mét đá kia phải qua cả trăm triệu năm bào mòn hay bồi đắp mới nên là thành phần vị ngữ nòng cốt của câu.+ Dấu phẩy (4): Đánh dấu ranh giới giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu, cụ thể ở đây là ngăn cách các từ ngữ chỉ sự vật, hiện tượng cùng loại trong một cụm từ đẳng lập có tính chất liệt kê. Nhũ đá, măng đá, ngọc động là những sự vật có cùng tính chất.- Dấu ngoặc kép: Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt. “Sống” được để trong dấu ngoặc kép trong câu được hiểu theo nghĩa: các măng đá, nhũ đá, ngọc động vẫn tiếp tục được bồi đắp, bào mòn trong hành trình tạo tác của tự nhiên. Đó là một sự hiển nhiên, sinh động cho thấy tất cả mọi vật đều ở trạng thái vận động.<h3 style="text-align:justify;">Bài 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>Những câu văn có sử dụng dấu ngoặc kép trong các văn bản Cô Tô, Hang Én:- Văn bản Cô Tô:+ Anh quẩy 15 gánh cho thuyền anh: “Đi ra khơi, xa lắm mà. Có khi mười ngày mới về. Nước ngọt cho vào sạp, chỉ để uống. Vo gạo thổi cơm cũng không được lấy nước ngọt. Vo gạo bằng nước biển thôi.”→ Công dụng: Đánh dấu đoạn trích dẫn trực tiếp lời nói của nhân vật. Ở đây, tác giả Nguyễn Tuân trích dẫn lại lời của nhân vật anh hùng Châu Hòa Mãn theo lối trực tiếp.- Văn bản Hang Én:+ Bạn sẽ thấy những “thương hải tang điền” còn hiện hữu trên dải hóa thạch sò, ốc, san hô,… nơi vách đá.→ Công dụng: Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp. “Thương hải tang điền” (bãi bể nương dâu) là một thành ngữ chỉ những biến đổi lớn lao, ở đây ngầm ý nói sự thay đổi từ biển sang hang động còn để lại dấu tích ở các hóa thạch. Đây là thành ngữ được sử dụng nhiều trong văn học Trung Quốc và văn học Việt Nam cổ trung đại.<h3 style="text-align:justify;">Bài 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>a. Bữa tối, một chú én tò mò sa xuống bàn ăn, cánh bị thương không bay lên được.- Biện pháp tu từ: Nhân hóa. Chim én được gọi bằng “chú”.b. Sáng hôm sau, tôi vẫn thấy nó thản nhiên đi lại quanh lều bên một bên cánh còn hơi sà xuống.- Biện pháp tu từ: Nhân hóa. Chim én được miêu tả với những từ ngữ, cử chỉ, điệu bộ như con người : “thản nhiên”, “đi lại”.→ Tác dụng của biện pháp tu từ nhân hoá được sử dụng trong cả 2 câu trên: Làm cho con chim én trở nên gần gũi, sống động, hồn nhiên, tinh nghịch, thân thiết với con người. Từ đó khẳng định con người và loài vật là bạn hữu.<h3 style="text-align:justify;">Bài 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>a. Nhiều bạn én thiếu niên ngủ nướng, say giấc ngay trên những mỏm đá thấp dọc lối đi.- Biện pháp tu từ: Nhân hóa. Gọi chim én là “bạn”, cũng phân chia thành các độ tuổi và tính cách như con người: “thiếu niên”, “ngủ nướng”, “say giấc”.→ Tác dụng: Làm cho con chim én trở nên gần gũi, sống động, hồn nhiên, tinh nghịch, thân thiết với con người.b. Chúng đậu thành từng vạt như đám hoa lá ai ngẫu hứng xếp trên mặt đất.- Biện pháp tu từ: So sánh. So sánh vạt bướm với đám hoa lá ai ngẫu hứng xếp trên mặt đất.→ Tác dụng: Tăng sức gợi cho sự miêu tả, diễn đạt hình ảnh đàn bướm đậu thành từng vạt đẹp, rực rỡ như hoa lá và cho thấy cảm xúc yêu mến, thích thú của người viết trước vẻ đẹp.c. Cửa thứ hai thông lên mặt đất như cái giếng trời khổng lồ đón khí trời và ánh sáng.- Biện pháp tu từ: So sánh. So sánh cửa thứ hai ở hang Én thông lên mặt đất cao, rộng, sáng như giếng trời khổng lồ.- Tác dụng: Cụ thể hoá hình dáng cửa hang thứ hai, khiến nó trở nên dễ hình dung hơn, từ đó đem đến cảm giác choáng ngợp trước không gian sáng rộng và trong trẻo cho người đọc.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Dấu ngoặc kép</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đánh dấu từ ngữ, đoạn dẫn trực tiếp, lời đối thoại.</li><li style="text-align:justify;">Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san,... được dẫn.</li><li style="text-align:justify;">Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Dấu phẩy</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đánh dấu ranh giới giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.</li><li style="text-align:justify;">Đánh dấu ranh giới giữa các thành phần phụ của câu với chủ ngữ và vị ngữ.</li><li style="text-align:justify;">Đánh dấu ranh giới giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó.</li><li style="text-align:justify;">Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Dấu gạch ngang</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.</li><li style="text-align:justify;">Đặt đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê.</li><li style="text-align:justify;">Nối các từ nằm trong một liên danh.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">So sánh</h3><ul><li style="text-align:justify;">So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Nhân hoá</h3><ul><li style="text-align:justify;">Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật,... trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Ẩn dụ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó, nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.</li></ul>&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Đọc - Thực hành 10

Thực hành tiếng Việt (trang 129)

<h2 style="text-align:center;">04. VĂN BẢN 2. HANG ÉN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 117)</h3>Nhân vật xưng “tôi” đã kể về hành trình khám phá hang Én theo trình tự thời gian.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 117)</h3>- Địa hình: dốc cao gập ghềnh; đường mòn, trơn; vách đá cao hiểm trở; nhiều đoạn đường bằng qua thung lũng Rào Thương; suối nước trong vắt, mát lạnh, hiện rõ làn đá cuội nơi đáy suối; ​​Quãng đường từ bản Đoòng đến hang Én dễ đi và rất đẹp.- Cây cối: những vòm dây leo giăng chéo; những gốc cây cổ thụ tán cao vút, thân đầy các loại dây leo; có cả phong lan cây cổ thụ tán cao vút, hoa phong lan nở; suối róc rách sát chân núi, thảm cỏ, rồi cây cối rậm rạp, lúp xúp; những vạt lau lách rậm rạp; những bãi cỏ bằng phẳng; Những dãy núi trùng điệp được phủ kín cây xanh, mây và khí núi màu lam nhẹ bay vờn qua đỉnh rừng.- Loài vật: sên, vắt, nhiều loài côn trùng và chim chóc nhiều côn trùng, chim chóc; vẳng ra tiếng chim kêu; đàn cá trôi liêu xiêu giữa dòng nước chảy xiết như những chiếc lá trúc khô; những đàn bướm đủ màu – vàng, trắng, xanh đen … đậu thành từng vạt như đám hoa lá ai xếp trên mặt đất. Thấy động, chúng bay lên, lượn vòng, quấn quýt cả vào chân người→ Qua cách miêu tả của tác giả, cảnh vật rừng nguyên sinh không hiện lên như một tài liệu khoa học mà thấm đẫm niềm háo hức, say mê, sự ngạc nhiên, bất ngờ của người lần đầu đặt chân đến nơi đây. Thiên nhiên hoang sơ, xa lạ, hiểm trở, đầy thử thách mà cũng gần gũi, bao dung và đầy mê hoặc.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 117)</h3>- Những nhũ đá, măng đá, ngọc động, dải đá san hô tưởng là những vật vô tri nhưng chúng đều có sự sống, sinh thành, biến hoá qua chiều dài của lịch sử địa chất: “mỗi cm kia, là phải có cả trăm triệu năm bào mòn hay bồi đắp mới nên. Và tất cả măng đá, nhũ đá, ngọc động ấy vẫn “sống” trong hành trình tạo tác của tự nhiên.” Trong những hang động như hang Én, sự sống ấy hiển hiện rất rõ. Những tín hiệu của tự nhiên, qua cách miêu tả của tác giả, trở nên có hồn, thân thiết, gần gũi với con người, cho con người cảm nhận chiều sâu của lịch sử, chạm đến cội nguồn của sự sống trên hành tinh.- Hàng vạn con chim én vẫn cư ngụ trong hang và chưa phải biết sợ con người. Bữa tối, một chú én sa xuống bên bàn ăn, cánh nó bị thương ko bay được, một bạn cho nó ăn trong lòng tay. Sáng hôm sau tôi vẫn thấy nó thản nhiên đi lại quanh lều. Chắc nó sẽ bình phục và sẽ lại tung cánh bay qua cái giếng trời kia… Nhiều bạn én thiếu niên ngủ nướng, đậu ngay trên đá dọc lối đi, nếu đặt lên vai bạn sẽ rúc vào tóc hoặc leo ngay lên chễm chệ trên đầu mình để…ngủ tiếp!: Én tự tin là chủ nhân nơi đây, chưa từng hoặc rất ít tiếp xúc con người hiện đại nên “chưa phải biết sợ con người”. Hang Én là một nơi vẫn còn hoang sơ, chưa có sự tác động nhiều từ con người nên nó vẫn mang hơi thở cuộc sống từ thuở khai thiên lập địa, khi ấy con người và loài vật sống với nhau như bạn hữu, gần gũi, gắn bó với nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 117)</h3>Hình ảnh thể hiện sự trân trọng, lòng biết ơn và tình yêu của con người với tự nhiên: “Hang Én giống như cái tổ khổng lồ và an toàn mà Mẹ Thiên Nhiên ban tặng cho con người, với không gian trú ẩn, nước, không khí, ánh sáng,...”<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 117)</h3>Tâm trạng của tác giả khi ở trong hang Én: chậm rãi ngắm nhìn và suy tư về đá; hoà đồng với chim én; chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nước, cát, bầu trời, nắng, hơi nước; hoà mình với tự nhiên một cách hồn nhiên,... Tác giả yêu thích, cảm phục, ngưỡng vọng, kết giao với tự nhiên, cảm thấy được sống an nhiên trong cái “tổ” của “Mẹ Thiên Nhiên”.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 117)</h3>Sự hoà mình với tự nhiên, sống giữa thiên nhiên như là sống trong cái “tổ” của “Mẹ Thiên Nhiên” khiến cho người đọc cảm thấy bình yên, ấm áp. Giữa rừng sâu tưởng như đầy đe doạ, hiểm nguy, mọi sinh vật lại quấn quýt, sum vầy, thân thiện. Cách tác giả cảm nhận về cuộc sống hoang dã không làm cho người đọc khiếp sợ tự nhiên, mà trái lại, người đọc được truyền thêm niềm vui sống, tình yêu với tự nhiên.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>- Hành trình khám phá hang Én với thiên nhiên hoang sơ, xa lạ, hiểm trở, đầy thử thách là một lựa chọn thích hợp với những người ưa mạo hiểm, cho con người mở rộng tầm mắt với những trải nghiệm thú vị, vừa là thử thách đối với sức khoẻ và kĩ năng sinh tồn của con người trong những điều kiện thiếu thốn.- Hành trình đến với hang Én còn là hành trình về với tự nhiên với “người mẹ” vừa nuôi dưỡng vừa dạy dỗ con người, từ đó giúp con người nhận thức được mối quan hệ giữa con người và tự nhiên; hiểu được vai trò, tầm quan trọng của tự nhiên; sống hoà hợp với tự nhiên; thêm yêu mến, tự hào, trân trọng và có ý thức bảo tự nhiên. Đây cũng chính là điều mà hành trình khám phá hang Én đánh thức ở con người.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Kí và du kí</h3>Kí<ul><li style="text-align:justify;">Kí là loại tác phẩm văn học chú trọng ghi chép sự thực.</li><li style="text-align:justify;">Trong kí có kê sự việc, tả người, tả cảnh, cung cấp thông tin và thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của người viết. Có những tác phẩm nghiêng về kể sự việc, có những tác phẩm ob nghiêng về thể hiện cảm xúc.</li><li style="text-align:justify;">Với một số thể loại kí, tác giả thường là người trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến sự việc. Sự việc thường được kể theo trình tự thời gian. Tác giả có thể xưng “tôi", có vai trò như người kể chuyện. Khi kế, tác giả kết hợp trình bày suy nghĩ, cảm xúc, sự quan sát, liên tưởng, tưởng tượng của mình về sự việc.</li></ul>Du kí<ul><li style="text-align:justify;">Du kí là thể loại kí ghi chép về những chuyến đi tới các vùng đất, các xứ sở nào đó. Người viết kể lại hoặc miêu tả những điều mắt thấy tai nghe trên hành trình của mình.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Văn bản “Hang Én”</h3>2.1. Nội dungVăn bản cho thấy vẻ đẹp hoang dã, nguyên sơ của hang Én và tình yêu, sự trân trọng, ngưỡng mộ của con người trước vẻ đẹp của thiên nhiên.2.2. Nghệ thuật- Sử dụng các từ ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc.- Trí liên tưởng, tưởng tượng độc đáo.- Lối kể tuyến tính phù hợp với thể kí giúp câu chuyện trở nên gần gũi, sống động, chân thực với người đọc<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 118)</h3>Gợi ý:- Vẻ đẹp của hang Én vừa hoang sơ, kì vĩ mà cũng vô cùng bình yên, ấm áp:+ Hoang sơ, kĩ vĩ:<ul><li style="text-align:justify;">Con đường dẫn đến hang Én hiểm trở với dốc cao gập ghềnh, đường trơn, cánh rừng nguyên sinh hoang sơ, xa lạ, đầy thử thách.</li><li style="text-align:justify;">Hang Én như một cái tổ khổng lồ với 3 cửa lớn, những vách đá hiểm trở, lòng hang rộng, chứa được hàng trăm người, quãng sông ngầm, bãi cát mịn, nước trong veo, hàng vạn con én cư ngụ, hoá thạch, nhũ đá, măng đá, ngọc động được hình thành qua cả trăm triệu năm.</li></ul>+ Bình yên, ấm áp:<ul><li style="text-align:justify;">Con đường dẫn đến hang Én cũng thơ mộng, gần gũi với những bông hoa phong lan nở, đàn cá bơi liêu xiêu, đàn bướm như những đám hoá lá quấn quýt cả vào chân người.</li><li style="text-align:justify;">Trong lòng hang Én: trần hang đẹp như mái vòm của một thánh đường; én hồn nhiên cư ngụ, thoải mái sống, không mảy may để ý đến du khách, tứ bề tiếng chim líu ríu, không khí trong lành, tiếng nước âm âm...</li></ul>- Vẻ đẹp đó khiến con người vừa ngỡ ngàng vừa thán phục, nó đánh thức bản tính tự nhiên, khát vọng hòa đồng và chinh phục tự nhiên của con người.- Đồng thời, vẻ đẹp đó còn tạo cho con người những mĩ cảm mãnh liệt, giúp con người thêm yêu mến, tự hào, trân trọng và có ý thức bảo tự nhiên.&nbsp;&nbsp;

Văn bản 2: Hang Én 

Đọc - Văn bản 14

Hang Én

<h2 style="text-align:center;">VIẾT BÀI VĂN TẢ CẢNH SINH HOẠT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Yêu cầu đối với bài văn tả cảnh sinh hoạt</h3>- Giới thiệu được cảnh sinh hoạt;- Tả bao quát quang cảnh (không gian, thời gian, hoạt động chính);- Tả hoạt động cụ thể của con người;- Sử dụng từ ngữ phù hợp để miêu tả cảnh sinh hoạt một cách rõ nét, sinh động;- Nêu được cảm nghĩ về cảnh sinh hoạt.<h3 style="text-align:justify;">2. Các bước tiến hành</h3>2.1. Trước khi viếta. Lựa chọn đề tàiCảnh sinh hoạt.b. Tìm ý- Hình dung các chi tiết về cảnh sinh hoạt theo trí nhớ của em: thời gian, địa điểm; quang cảnh chung và những hoạt động cụ thể; những người tham gia và hành động lời nói của họ.- Sưu tầm các tư liệu liên quan.c. Lập dàn ý- Mở bài: Giới thiệu cảnh sinh hoạt.- Thân bài: Miêu tả cảnh sinh hoạt.+ Tả bao quát khung cảnh và ấn tượng chung về cảnh sinh hoạt.+ Tả cụ thế cảnh sinh hoạt theo trình tự thời gian; hoạt động cụ thể của những người tham gia.+ Thể hiện cảm xúc khi quan sát, chứng kiến hoặc tham gia cảnh sinh hoạt.- Kết bài: Nêu suy nghĩ, đánh giá của người viết.2.2. Viết bàiBám sát dàn ý khi viết bài.Cần lưu ý:- Tả những gì em đã quan sát. Nên tả cụ thể hình dáng, màu sắc, âm thanh, mùi vị,... Chú ý dùng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hoá đề bài viết thêm sinh động.- Sử dụng những từ ngữ thể hiện chân thực tình cảm, suy nghĩ của em2.3. Chỉnh sửa bài viếtRà soát, tự chỉnh sửa bài viết của mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2>Đề bài: Viết bài văn tả cảnh sinh hoạt. (Cảnh gói bánh chưng ngày Tết).- Mở bài: Giới thiệu cảnh gói bánh chưng ngày TếtHằng năm, cứ Tết, em và bố mẹ lại về quê ăn Tết với ông bà. Sáng ngày 29 Tết, như thông lệ, ông bà em thường gói bánh chưng.- Thân bài: Miêu tả cảnh gói bánh chưng ngày Tết+ Chuẩn bị làm bánh<ul><li style="text-align:justify;">Khoảng 7 giờ sáng, bà em vo gạo nếp và đãi đỗ xanh đã được ngâm từ tối hôm trước. Những hạt gạo trắng muốt, căng mẩy và những hạt đỗ vàng ươm lần lượt được vớt ra rổ để cho ráo nước.</li><li style="text-align:justify;">Trong bếp, ông đang thái miếng thịt lợn được bà đi chợ mua từ sớm thành từng miếng to bằng bàn tay em. Sau khi thái xong ông ướp thịt với muối và hạt tiêu.</li><li style="text-align:justify;">Mẹ em nhanh chóng trải chiếu ra trước hiên nhà, lau sạch lá rong đã được bà rửa sạch từ chiều hôm trước, phân ra hai loại lá to, lá nhỏ để chuẩn bị gói bánh.</li><li style="text-align:justify;">Bố em khuân những cây củi nhãn to từ góc vườn vào sân để chuẩn bị nấu bánh chưng.</li></ul>+ Gói bánh<ul><li style="text-align:justify;">Đến hơn 8 giờ sáng, mọi công đoạn chuẩn bị đã hoàn thành. Cả ngày ngồi quây quần trên chiếc chiếu cói và gói bánh. Mẹ xếp lần lượt 4 lượt lá sẵn trên mâm. Bà đổ một lượt gạo, một lượt đỗ, rồi để miếng thịt vào chính giữa, rồi lại một lượt đỗ, một lượt gạo. Sau khi xong, bà chuyển mâm đó sang cho ông gói. Ông với đôi tay khéo léo, nhanh thoăn thoắt đã gói thành một chiếc bánh chưng vuông vức mà không cần khuôn và buộc lạt thật chặt và xếp sang một bên.</li><li style="text-align:justify;">Mỗi người một việc, vừa làm vừa chuyện trò vui vẻ. Ông bà hỏi thăm công việc của bố mẹ và việc học của em. Mẹ cũng hỏi thăm tình hình của họ hàng. Khung cảnh ấy thật là bình yên và ấm áp.</li><li style="text-align:justify;">Đến khoảng 10 giờ, công đoạn gói bánh đã xong. 20 chiếc bánh chưng xanh vuông vắn đã được hoàn thành.</li></ul>+ Luộc bánh<ul><li style="text-align:justify;">Ông và bố xếp những chiếc bánh vào một chiếc nồi to, rồi mang ra giữa sân, chỗ cái bếp mà bố vừa “thiết kế” từ những viên gạch cũ ông xếp ở góc vườn. Lửa được nhóm rồi nhanh chóng bùng lên. Một lúc sau nồi bánh chưng đã sôi sùng sục.</li><li style="text-align:justify;">Khi ấy, bà và mẹ cũng chuẩn bị xong cơm trưa cho cả nhà. Cả nhà vừa ăn trưa vừa trông bánh chưng.</li><li style="text-align:justify;">Cả ngày hôm ấy, em và bố cùng trông bánh chưng. Em rất thích được ngồi cạnh bếp lửa để sưởi ấm và vùi những củ khoai lang lấy từ trong bếp của bà vào trong đám than đang cháy hồng rực để nướng.</li></ul>+ Vớt bánh<ul><li style="text-align:justify;">Đến 12 giờ đêm, lúc này bánh đã chín, cả nhà vớt bánh. Em háo hức lại thật gần để nhìn từng chiếc bánh cho thật rõ. Từng chiếc bánh lần lượt được vớt ra khỏi nồi toả khói nghi ngút. Mùi thơm của bánh chưng mới luộc xong thật hấp dẫn. Dù đã luộc khá lâu nhưng em vẫn nhìn thấy màu xanh rất đẹp của lá dong và màu đã hơi ngả vàng của lạt buộc bên ngoài.</li><li style="text-align:justify;">Bánh vớt xong được xếp cẩn thận trên chiếc bàn. Bà bảo em là để qua đêm cho ráo nước, đến sáng mai là có bánh chưng để thắp hương ông bà tổ tiên.</li></ul>- Kết bài: Nêu suy nghĩ, tình cảm, đánh giá của bản thân<ul><li style="text-align:justify;">Gói bánh chưng ngày Tết là tục lệ đẹp của gia đình em nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung. Em luôn mong đến Tết để được về gói bánh chưng với ông bà.</li><li style="text-align:justify;">Cảnh gói bánh chưng ngày Tết ở nhà em thật yên bình và ấm áp. Nó cho em thấy được tình cảm gia đình gắn bó, ý nghĩa của ngày Tết đối với mỗi người dân Việt Nam và thêm yêu mến, trân trọng những truyền thống tốt đẹp của quê hương.</li></ul>&nbsp;

Viết: Viết bài văn tả cảnh sinh hoạt 

Viết 6

Viết bài văn tả cảnh sinh hoạt (trang 133)

<h2 style="text-align:center;">03. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92)</h3>a. Lờ đờ bóng ngả trăng chênh: bóng là “hình ảnh của vật do phản chiếu mà có”.b. Bóng đã lăn ra khỏi đường biên dọc: bóng là “quả cầu rỗng bằng cao su, da hoặc nhựa, dễ nẩy, dùng làm đồ chơi thể thao”.c. Mặt bàn được đánh véc-ni thật bóng: bóng là “nhẵn đến mức phản chiếu được ánh sáng gần như mặt gương”.→ Các từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau. → Đây là các từ đồng âm.<h3 style="text-align:justify;">Bài 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 92, 93)</h3>a. Từ đường trong câu “Đường lên xứ Lạng bao xa?” chỉ khoảng không gian phải vượt qua để đi từ một địa điểm này đến một địa điểm khác.Còn trong câu “Những cây mía óng ả này chính là nguyên liệu để làm đường.”, từ đường lại chỉ chất kết tinh có vị ngọt, dùng trong thực phẩm.→ Các từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau. → Đây là các từ đồng âm.b. Từ đồng trong câu “Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát.” là chỉ khoảng đất rộng và bằng phẳng, dùng để cày cấy, trồng trọt.Còn trong câu “Tôi mua cái bút này với giá hai mươi nghìn đồng." từ đồng là đơn vị tiền tệ.→ Các từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau. → Đây là các từ đồng âm.<h3 style="text-align:justify;">Bài 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 93)</h3>Nghĩa của từ trái trong 3 trường hợp: “Cây xoài trước sân nhà em có rất nhiều trái.”, “Bố vừa mua cho em một trái bóng.”, “Cách một trái núi với ba quãng đồng.” có liên quan với nhau vì đều biểu thị sự vật có dạng hình cầu.→ Từ “trái” có nhiều nghĩa khác nhau và các nghĩa đó có liên quan với nhau. → Đây là từ nhiều nghĩa.<h3 style="text-align:justify;">Bài 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 93)</h3>Từ cổ trong câu a “Con cò có cái cổ cao.” chỉ một bộ phận của cơ thể, nối đầu với thân.Từ cổ trong câu b “Con quạ tìm cách uống nước trong một chiếc bình cao cổ.” là chỗ eo lại ở gần phần đầu của một đồ vật, giống hình dạng cái cổ.Từ cổ trong câu c “Phố cổ tạo nên vẻ đẹp riêng của Hà Nội.” có nghĩa là cổ kính.→ Các nghĩa của từ “cổ” trong câu a và câu b có liên quan với nhau. → Đây là từ nhiều nghĩa.→ Các nghĩa của từ “cổ” trong câu a và câu b có nghĩa hoàn toàn so với nghĩa của từ “cổ” trong câu c. → Đây là các từ đồng âm.<h3 style="text-align:justify;">Bài 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 93)</h3>- Từ “nặng” trong câu: Tiếng hò xa vọng nặng tình nước non chỉ tính chất, mức độ nhiều, có tình cảm gắn bó, không dễ dứt bỏ được nhiều tình cảm.- Một số ví dụ có từ “nặng” được dùng với nghĩa khác:+ Lỗi vi phạm an toàn giao thông này sẽ bị phạt rất nặng.(nặng: “ở mức độ cao, có tác dụng làm cho phải chịu nhiều tổn thất”.)+ Khối kim loại ấy nặng thật.(nặng: “có trọng lượng lớn hơn mức bình thường hoặc lớn hơn so với trọng lượng của vật khác.”)<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><ul><li style="text-align:justify;">Từ đồng âm là những từ có âm giống nhau nhưng nghĩa khác nhau, không có mối liên hệ nào với nhau.</li><li style="text-align:justify;">Từ đa nghĩa là từ có hai hoặc nhiều hơn hai nghĩa, các nghĩa này có liên quan với nhau.</li></ul>&nbsp;&nbsp;

Đọc - Thực hành 7

Thực hành tiếng Việt (trang 101)

<h2 style="text-align:center;">CHIA SẺ MỘT TRẢI NGHIỆM VỀ NƠI EM SỐNG HOẶC TỪNG ĐẾN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2>Các bước tiến hànhBước 1: Trước khi nói- Chuẩn bị nội dung nói- Tập luyệnBước 2: Trình bày bài nói- Tự tin, thoải mái. Chú ý chào hỏi khi bắt đầu và cảm ơn khi kết thúc.- Dùng từ ngữ xưng hô cho phù hợp (Ví dụ: em, mình, tôi, tớ).- Điều chỉnh tốc độ nói và sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợp.- Chú ý kết hợp trình bày ý kiến với việc sử dụng tranh ảnh, bài hát,... để tăng sức hấp dẫn cho bài nóiBước 3: Sau khi nói- Trao đổi với người nghe, lắng nghe những nhận xét để rút ra kinh nghiệm cho mình.<h2 style="text-align:justify;">II. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2>Đề bài: Chia sẻ một trải nghiệm về nơi em sống hoặc từng đến. (Trải nghiệm về một lần chinh phục đỉnh Fansipan).Gợi ý triển khai bài nói:- Giới thiệu vấn đề:Tháng 10 vừa rồi, em được bố mẹ cho đi du lịch đến Sa Pa và nhờ đó, em có cơ hội được chinh phục đỉnh Fansipan.- Chia sẻ về trải nghiệm ​​chinh phục đỉnh Fansipan:+ Giới thiệu khái quát về đỉnh Fansipan: Được mệnh danh là nóc nhà của Đông Dương, Fansipan là đỉnh núi cao 3143m so với mực nước biển thuộc dãy núi Hoàng Liên Sơn, cách trung tâm thị xã Sa Pa khoảng 9km về phía Tây Nam, nằm giáp hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu thuộc vùng Tây bắc Việt Nam.+ Sáng hôm đó, thời tiết se lạnh. Sau khi ăn sáng tại khách sạn và mặc quần áo ấm, khoảng 9 giờ, gia đình em di chuyển đến Sun Plaza Sapa để mua vé tàu hoả leo núi và vé cáp treo lên đỉnh Fansipan.+ Sau khi bố em mua vé xong, cả nhà cùng lên chiếc tàu hoả leo núi chạy qua thung lũng Mường Hoa để đến trạm cáp treo. Chiếc tàu hoả nhìn rất đẹp, giống như trong các bộ phim châu Âu mà em đã từng xem. Ngồi trên tàu, em có thể nhìn xuống thung lũng Mường Hoa với những cánh đồng hoa bạt ngàn, những thửa ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp.+ Tàu chạy khoảng 6 phút thì lên tới ga cáp treo Hoàng Liên. Khung cảnh ở đây cũng rất đẹp. Cả nhà tranh thủ chụp những bức ảnh kỉ niệm và nhanh chóng vào cabin cáp treo để lên đỉnh Fansipan. Chiếc cáp treo lên cao dần cao dần. Những cánh đồng lúa chín vàng tuyệt đẹp, những con thác chảy như những dải yếm trắng uốn lượn trên đại ngàn xanh rộng lớn và cả những mái nhà sàn thấp thoáng hiện ra rồi mờ dần sau tầng mây phủ. Ngồi trong cabin, phóng tầm mắt ra xa, em có thể ngắm toàn cảnh một vùng núi Tây Bắc hùng vĩ của đất nước. Trong cabin, em được nghe giới thiệu rằng cáp treo Fansipan là tuyến cáp treo duy nhất trên thế giới có thể hoạt động an toàn trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Đặc biệt, đây cũng là tuyến cáp đạt kỷ lục Guinness: “Cáp treo ba dây có độ chênh lệch giữa ga đi và ga đến lớn nhất thế giới: 1410m”. Cáp treo Fansipan ra đời đã rút ngắn thời gian từ thung lũng Mường Hoa lên đỉnh núi từ 2 đến 4 ngày leo bộ xuống còn 15 phút, góp phần hiện thực hóa ước mơ chinh phục nóc nhà Đông Dương của hàng nghìn du khách trong nước và quốc tế.+ Cáp treo đi được khoảng 20 phút thì đến nhà ga Fansipan. Xuống khỏi cabin, em cảm thấy một luồng không khí lạnh ập đến. Mẹ nhanh chóng nhắc em kéo áo khoác, đội mũ và đi găng tay vào. Từ nhà ga này, mọi người cùng nhau leo khoảng 600 bậc thang để lên đến đỉnh Fansipan. Trên đường đi, em được nhìn ngắm những cây cổ thụ to sừng sững và ghé thăm chùa Bảo An, Cổng Trời, Tượng Phật cao hơn 20m... Cũng có những đoạn đường mà sương mù bao phủ khiến mọi người rất khó nhìn đường. Càng lên cao, không khí càng loãng khiến cho em cảm thấy khó thở và dừng lại nghỉ ngơi. Nhưng tất cả những điều đó không làm cho em chán nản mà quyết tâm chinh phục đỉnh Fansipan càng cao hơn. Em cố gắng bước tiếp và một lúc sau, nóc nhà Đông Dương đã hiện ra. Nhìn thấy cột mốc Fansipan và lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới, một niềm vui sướng lạ kì chợt trào dâng. Em thấy đất nước mình thật tươi đẹp, hùng vĩ. Từ đỉnh núi này, em có thể thấy những đỉnh núi khác xa xa thấp thoáng, không khí ở đây thì trong lành, những tia nắng thỉnh thoảng chiếu xuống long lanh rực rỡ. Em cảm giác mình như đang ở chốn bồng lai tiên cảnh.+ Sau khi tham quan và chụp ảnh kỉ niệm, gia đình em trở về. Khi vào cabin cáp treo xuống núi, em cảm thấy rất lưu luyến, cứ ngoái lại nhìn để lưu lại tất cả những khoảnh khắc của hành trình trải nghiệm lí thú này.- Kết thúc bài nói:+ Đến bây giờ, trải nghiệm chinh phục đỉnh Fansipan vẫn để lại trong em những ấn tượng sâu sắc.+ Khẳng định tình cảm của mình với quê hương: Đến thăm Fansipan, em không chỉ được mở mang hiểu biết mà còn cảm thấy thêm yêu, thêm tự hào về quê hương đất nước Việt Nam.&nbsp;&nbsp;

Nói và nghe: Chia sẻ một trải nghiệm về nơi em sống hoặc từng đến 

Nói và nghe 5

Chia sẻ một trải nghiệm về nơi em sống hoặc từng đến

Củng cố, mở rộng 5 (trang 139)

<h2 style="text-align:center;">NGHÌN NĂM THÁP KHƯƠNG MỸ</h2><h2 style="text-align:center;">(Lam Linh)</h2>&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Những dấu hiệu cho thấy văn bản này thuộc thể loại du kí</h3>- Văn bản ghi chép về hành trình đi thăm cụm tháp Khương Mỹ trên địa phận tỉnh Quảng Nam.- Tác giả là người trực tiếp thực hiện chuyến đi. Những từ ngữ cho thấy điều đó: “chúng tôi tìm đường vào cụm tháp Khương Mỹ”, “tôi ghé thăm”, “rời tháp Chăm Khương Mỹ khi trời đã về chiều, tôi và cô bạn không khỏi tiếc nuối”. Người viết kể lại, miêu tả những điều mắt thấy tai nghe trên hành trình của mình.<h3 style="text-align:justify;">2. Vẻ đẹp của tháp Khương Mỹ</h3>- Mang vẻ đẹp nguyên sơ, trầm mặc, lặng lẽ, uy nghiêm với rêu phủ, màu trầm đỏ của gạch nung.- Mang vẻ đẹp uyển chuyển, duyên dáng, mê hoặc với những hoa văn điêu khắc trang trí tinh tế, mềm mại.<h3 style="text-align:justify;">3. Những thông tin hữu ích về lịch sử và văn hóa trong bài kí</h3>- Vị trí địa lí: Di tích tháp Chàm Khương Mỹ thuộc thôn 4, xã Tam Xuân I, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam được xây dựng vào cuối thế kỉ IX.- Kiến trúc: gồm 3 lớp: tháp Bắc, tháp Giữa, tháp Nam; theo lối tháp Chăm truyền thống…; hoa văn điêu khắc trên gạch,...- Kĩ thuật xây dựng: đến nay vẫn khiến các nhà khoa học đau đầu...- Văn hoá: có lẽ có liên quan đến trường ca Ramayana...<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2>Du kí<ul><li style="text-align:justify;">Du kí là thể loại kí ghi chép về những chuyến đi tới các vùng đất, các xứ sở nào đó. Người viết kể lại hoặc miêu tả những điều mắt thấy tai nghe trên hành trình của mình.</li></ul>

Thực hành đọc 

Thực hành đọc 5 (trang 139)

<h2 style="text-align:center;">06. VĂN BẢN 3. CỬU LONG GIANG TA ƠI</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 121)</h3>Nhan đề bài thơ “Cửu Long Giang ta ơi” lấy tên đoạn sông Mê Kông chảy trên lãnh thổ của Việt Nam – Cửu Long – như một cách để giới hạn phần lãnh thổ Việt Nam, từ đó biểu thị tình yêu, niềm tự hào vẻ quê hương đất nước.Từ “ta” ở đây gợi sự thân thiết, ý thức sở hữu.Từ “ơi” làm cho nhan đề bài thơ giống như lời gọi tha thiết, thể hiện tình cảm đối với từng tấc đất của cha ông.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 121)</h3>“Tấm bản đồ rực rỡ” trong bài giảng của thầy giáo đẹp đẽ lạ thường bởi nó không chỉ là hình ảnh sông Mê Kông mà còn tượng trưng cho Tổ quốc thiêng liêng. Tấm bản đồ trong cảm nhận của cậu học trò mười tuổi như mở ra một không gian mới, gợi niềm háo hức, mê say. Cậu bé ước mơ được ngắm nhìn sông núi tuyệt vời của Tổ quốc thân yêu. Hình ảnh người thầy vụt trở nên diệu kì, như có phép lạ nâng cánh ước mơ của học trò.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 121)</h3>Trong dòng chảy của nó, Mê Kông hiện lên với nhiều vẻ đẹp khác nhau. Khi chảy vào vùng đất Nam Bộ, sông Mê Kông (đoạn này gọi là sông Cửu Long) được đặc tả ở vẻ trù phú.- Lan hoang dứa mật thông nhựa lên hươngNhững trưa hè ngun ngút nắng Trường Sơn- Trúc đào tươi chim khuyên rỉa cánh sương đọng long lanh;- Đất phẳng thở chan hoà.Sóng toả chân trời buồm trắng.- Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi vángRuộng bãi Mê Kông trồng không hết lúaBến nước Mê Kông tôm cá ngập thuyềnSầu riêng thơm dậy đất Thủ BiênSuối mát dội trong lòng dừa trĩu quả.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 121)</h3>- Những chi tiết thể hiện hình ảnh người nông dân Nam Bộ mà cuộc sống của họ gắn với ruộng đồng vùng lưu vực sông Cửu Long:Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sươngMồ hôi vã bãi lau thành đồng lúaThành những tên đọc lên nước mắt đều muốn ứaNhững Hà Tiên, Gia Định, Long ChâuNhững Gò Công, Gò Vấp, Đồng Tháp, Cà MauNhững mặt đấtCha ông ta nhắm mắtTruyền cháu con không bao giờ chia cắt.- Đó không chỉ là hình ảnh những con người cực nhọc cùng bùn đất để gây dựng quê hương mà còn là những con người biết đoàn kết để gìn giữ đất đai sông núi.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 122)</h3>Gợi ý:- Hình ảnh:Ta cởi áo lội dòng sông ta hátMê Kông chảy, Mê Kông cũng hát→ Hình ảnh dòng sông Mê Kông được nhân hoá hiện lên sinh động như một người bạn cũng biết “hát”, có sự gần gũi, gắn bó thân thiết với con người. Người và sông cùng hoà ca bài ca lao động, bài ca nghĩa tình, ca ngợi tình yêu, quê hương, đất nước.- Hình ảnh:Mê Kông quặn đẻChín nhánh sông vàng→ Hình ảnh dòng sông Mê Kông được nhân hoá giống như một người mẹ đang quằn quại trong cơn đau đẻ để sinh ra “chín nhánh sông vàng” - chính là sông Cửu Long. Từ đó, tác giả khẳng định vai trò, ý nghĩa của sông Mê Kông như một người mẹ thiên nhiên sinh thành có công lao to lớn, đã sinh thành và nuôi dưỡng bao thế hệ con người Mê Kông.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 122)</h3>Tình yêu của tác giả đối với dòng Mê Kông lớn dần và sâu sắc hơn theo năm tháng, thể hiện ở từng chặng đường đời của nhân vật trữ tình: Mười tuổi thơ: khi còn nhỏ; Ta đi... bản đồ không nhìn nữa: khi lớn khôn; Ta đã lớn: khi trưởng thành.Theo năm tháng đời người, nhận thức về dòng sông thay đổi, tình cảm với dòng Mê Kông, với đất nước cũng lớn dần: từ sự tưởng tượng diệu kì qua bài giảng của thầy giáo đến những hiểu biết và trải nghiệm phong phú về địa hình, về thiên nhiên và cuộc sống con người gắn với dòng sông, cuối cùng là những cảm nhận sâu sắc về bề dày lịch sử và truyền thống ông cha.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Thơ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Thơ là một hình thức sáng tác văn học phản ánh cuộc sống với những cảm xúc chất chứa, cô đọng, những tâm trạng dạt dào, những tưởng tượng mạnh mẽ, trong ngôn ngữ hàm súc, giàu hình ảnh, và nhất là có nhịp điệu.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Một số đặc điểm của thơ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Mỗi bài thơ thường được sáng tác theo một thể thơ nhất định với những đặc điểm riêng về số tiếng trong mỗi dòng, số dòng trong mỗi bài,…</li><li style="text-align:justify;">Ngôn ngữ thơ cô đọng, giàu nhạc điệu và hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ (so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,…)</li><li style="text-align:justify;">Khi phân tích thơ, phải gắn nội dung với hình thức nghệ thuật, chú ý đến các đặc điểm như: vần, nhịp, thanh điệu, âm điệu,…</li><li style="text-align:justify;">Nội dung chủ yếu của thơ là tình cảm, cảm xúc của nhà thơ trước cuộc sống. Thơ có thể có yếu tố tự sự (kể lại một sự kiện, câu chuyện) và miêu tả (tái hiện những đặc điểm nổi bật của đối tượng) nhưng những yếu tố ấy chỉ là phương tiện để nhà thơ bộc lộ tình cảm, cảm xúc.</li></ul>&nbsp;&nbsp;

Văn bản 3: Cửu Long Giang ta ơi (Nguyên Hồng)

Đọc - Văn bản 15

Cửu Long Giang ta ơi

Sơn Tinh, Thủy Tinh

Thánh Gióng (trang 6)

Thực hành tiếng Việt (trang 16)

<h2 style="text-align:center;">02. VĂN BẢN 1. CÔ TÔ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu 1. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>Nhà văn đưa người đọc đến đảo Cô Tô, đảo Thanh Luân và gặp gỡ mấy anh em bộ binh và hải quân, anh hùng Châu Hoà Mãn và vợ anh.<h3 style="text-align:justify;">Câu 2. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>- Các danh từ: cánh cung, hỏa lực, trống trận.- Cụm tính từ + động từ mạnh: buốt, rát, liên thanh quạt lia lịa, trời đất trắng mù mù, thúc, âm âm rền rền, vỡ tung, rít lên, rú lên, ghê rợn.- Lượng từ: ba ngàn thước, trăm thước.- Các từ, cụm từ Hán Việt: hỏa lực, thủy tộc, quỷ khốc thần linh.- Biện pháp so sánh:<ul><li style="text-align:justify;">mỗi viên cát như viên đạn mũi kim</li><li style="text-align:justify;">gió như người bắn</li><li style="text-align:justify;">chốc chốc gió ngừng trong tích tắc như để thay băng đạn</li><li style="text-align:justify;">sóng như vua thủy</li><li style="text-align:justify;">gió rú rít như quỷ khốc thần linh</li></ul>- Thủ pháp tăng tiến:<ul><li style="text-align:justify;">Gác đảo nhiều khuôn cửa kính bị gió vây và dồn, bung hết. Kính bị thứ gió cấp 11 ép, vỡ tung.</li></ul>→ Nguyễn Tuân miêu tả trận bão giống như một trận chiến. Nhà văn sử dụng các từ ngữ trong trường nghĩa chiến trận để diễn tả sự huỷ diệt của cơn bão. Ngoài ra, tác giả còn dùng các từ Hán Việt làm tăng màu sắc kì quái cho cơn bão.<h3 style="text-align:justify;">Câu 3. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>- Bầu trời: trong trẻo, sáng sủa, trong sáng hơn.- Cây: xanh mượt.- Nước biển: lam biếc đặm đà hơn- Cát: vàng giòn hơn.- Mặt trời: rọi lên. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn.→ Khác với cách miêu tả trận bão biển, biển sau bão không còn được miêu tả bằng những từ ngữ tạo cảm giác mạnh, kịch tính mà được miêu tả bằng các hình ảnh giàu màu sắc, gợi không khí yên ả và vẻ đẹp tinh khôi của Cô Tô.<h3 style="text-align:justify;">Câu 4. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>- Cảnh và người Cô Tô được nhìn từ trên cao (nóc đồn khố xanh), từ đầu mũi đảo (bờ đá đấu sư). Được quan sát từ các vị trí khác nhau, Cô Tô khi thì hiện lên toàn cảnh, bon phương tám hướng, toát lên vẻ đẹp bao la, kì vĩ; khi thì cận cảnh từng hoạt động cụ thể của con người (quanh giếng nước ngọt), toát lên vẻ đẹp đời thường sôi động mà bình dị.- Dòng thời gian vận động thể hiện trình tự các thời điểm quan sát của người viết: bão lúc chiều, lúc đêm; trước bão, trong bão, sau bão; ngày thứ tư, ngày thứ năm, ngày thứ sáu; lúc mặt trời chưa mọc, mặt trời mọc, mặt trời cao bằng con sào,... Thời điểm quan sát cho thấy cách kể theo trình tự thời gian của kí.<h3 style="text-align:justify;">Câu 5. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.→ Cách dùng tử ngữ gần gũi với dân chài (động bão, mẻ cá giã đôi) trực tiếp thể hiện lòng yêu mến, sự gắn bó của tác giả với đảo.<h3 style="text-align:justify;">Câu 6. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>Phần sau của đoạn trích tập trung miêu tả giếng nước ngọt trên đảo giữa biển khơi cùng hoạt động của con người quanh giếng. Giếng nước ngọt là dấu hiệu của sự sống con người trên đảo. Nó vừa là nguồn sống cho dân đảo, vừa ghi dấu sự sống của họ. Những chiếc lá cam, lá quýt vương lại trong lòng giếng sau bão là minh chứng cho việc họ đã bám đảo lâu năm, đã canh tác những loại cây trồng của đất liền ở đây. Hoạt động hối hả lấy nước sinh hoạt, trữ nước cho tàu bè ra khơi phản chiếu cuộc sống thường ngày và công việc lao động trên biển của dân đảo. Khung cảnh Cô Tô sẽ thiếu đi hơi ấm của sự sống con người nếu không có chi tiết miêu tả giếng nước ngọt và hoạt động của con người quanh giếng.<h3 style="text-align:justify;">Câu 7. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>Hình ảnh chị Châu Hoà Mãn được tác giả miêu tả: “Trông chị Châu Hoà Mãn địu con, thấy nó dịu dàng yên tâm như cái hình ảnh biển cả là mẹ hiển mớm cá cho lũ con lành”. Có thể coi đây là một hình ảnh so sánh nhiều tầng bậc với các cặp so sánh: biển cả - người mẹ hiền; biển cho tôm cá - mẹ mớm thức ăn cho con; người dân trên đảo – lũ con lành của biển. Cách kết thúc này cho thấy tình yêu của tác giả với biển đảo quê hương và sự tôn vinh những người lao động trên đảo. Nó tạo cho người đọc ấn tượng khó quên về khung cảnh, tiềm năng của biển Cô Tô cũng như cuộc sống lao động của những con người mới đang từng ngày từng giờ cống hiến cho sự phồn vinh của đất nước.<h2 style="text-align:justify;">II. LÝ THUYẾT&nbsp;TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Kí</h3><ul><li style="text-align:justify;">Kí là loại tác phẩm văn học chú trọng ghi chép sự thực.</li><li style="text-align:justify;">Trong kí có kê sự việc, tả người, tả cảnh, cung cấp thông tin và thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của người viết. Có những tác phẩm nghiêng về kể sự việc, có những tác phẩm ob nghiêng về thể hiện cảm xúc.</li><li style="text-align:justify;">Với một số thể loại kí, tác giả thường là người trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến sự việc. Sự việc thường được kể theo trình tự thời gian. Tác giả có thể xưng “tôi", có vai trò như người kể chuyện. Khi kể, tác giả kết hợp trình bày suy nghĩ, cảm xúc, sự quan sát, liên tưởng, tưởng tượng của mình về sự việc.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Văn bản “Cô Tô”</h3>2.1. Nội dungNhà văn Nguyễn Tuân đã tái hiện thật sinh động vẻ đẹp của thiên nhiên đảo Cô Tô và cảnh sinh hoạt lao động của những con người nơi đây. Qua đó, đoạn trích còn bộc lộ tấm lòng yêu thiên nhiên, tha thiết với những vẻ đẹp kì vĩ của đất nước, cũng như tấm lòng sâu nặng, ngợi ca của tác giả với vẻ đẹp của con người trong công cuộc lao động đổi mới và xây dựng đất nước.2.2. Nghệ thuật- Miêu tả tinh tế, chính xác, từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc- Những trường liên tưởng độc đáo, bất ngờ- Sử dụng các biện pháp so sánh, ẩn dụ,…<h2 style="text-align:justify;">III. GỢI Ý LUYỆN TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài tập. (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - Trang 113)</h3>Gợi ý:HS nhận biết được hình ảnh so sánh trong đoạn văn: “Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông.”Mặt trời mọc trên biển “tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn”.Quả trứng ấy “hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng.”- Từ láy “đầy đặn” diễn tả hình dạng tròn đầy của mặt trời.- Cách kết hợp từ mới lạ: “hồng hào thăm thẳm”+ hồng hào: chỉ màu sắc.+ thăm thẳm: chỉ độ sâu.- Mặt trời như lòng đỏ trứng gà đặt trên bầu trời như mâm bạc, đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng, mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh. Đây là một hình ảnh rất ngộ nghĩnh, đáng yêu.→ Hình ảnh so sánh thể hiện tài quan sát, tưởng tượng và tài năng ngôn ngữ của tác giả. Từ đó, bức tranh về cảnh mặt trời mọc hiện lên cực kì rực rỡ, lộng lẫy, thơ mộng.

Văn bản 1: Cô Tô

Đọc - Văn bản 13

Cô Tô

Thạch Sanh

Ai ơi mồng chín tháng tư

Kể lại một truyền thuyết

Củng cố, mở rộng 1 (trang 25)

Viết bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện

Thực hành tiếng Việt (trang 35)

Thực hành đọc 1 (trang 25)

Thực hành tiếng Việt (trang 41)

Thực hành tiếng Việt (trang 12)

Vua chích chòe

Kể lại một truyện cổ tích qua lời một nhân vật

Viết bài văn nhập vai nhân vật kể lại một truyện cổ tích

Củng cố, mở rộng 2 (trang 55)

Tiếng cười không muốn nghe

Xem người ta kia

Thực hành đọc 2 (trang 55)

Thực hành tiếng Việt (trang 66)

Cây khế

Bài tập làm văn (trích Nhóc Ni-cô-la)

Trình bày về một hiện tượng (vấn đề) mà em quan tâm

Thực hành tiếng Việt (trang 72)

Viết bài văn trình bày về một hiện tượng (vấn đề) mà em quan tâm

Thực hành đọc 3 (trang 83)

Trái Đất - Cái nôi của sự sống