VIẾT
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH CỦA MỘT VĂN BẢN BẰNG SƠ ĐỒ
I. TRI THỨC TẬP LÀM VĂN
1. Khái niệm
- Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ là cách lược bỏ các ý phụ, thông tin chi tiết, chỉ giữ lại những ý chính, thông tin cốt lõi và thể hiện dưới dạng sơ đồ.
2. Yêu cầu đối với sơ đồ tóm tắt văn bản
a. Yêu cầu về nội dung
- Tóm lược đúng và đủ các sự việc, phần, đoạn, ý chính trong văn bản.
- Sử dụng các từ khóa, cụm từ.
- Thể hiện được quan hệ giữa các sự việc, phần, đoạn, ý chính trong văn bản.
- Thể hiện được nội dung bao quát của văn bản.
b. Yêu cầu về hình thức
- Kết hợp hài hòa, hợp lí giữa các từ khóa với hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu,...
- Sáng rõ, có tính chất thẩm mỹ, giúp nắm bắt nội dung chính của văn bản một cách thuận lợi, dễ dàng.
c. Quy trình viết
- Bước 1: Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt:
+ Xác định văn bản gồm mấy phần hoặc mấy đoạn và quan hệ giữa các phần, các đoạn.
+ Tìm từ khóa (những từ được lặp lại nhiều lần, được in nghiêng, in đậm) và ý chính của từng phần hoặc đoạn.
+ Xác định nội dung chính của văn bản và hình dung cách vẽ sơ đồ.
- Bước 2: Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ:
+ Dựa trên số phần hoặc số đoạn, xác định số ô hoặc số bộ phận cần có trong sơ đồ.
+ Cách thể hiện trong sơ đồ về các phần, đoạn, ý chính và quan hệ giữa chúng trong văn bản gốc cần tóm tắt đã phù hợp chưa.
+ Để kiểm tra và tự đánh giá sơ đồ bằng bản tóm tắt vừa hoàn chỉnh, em có thể dựa vào bảng kiểm dưới đây:
Bảng kiểm tóm tắt văn bản bằng sơ đồ
Yêu cầu tóm tắt | Đạt/ chưa đạt |
| Tương ứng về số phận, đoạn, ý chính giữa sơ đồ và văn bản cần tóm tắt. | |
| Sử dụng từ khóa. | |
| Thể hiện mối quan hệ giữa các phần, đoạn, ý chính. | |
| Bao quát nội dung chính của văn bản cần tóm tắt. |
II. LUYỆN TẬP
Đề bài: Hãy tóm tắt bằng sơ đồ một văn bản mà em đã học hoặc được đọc.
