VĂN BẢN 1: NGUYÊN HỒNG - NHÀ VĂN CỦA NHỮNG NGƯỜI CÙNG KHỔ
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
- Nhận biết được một số định thức tố tố (ý kiến, lí lẽ, bằng chứng nhận, ...), nội dung (đề tài, vấn đề, tư tưởng, ý nghĩa, ...) của văn bản nghị luận văn học.
- Vận dụng các hiểu biết về nghĩa của một số thành phần thông tin và dấu chấm phẩy và đọc hiểu, viết, nói, nghe có hiệu quả.
- Viết đoạn văn viết lại cảm xúc khi đọc một bài thơ lục bát.
- Biết trình bày ý kiến về một vấn đề.
- Ham tìm hiểu và yêu thích văn học.
KIẾN THỨC NGỮ VĂN
1. Văn bản nghị luận
Văn bản nghị luận là loại văn bản thuyết phục người đọc, người nghe nói về một vấn đề nào đó, ví dụ: “Bài thơ này rất hay” hoặc “Cần phải trồng nhiều cây xanh”, ...
To Thuyết phục, người viết, người nói phải nêu lên ý kiến đó. Nghị luận văn học là văn bản nghị luận về các vấn đề văn học.
2. Ý kiến, lí lẽ và bằng chứng chỉ
- Ý kiến là một nhận xét mang tính định mức hoặc phủ định như: “Nguyên Hồng thực sự là nhà văn của nhân dân lao động” hoặc “Không được săn bắt động vật hoang dã”. Ý kiến của văn bản nghị luận bình thường ở chủ đề hoặc mở đầu bài viết.
- Lí lẽ thường tập trung nguyên nhân, trả lời các câu hỏi: Vì sao ?, do đâu? (Hạn chế: Vì sao “Thánh Gióng” là truyện truyền thuyết? Có phải nước ngọt ngày càng khan hiếm không?).
- Bằng chứng nhận (certificate) thường là các đồ vật, công cụ số liệu có thể nhằm mục đích minh họa, làm sáng đèn cho lý thuyết.
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
NGUYÊN HỒNG - NHÀ VĂN của người CÙNG KHỔ
NGUYỄN ĐĂNG MẠNH
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - trang 75)
- Văn bản viết về vấn đề: Nguyên Hồng là nhà văn của những người lao động cùng khổ.
- Nội dung của bài viết tập trung có thể hiện rõ vấn đề: Nguyên Hồng là nhà văn của những người lao động cùng khổ.
- Set other title: Con người Nguyên Hồng trong cuộc sống và văn chương.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - trang 75)
Để thuyết phục người đọc rằng: Nguyên Hồng “rất dễ xúc động, rất dễ khóc”, tác giả nêu lên những bằng chứng:
- Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí từng chia sẻ ngọt ngào.
- Khóc khi nghĩ đến đời sống cực khổ của nhân dân mình ngày trước.
- Khóc khi nói đến công ơn của Tổ quốc, quê hương đã sinh ra mình, đến công ơn của Đảng, của Bác Hồ đã cho mình lý tưởng cao đẹp của thời đại.
- Khóc cả những người đau khổ, oan trái của những nhân vật là những con tinh thần làm chính mình “hư cấu”.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - trang 75)
- Ý chính của phần (2): Thuở thơ bất hạnh của Nguyên Hồng.
- Ý chính của phần (3): Chất dân nghèo, chất lao động ở nhà văn Nguyên Hồng.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - trang 75)
- Văn bản trên để ta hiểu thêm về con người Nguyên Hồng, hiểu là vì sao đoạn trích “Trong lòng mẹ” lại có những miêu tả chân thực, đầy cảm xúc như thế. By tuổi thơ của Nguyên Hồng là bất hạnh, cay đắng: “mồ côi cha từ năm 12 tuổi”, “mẹ phải đi từng bước nữa và thường phải đi ăn xa” mà Hồng phải sống nhờ vào cô bé cay nghiệt. Nguyên Hồng luôn khao khát tình cảm gia đình, khao khát yêu thương nên được gặp mẹ, được sống trong tình yêu của mẹ, cậu bé Hồng hạnh phúc, sung sướng đến “cực điểm”.
Câu 5 (Sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1 - trang 75)
Nguyên Hồng là một trong những tác giả của nền văn học hiện đại Việt Nam. Ông có một đời sống bất hạnh, một tuổi thơ với nhiều cay đắng, hơn tuổi. Chính bởi hoàn cảnh khó khăn, nghèo cùng cực thiếu tình yêu nên có những người tìm hiểu, đồng cảm cho những người cùng khổ. Cha mất, mẹ đi thêm bước nữa, tuổi thơ ông “ đầu đường xó chợ” , làm việc đủ mọi nghề. Chính vì thế, đọc những tác phẩm Mợ Du, Những ngày thơ ấu … ta thấy chất nghèo, chất lao động thấm sâu vào văn chương và vào thế giới nghệ thuật của tác giả. Nguyên Hồng quả là “nhà văn của những người cùng khổ” giống như lời bình của nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh.