THUỐC
I, KIẾN THỨC CẦN NHỚ
- Giá trị nội dung
Truyện phơi bày tình trạng ngu muội, vô cảm của người dân Trung Quốc trước Cách mạng Tân Hợi (1911) và thể hiện lòng khâm phục, xót thương đối với nhà cách mạng đã hi sinh.
- Giá trị nghệ thuật
Cốt truyện đơn giản, cách viết cô đọng, hình ảnh mang tính biểu tượng, chi tiết nghệ thuật đặc sắc, giàu ý nghĩa.
II, HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ Văn, tập 2 – trang 111)
Hình ảnh chiếc bánh bao tầm máu người có ý nghĩa:
- Nghĩa thực: Chiếc bánh bao trước hết là thực phẩm mà người dân Trung Quốc vẫn ăn hằng ngày nhưng trong tác phẩm này, nó trở thành một vị thần dược để cứu người, một vị thuốc mà khiến người ta chết nhưng con người vẫn tin vào đó để truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác.
- Nghĩa văn học: “Chiếc bánh bao tẩm máu đỏ tươi, máu còn nhỏ từng giọt, từng giọt” để gợi nhắc về bệnh u mê, lạc hậu của quần chúng và bi kịch của những chiến sĩ cách mạng tiên phong. Hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người còn là tư tưởng và con đường đi sai lầm của những người làm cách mạng. Những người tiên phong đi trước quá xa rời quần chúng, không đi sâu tìm hiểu và nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của nhân dân.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ Văn, tập 2 – trang 111)
Hình tượng của người tù cách mạng Hạ Du được hiện lên:
- Hạ Du là chiến sĩ cách mạng, khi trong tù thì không ai biết đến. Người anh hùng được giác ngộ lí tưởng cách mạng sớm, có lí tưởng cách mạng rõ ràng, dũng cảm hiên ngang tuyên truyền lí tưởng cách mạng với cả tên cai ngục tuy nhiên tới khi bị xử tử hình vẫn không làm cho căn bệnh u mê của người dân được đẩy lùi.
- Hạ Du không được miêu tả trực tiếp, chỉ là những chi tiết được gợi lên trong lời kể của của một số người trong quán trà lão Hoa. Họ bàn tới cả công hiệu của chiếc bánh bao tẩm máu người.
- Qua lời bàn tán Lỗ Tấn cho thấy thái độ ca ngợi, trân trọng đối với Hạ Du (trái ngược với đám đông phê phán).
+ Tác giả cho thấy sự lạc hậu của người dân Trung Quốc.
+ Lòng yêu nước còn nhưng xa rời quần chúng (bị chú ruột tố giác, mẹ xấu hổ, đao phủ dùng máu trục lợi, bị miệt thị.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ Văn, tập 2 – trang 111)
- Câu chuyện diễn ra trong hai buổi sớm của hai mùa:
+ Buổi sáng đầu tiên có ba cảnh: cảnh sớm tinh mơ, trời còn tối, lão Hoa đi mua bánh bao chấm máu người, cảnh pháp trường và cảnh cho con ăn bánh.
+ Ba cảnh liên tục, diễn ra trong mùa thu lạnh lẽo. Bối cảnh quán trà và đường phố là nơi đông người nên hình dung được dư luận, ý thức xã hội.
+ Buổi sáng cuối cùng – tết thanh minh- mùa xuân tảo mộ. Mùa thu lá rụng, mùa xuân đâm chồi nảy lộc, gieo mầm.
- Ý nghĩa hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du:
+ Vòng hoa trước hết là một hình ảnh thể hiện tấm lòng ưu ái của nhà văn Lỗ Tấn đối với cuộc đời và sự nghiệp, sự hi sinh của những người cách mạng như Hạ Du.
+ Vòng hoa là hình ảnh cực đối lập của “chiếc bánh bao tẩm máu”.
+ Chi tiết vòng hoa trên mộ Hạ Du, chủ đề tư tưởng được thể hiện trọn vẹn hơn, không khí của truyện vốn u buồn, tăm tối.
+ Vòng hoa cũng thể hiện niềm lạc quan, tin tưởng vào một tương lai tươi sáng của cách mạng Trung Quốc khi đã có người thấu hiểu và cảm thông cho người chiến sĩ cách mạng. Vòng hoa cũng là dấu hiệu tốt lành, là lời khẳng định sẽ có những con người tiếp tục đứng lên làm cách mạng, tiếp bước con đường mà Hạ Du và những đồng chí của anh đang đi, hoàn thành sự nghiệp mà anh còn dang dở.
III, HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ Văn, tập 2 – trang 111)
Ý nghĩa chi tiết người chết chém bên trái, nghĩa địa người chết bệnh, chết nghèo bên phải, chia cắt bởi một con đường mòn. Con đường mòn ấy được hình thành bởi suy nghĩ lạc hậu, những định kiến lạc hậu của người dân Trung Hoa.
+ Nó còn thể hiện sự phân chia giai cấp giàu nghèo của xã hội
+ Con đường cũng là ranh giới thể hiện thái độ, tình cảm của xã hội Trung Quốc lúc bấy giờ
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ Văn, tập 2 – trang 29)
Câu hỏi của bà mẹ trước vòng hoa trên nấm mộ “thế này là thế nào?” có ý nghĩa:
+ Câu nói mang vẻ ngạc nhiên, bàng hoàng khi thấy vòng hoa xen với sự xót xa trước cái chết của con
+ Cũng hàm chứa niềm vui vì có người hiểu con mình, chút hi vọng le lói về sự thay đổi, giác ngộ của một trong số những người dân địa phương
+ Niềm hi vọng của sự hi sinh bất tử con người Cách Mạng.
Gợi ý Văn 12 Soạn Thuốc do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ