THỰC HÀNH VỀ HÀM Ý
I, KIẾN THỨC CẦN NHỚ
- Nghĩa tường minh: là phần thông báo đc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu.
- Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
II, HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 12, tập 2 – trang 79)
a) Căn cứ vào nghĩa tường minh trong lời đáp của A Phủ:
- A Phủ nói thiếu thông tin số lượng bò bị mất. A Phủ đã lờ yêu cầu của Pá Tra.
- Lời đáp có chủ ý thừa thông tin so với yêu cầu của câu hỏi mà lại nói đến công việc dự định và niềm tin của mình “lấy súng đi bắt hổ”.
- Câu trả lời của A Phủ rất khéo léo, tuy ngầm thừa nhận việc bò bị mất, hổ ăn thịt, nhưng A Phủ rất khéo léo khi đặt vào đó ý định lấy công chuộc tội, hé mở hi vọng con hổ giá trị hơn nhiều con bò bị mất.
b) Hàm ý là nội dung câu hỏi được thể hiện trong nghĩa tường minh, được suy ra từ hiện thực câu chữ, ngữ cảnh.
- Cách trả lời của A Phủ vi phạm phương châm về lượng nhằm chuộc tội, làm giảm cơn giận dữ của thống lý Pá Tra.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 12, tập 2 – trang 80)
a) Câu nói của Bá Kiến “tôi không phải cái kho” hàm ý:
+ Từ chối trước lời đề nghị xin tiền của Chí Phèo ( cái kho – biểu tượng của cải).
+ Cách nói vi phạm phương châm cách thức nhằm tạo ra hàm ý.
b) “Chí Phèo đấy hở?”: Câu hỏi nhưng hành động chào, với hàm ý: anh lại có chuyện gì nữa đây
+ “Rồi làm ăn chứ cứ báo người ta mãi à?”: Câu hỏi với hành động sai khiến, ý nói Chí Phèo lo làm ăn chứ không thể mãi đến đây xin tiền
c) Chí Phèo trong hai lượt lời đầu cố ý nói không đầy đủ nội dung. Phần hàm ý được thể hiện trong lượt lời thứ ba: Tao muốn làm người lương thiện.
- Hai lượt lời vi phạm phương châm về lượng, về cách thức: nói thiếu ý và không rõ ràng
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 12, tập 2 – trang 80)
a) - Lượt lời 1 bà Đồ nói: hình thức câu hỏi nhưng không dùng để hỏi nhằm gợi ý một cách lựa chọn cho ông
- Lượt lời 2 chứng tỏ lượt lời đầu tiên của bà có hàm ý khác: không tin tưởng vào tài văn chương của ông, ý nói văn chương ông viết kém, dùng giấy viết văn chỉ lãng phí giấy
b) Bà vợ tế nhị, lịch sự muốn giữ thể diện cho chồng, cũng không muốn ông chê bai trực tiếp văn chương của ông
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 12, tập 2 – trang 80)
Để tạo ra cách nói có hàm ý còn tùy thuộc vào ngữ cảnh mà người nói sử dụng một cách thức hoặc phối hợp nhiều cách thức với nhau
Chọn: D
Gợi ý Văn 12 Soạn Thực hành về hàm ý do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ