TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.
1. Các nhân vật chính: An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thuỷ.
a. Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương
- Các sự kiện chính về nhân vật An Dương Vương.
- Diễn biến của các sự việc quan hệ đến An Dương Vương với các nhân vật khác, các lời nói, hành động của nhân vật trong từng sự việc.
- Các sự việc xảy ra với An Dương Vương: An Dương Vương xây thành, An Dương làm nỏ thần, An Dương để mất nỏ thần, An Dương Vương thua trận, An Dương Vương chạy trốn.
b. Tóm tắt dựa theo nhân vật Mị Châu
c. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa vào nhân vật chính
- Đọc văn bản và xác định nhân vật chính.
- Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.
-Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo các diễn biến của các sự việc.
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó. Bản tóm tắt phải trung thành với văn bản gốc.
- Khi tóm tắt cần:
+ Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.
+ Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.
+ Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của các sự việc.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Bài tập 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 121 - 122)
- Mục đích:
+ Tiễn dặn người yêu tóm tắt toàn bộ truyện giúp người đọc hiểu và nhớ cốt truyện.
+ Chuyện người con gái Nam Xương tóm tắt một phần truyện là dẫn chứng chứng minh cho một nhận xét.
- Cách tóm tắt:
+ Tiến dặn người yêu tóm tắt đầy đủ theo diễn biến truyện.
+ Chuyện người con gái Nam Xương tóm tắt một phần truyện, chỉ dựa vào một số chi tiết, sự việc tiêu biểu, phục vụ cho việc làm sáng tỏ ý kiến nhận xét.
" Có nhiều cách tóm tắt khác nhau để phục vụ những mục đích khác nhau.
Bài tập 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 122)
Trọng Thủy là con trai của Triệu Đà, là hoàng tử nước láng giềng của Âu Lac. Thấy vua An Dương Vương xây thành, chế được nỏ thần Triệu Đà có âm mưu xâm lược nước ta. Những lần Triệu Đà xâm lược nước ta đều bị vua An Dương Vương lấy nỏ thần ra chiến đấu và Triệu Đà bị thua cuộc. Biết vua có vũ khí siêu phàm, Triệu Đà cử Trọng Thủy sang giao hòa, cưới Mị Châu về làm vợ nhằm xem bí quyết của nỏ thần. Trọng Thủy nói lời ngon ngọt với Mị Châu để Mị Châu cho xem nỏ thần. Sau khi xem được nỏ thần, Trọng Thủy lấy cớ về nước báo cho Triệu Đà xâm lược Âu Lạc. Vua An Dương Vương thấy nhiều lần quân giặc thua trận nên không đề phòng, khi quân Đà kéo gần tới Loa Thanh, vua mang nỏ thần ra bắn thì nỏ thần đã bị đánh tráo. Vua cùng Mị Châu lên ngựa, chạy về phía Nam. Đúng lời hẹn ước với Trọng Thủy, Mị Châu rắc lông ngỗng trên đường khiến quân Đà tìm được dấu vết. Đến bờ biển, rùa Vàng hiện lên tố cáo Mị Châu là giăc, An Dương Vương cầm kiếm chém Mị Châu rồi cùng rùa Vàng đi xuống biển. Trọng Thủy tới nơi ôm xác Mị Châu mà khóc. Khi Trọng Thủy tắm ở giếng Loa Thành vì thương nhớ Mị Châu mà tự vẫn. Sau này người đời lấy nước giếng Loa Thành mà rửa ngọc trai thì ngọc bỗng sáng lóa.
Bài tập 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 122)
Tấm mồ côi mẹ từ nhỏ, cha Tấm lấy vợ bé. Sau khi cha mất Tấm ở với dì ghẻ và em cùng cha khác mẹ của mình là Cám. Hàng ngày, Tấm phải làm lụng vất vả, cực nhọc còn mẹ con Cám chỉ suốt ngày chơi bời. Một hôm, dì bảo hai chị em ra đồng bắt tép, ai bắt được nhiều hơn sẽ được dì cho cái yếm đỏ. Tấm hí hửng ra đồng cặm cụi bắt được đầy giỏ. Cám hái hoa bắt bướm nên chẳng được con nào. Cám lừa Tấm trút hết giỏ tép. Tấm ngồi khóc và Bụt hiện lên giúp Tấm, Tấm nuôi con cá bống còn lại duy nhất trong giỏ nhưng lại bị mẹ con Cám phát hiện nên đã lừa Tấm, giết cá bống. Tấm về nhà không thấy cá đâu, Tấm khóc Bụt lại hiện ra giúp Tấm. Đến ngày mở hội, dì ghẻ bắt Tấm ở nhà nhặt thóc ra thóc, gạo ra gạo mới cho Tấm trẩy hội. Tấm khóc, Bụt lại hiện lên giúp Tấm và cho Tấm quần áo đẹp. Trên đường đi, Tấm làm rơi chiếc dày, vua nhặt được và có lệnh ai thử vừa chiếc dày sẽ cưới làm hoàng hậu. Tấm đã trở thành hoàng hậu, nhưng bị mẹ con Cám hãm hại hết lần này đến lần khác, Tấm đều hóa thân để chống lại, mắng chửi Cám, từ chim vàng anh, rồi cây xoan đào, khung cửi cuối cùng là quả thị thơm. Một ngày tình cơ, vua đi ngang qua hàng nước, thấy miếng trầu Tấm têm đã xin bà hàng nước được gặp con gái bà. Đó chính là Tấm bước ra từ trong quả thị. Vua đưa Tấm vào cung, mẹ con Cám bị Tấm trừng trị.
Gợi ý Văn 10 Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính) do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc bác bạn học tập vui vẻ.