KHÁI QUÁT LỊCH SỬ TIẾNG VIỆT
I. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 40)
Một số biện pháp Việt hóa từ ngữ Hán được vay mượn:
- Vay mượn nguyên kết cấu và ý nghĩa, chỉ Việt hóa về âm đọc: tâm, tài, mệnh, phúc, xã hội,…
- Rút gọn, đảo vị trí các yếu tố, đổi yếu tố, đổi nghĩa hoặc thu hẹp, mở rộng nghĩa: an phận thủ kỉ -> an phận thủ thường.
- Sao phỏng, dịch nghĩa ra tiếng Việt: bách chiến bách thắng -> trăm trận trăm thắng.
- Vay mượn yếu tố để tạo từ mới, thành ngữ mới: cảm mến, biến đổi, bồi đắp,…
- Chuyển đổi sắc thái tu từ: thủ đoạn (phương pháp – kĩ năng) sang tiếng Việt có nét nghĩa xấu, chỉ mưu mẹo, mánh khóe xấu xa.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 40)
Ưu điểm của chữ quốc nhữ:
- Đơn giản, tiện lợi, dễ học, dễ thuộc, dễ sử dụng.
- Có sự đối ứng chặt chẽ giữa chữ viết và ngữ âm, có quan hệ một đối một tức là một âm tiết ngữ âm tương ứng với một âm tiết chữ viết (trừ một số trường hợp đặc biệt).
- Có khả năng ghi âm phong phú, đầy đủ âm tiết tiếng Việt.
- Phản ánh sinh động và tinh tế thông tin, tư tưởng, tình cảm của con người.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 40)
Ví dụ:
- Phiên âm thuật ngữ khoa học của Phương Tây: Vec – tơ, Niu – tơn,…
- Vay mượn thuật ngữ - khoa học qua tiếng Hán Việt: ngôn ngữ, phân giác, chất bán dẫn,…
- Thuật ngữ thuần Việt: đường tròn, tia, góc nhọn,…
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Lịch sử phát triển của tiếng Việt
Lịch sử tiếng Việt gắn bó với lịch sử hình thành và phát triển của dân tộc Việt Nam. Tiếng Việt thuộc sòng họ ngôn ngữ Nam Á, dòng Môn – Khmer và có quan hệ gần gũi với tiếng Mường. Qua hàng ngàn năm phát triển, tiếng Việt ngày càng trở nên phong phú, tinh tế, uyển chuyển, có đầy đủ khả năng đảm đương vai trò ngôn ngữ quốc gia trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
2. Chữ viết của tiếng Việt
Chữ Nôm là một thành quả văn hóa lớn lao, biểu hiện ý thức độc lập tự chủ cao của dân tộc và là phương tiện sáng tạo nên một nền văn học chữ Nôm ưu tú, nhưng do có nhiều hạn chế nên đã được thay thế bằng chữ quốc ngữ, một hệ thống chữ viết ưu việt, có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội và sự phát triển của đất nước ta.
Gợi ý Văn 10 Soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ