ĐỌC THÊM: HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
(Trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba)
- Thân Nhân Trung –
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 32)
Hiền tài có vai trò quan trọng đối với quốc gia:
Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu rồi xuống thấp.
=> Hiền tài có vai trò quyết định đến sự hưng thịnh hay suy vi, sự tồn tại và phát triển của quốc gia.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 32)
Lưu danh lâu dìa cho hiền tài có ý nghĩa:
- Thể hiện tinh thần coi trọng và khuyến khích nhân tài.
- Nêu lên những tấm gương sáng để kẻ sĩ và người đời sau noi theo, ý thức trách nhiệm phò vua giúp nước.
- Ngăn ngừa việc ác, khuyến khích việc thiện, chỉ đường dẫn lối cho tương lai.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 32)
Bài học lịch sử rút ra:
- Giáo dục là quốc sách và chủ trương trọng người hiền tài là con đường quan trọng bậc nhất trong việc phát triển đất nước.
- Phải có chính sách tương xứng để kêu gọi và phát triển người hiền tài, tránh hiện tượng “chảy máu chất xám”.
- Người hiền tài cần phải có ý thức trách nhiệm với quốc gia dân tộc.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 2 – trang 32)
Sơ đồ:
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Vai trò quan trọng của hiền tài
- Hiền tài là nguyên khí của quốc gia:
+ Hiền tài: người có tài cao, học rộng và có đạo đức.
+ Nguyên khí: khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của sự vật.
à Người tài cao, học rộng, có đức độ là khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của đất nước, xã hội.
à Hiền tài có quan hệ lớn đến sự thịnh – suy của đất nước.
- Phương pháp lập luận: diễn dịch.
Luận điểm được triển khai qua cách so sánh đối lập:
Nguyên khí thịnh >< Nguyên khi suy
Đ/n nhiều hiền tài >< Đ/n hiếm hiền tài
Thế nước mạnh >< Thế nước suy
à Khẳng định tính chất rõ ràng, hiển nhiên của chân lí.
2. Những việc làm khuyến khích hiền tài của các thánh đế minh vương
- Những việc đã làm:
+ Đề cao danh tiếng, xướng danh, ghi tên ở bảng vàng.
+ Ban chức tước.
+ Ban yến tiệc...
à Chưa đủ vì danh tiếng của hiền tài mới chỉ được vang danh ngắn ngủi, lẫy lừng một thời mà không lưu truyền được lâu dài.
- Việc sẽ làm: Khắc bia tiến sĩ.
3. Ý nghĩa của việc khắc bia tiến sĩ
- Khuyến khích hiền tài: kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn, hâm mộ, ra sức rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua, giúp nước.
- Ngăn ngừa điều ác, kẻ ác, ý xấu bị ngăn chặn, lòng thiện tràn đầy, kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện xem đó mà cố gắng.
- Dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, góp phần rèn rũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho đất nước.
Gợi ý Văn 10 Soạn bài Hiền tài là nguyên khí quốc gia do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.