PHỎNG VẤN VÀ TRẢ LỜI PHỎNG VẤN
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
SGK – 180
- Một vài hoạt động phỏng vấn và trả lời phỏng vấn trong đời sống: phỏng vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục, phỏng vấn ca sĩ Hà Anh Tuấn,...
- Mục đích của hoạt động phỏng vấn và trả lời phỏng vấn:
+ Để chuyện trò, để biết rõ hơn về một người nổi tiếng.
+ Để biết quan điểm của người được hỏi về một chủ đề có ý nghĩa xã hội, đang được dư luận quan tâm.
+ Để thấy tầm quan trọng , ý nghĩa xã hội của vấn đề đang được phỏng vấn .
+ Để tạo lập các quan hệ xã hội .
+ Để chọn người phù hợp với công việc …
SGK – 180
Câu nói trên không sai bởi vì hoạt động phỏng vấn giúp ta tìm ra được sự thật và khả năng thực sự. Đó là biểu hiện của tinh thần dân chủ, tránh sự lạm qyền hay sự bao che không minh bạch.
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Chuẩn bị phỏng vấn
a. Trước khi phỏng vấn, cần xác định rõ tất cả các yếu tố: nội dung, mục đích, đối tượng, phương pháp phỏng vấn. Ngoài ra còn chuẩn bị, xem xét lên kế hoạch để lựa chọn, sắp xếp thời gian, địa điểm phỏng vấn. Vì chúng cũng có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả phỏng vấn…
b. Mục đích của cuộc phỏng vấn là: đánh giá trình đội kiến thức, kĩ năng, thái độ của người xin việc.
- Chủ đề của cuộc phỏng vấn là những câu hỏi về cá nhân (trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, tính cách bản thân), nhận thức đối với công ty, đối vớivị trí ứng tuyển, những công việc cần phải làm trong công ty khi vào vị trí đó, về khả năng cống hiến cho công ty,...
c. Để thu thập được nhiều thông tin, người phỏng vấn nên chọn câu hỏi B, vì người trả lời phỏng vấn buộc phải trình bày đầy đủ
- Để có thể thu thập được nhiều nhất những thông tin mong muốn
+ Ta cần tránh những câu hỏi mà người trả lời chỉ cần đáp có - không; đúng - sai.
+ Ta nên đặt câu hỏi hay và khai thác được nhiều thông tin từ người được phỏng vấn.
2. Tiến hành phỏng vấn.
a. Không phải lúc nào người phỏng vấn cũng chỉ nêu những câu hỏi đã chuẩn bị sẵn. Ngược lại trong quá trình hỏi đáp, người hỏi còn cần lắng nghe lời đáp, để đưa ra những câu hỏi có tính chất "ngẫu hứng", "ứng đối". Nhằm:
- Làm cho câu chuyện liên tục, không rời rạc. Tăng sự tương tác giữa 2 bên.
- Khéo léo lái người được phỏng vấn trở lại chủ đề phỏng vấn nếu thấy họ có dấu hiệu "lạc đề" hoặc thậm chí có khi họ cố ý né tránh vấn đề.
- Gợi mở khiến họ có thể nêu ý kiến rõ ràng hơn và để có thể khai thác thêm được những thông tin cần thiết.
b. Cuộc phỏng vấn diễn ra trong không khí thân tình, tự nhên. Người phỏng vấn cần lịch thiệp, nhã nhặn, biết lắng nghe, đồng cảm với người cùng nói chuyện, mà còn cần tỏ thái độ tôn trọng ý kiến của họ bằng cách chăm chú ghi chép và tránh chạm vào những chỗ có thể làm cho người phỏng vấn không vui.
c. Kết thúc phỏng vấn người phỏng vấn không nên cảm ơn người trả lời phỏng vấn đã dành thời gian và công sức cho buổi nói chuyện.
3. Biên tập sau khi phỏng vấn.
a) Kết quả phỏng vấn phải được trình bày trung thực. Người phỏng vấn có thể sửa lại câu trả lời cho ngắn gọn nhưng không thay đổi ý của người được phỏng vấn.
b) Nếu có điều kiện thì ta nên ghi lại nét mặt, ánh mắt, cử chỉ của người trả lời phỏng vấn.
- Bài phỏng vấn phải được trình bày rõ ràng, trong sáng và hấp dẫn.
4. Những yêu cầu đối với người trả lời phỏng vấn
Người trả lời phỏng vấn phải nêu thật trung thực, rõ ràng ý kiến của mình về những điều được hỏi với thái độ thẳng thắn chân thành. Tuy nhiên, người trả lời phỏng vấn phải biết cách tạo được ấn tượng mạnh, sự hấp dẫn trong câu trả lời của mình cho người phỏng vấn nghe.
Trong quá trình phỏng vấn cả người phỏng vấn và người trả lời phỏng vấn cần phải giữ thái độ lịch thiệp tôn trọng lẫn nhau.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Bài 1: SGK – 182
Phỏng vấn có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống, nhất là phỏng vấn truyền hình bởi so với phỏng vấn trên đài phát thanh hoặc báo chí phỏng vấn truyền hình sống động và hấp dẫn hơn cả. Thông qua những thông tin trao đổi hỏi đáp giữa người phỏng vấn và người được phỏng vấn khán giả sẽ được giải đáp những thông tin, những vấn đề thắc mắc mà mình đang quan tâm. Ví dụ ở chương trình chuyển động 24h (ngày 13/10/2016) để giải đáp thắc mắc, sự lo lắng của người tiêu dùng về nồng độ đạm trong nước mắm công nghiệp đang bán tràn lan tại các siêu thị. Phóng viên đã phỏng vấn ông Nguyễn Tử Cương - nguyên là Cục trưởng cục quản lý chất lượng an toàn vệ sinh và thú y thủy sản. Để có thể khai thác được thông tin một cách đầy đủ phóng viên đã chuẩn bị cẩn thận chu đáo, hỏi với thái độ tôn trọng lịch thiệp. Còn người trả lời phỏng vấn cũng đã trả lời một cách trung thực, thẳng thắn.
Bài 2: SGK – 182
Nên nêu lên những nhược điểm của bản thân mình, mà những nhược điểm đó dễ được cảm thông nhất. Đó là những nhược điểm phổ biến như: Thường ngủ dậy muộn, rất hay tin người. Tuy nhiên, đối với đặc thù từng công việc có thể nói thêm nhược điểm của mình như sau: vấn đề tự tin
Đối với việc xin thực tập tại công ty luật hay những công việc chăm sóc khách hàng, phải gặp gỡ đối tác nhiều thi không nên nói mình không tự tin. Bởi tự tin là yếu tố quan trọng đầu tiên của những công việc này.
Ngược lại với những công việc chỉ ngồi tại văn phòng hay làm việc chủ yếu trên máy tính có thể nói được tính không tự tin.
Bài 3: SGK – 182
Người phỏng vấn (NPV): “Dạo này trong lớp chúng ta đang sôi động vì sắp có một nhóm thần tượng âm nhạc nổi tiếng về diễn trong đêm nhạc hội tại Sầm Sơn? Bạn có quan tâm đến vấn đề này không?”.
Người trả lời phỏng vấn (NTLPV): “Ồ có chứ! tất nhiên rồi tôi thần tương SuJu mà”.
NPV: “Vậy có bao giờ bạn đã hỏi âm nhạc là gì? Và đa số người ta định nghĩa như thế nào về âm nhạc hả cậu?”
NTLPV: “ôi câu hỏi khó quá! Mình thích nghe nhạc vì thấy thoải mái thôi chứ chưa bao giờ hỏi nó là gì (cười lớn). Mà theo mình nghĩ thì âm nhạc nó thuộc về nghệ thuật, dùng âm thanh để diễn đạt tâm tư tình cảm. Đại khái là như thế”.
NPV: “Vậy bạn thích nghe thể loại nhạc nào?”
NTLPV: “mình thì thuộc loại dễ nghe, nhạc nào mình cũng có thể nghe được. Từ cổ điển đến hiện đại”.
NPV: “Và cả thể loại ca trù cải lương?”
NTLPV: “Ồ tất nhiên, thi thoảng cũng có nghe nhưng về cơ bản là không thường xuyên vì nghe não lòng quá!”(cười)
NPV: “Vậy theo bạn giới trẻ ngày nay hay đa số mọi người trong lớp mình thường thích nghe thể loại nhạc nào?”
NTLPV: “Mình không dám chắc chắn vì cái này thuộc về gu thưởng thức âm nhạc của mỗi người thôi. Nhưng mình thấy đa số giói trẻ thích nghe nhạc trẻ, nhạc điện tử,...vì nó sôi động ý!”
NPV: “Theo cậu thì như thế nào là một tác phẩm âm nhạc hay?”
NTLPV: “Mình chỉ nghĩ rằng có lẽ là một tác phẩm mà được nhiều người nghe và sống được theo năm tháng..”
NPV: “Cảm ơn vì những chia sẻ của bạn!”
Gợi ý Văn 11 Soạn bài Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc bác bạn học tập vui vẻ