PHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠT
I. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Ngôn ngữ sinh hoạt là lời ăn tiếng nói hàng ngày, dùng để thông tin, trao đổi ý nghĩ, tình cảm,… đáp ứng nhu cầu trong cuộc sống.
- Ngôn ngữ sinh hoạt chủ yếu được thể hiện ở dạng nói, nhưng cũng có thể ở dạng viết. Trong văn bản văn học, lời thoại của nhân vật là dạng tái hiện, mô phỏng ngôn ngữ sinh hoạt.
II. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
A. Ngôn ngữ sinh hoạt
1. Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạt
- Phân tích cuộc hội thoại:
+ Thời gian: vào buổi trưa.
+ Không gian: tại khi tập thể X.
+ Nhân vật: nhân vật chính gồm Lan, Hương, Hùng là bạn bè có quan hệ ngang vai giao tiếp và nhân vật phụ là mẹ Hương và một người đàn ông có quan hệ ruột thịt hoặc hàng xóm của một trong ba nhân vật chính tức là trên vai giao tiếp so với ba nhân vật chính.
+ Nội dung giao tiếp: báo đến giờ đi học.
+ Hình thức: gọi – đáp.
+ Mục đích : để Hương đi học đúng giờ.
+ Từ ngữ: sử dụng nhiều từ hô gọi như ơi, à, chứ, với, rồi… và nhiều từ ngữ dân dã, thân mật như chúng mày, lạch bà lạch bạch…
+ Câu: sử dụng nhiều câu rút gọn, câu đặc biệt.
* Khái niệm:
Ngôn ngữ sinh hoạt là lời ăn tiếng nói hàng ngày, dùng để thông tin, trao đổi ý nghĩ, tình cảm, quan điểm…, đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống.
2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt
- Dạng nói: độc thoại, đối thoại.
- Dạng viết: nhật kí, thư từ, hồi ức cá nhân.
- Dạng lời nói tái hiện: trong các tác phẩm văn học ở các thể loại như kịch, tuồng, chèo, truyện, tiểu thuyết…
→ Dù ở dạng nào, ngôn ngữ sinh hoạt cũng có những dấu hiệu đặt trưng của một phong cách ngôn ngữ.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
a) Khi giao tiếp phải biết lựa lời mà nói cho đúng, cho phù hợp. Nhưng không có nghĩa là phải làm đẹp lòng người khác bằng ngôn từ mĩ miều. Nhiều khi phải nói thẳng, nói thật.
- Lời nói thể hiện ra bên ngoài suy nghĩ, tình cảm. sự hiểu biết của con người nên lời nói là một dấu hiệu để thể hiện chính con người.
b) Đoạn trích là ngôn ngữ sinh hoạt biểu hiện dưới dạng viết của tác phẩm văn học để tái hiện cuộc hội thoại hàng ngày về việc đi bắt cá sấu của nhân vật ông Năm Hên.
Trong đoạn trích dùng nhiều từ địa phương và khẩu ngữ, nhiều tình thái từ.
Gợi ý Văn 10 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc bác bạn học tập vui vẻ.